Köken

Zemheri, Arapça zmhr kökünden gelen zamharīr (زمهرير) “karakış, dondurucu soğuk” anlamındaki sözcükten alıntıdır. Bu bileşik yapı, zam “kış” (Farsça kökenli olup Avestaca zyam- ile eş kökenlidir) ve harīr “uğultulu, uluyan” (Arapça hrr kökünden) unsurlarından oluşur. Avestaca zyam-, Hintavrupa kökenli ǵʰim-ó-s biçimiyle ilişkilendirilir ve bu kök “soğuk mevsim, kış” anlamına gelir. Dolayısıyla zemheri, hem mevsimsel donduruculuğu hem de kışa özgü sesli doğa olaylarını çağrıştıran bir ifadedir.

Kullanım Alanları

• Meteoroloji ve halk takvimi: Kış mevsiminin en soğuk dönemi olan 22 Aralık – 31 Ocak arasındaki süreç için kullanılır.
• Edebiyat ve halk şiiri: Soğuğun şiddetini ve ruhsal yansımalarını ifade eden mecazlarda sıkça yer alır.
• Gündelik dil: Aşırı soğuk hava durumunu abartılı biçimde tanımlamak için kullanılır.