New York Belediye Başkanlığı Seçimleri (2025), Amerika Birleşik Devletleri’nin en kalabalık kenti olan New York’ta 4 Kasım 2025 tarihinde yapılacak yerel seçim sürecidir. Seçim, mevcut belediye başkanı Eric Adams’ın yarıştan çekilmesinin ardından Demokrat Parti adayı Zohran Mamdani, bağımsız aday ve eski New York Valisi Andrew Cuomo ile Cumhuriyetçi Parti adayı Curtis Sliwa arasında geçmektedir.

^{2025 New York Belediye Başkanlığı Seçimleri temsili görseli - (Anadolu Ajansı)}

Seçim Sistemi ve Süreci

Seçim süreci, New York’un beş idari bölgesinde yürütülmektedir. Brooklyn’in nüfusu 2,73 milyon, Queens’in 2,4 milyon, Manhattan’ın 1,69 milyon, Bronx’un 1,47 milyon ve Staten Island’ın yaklaşık 495 bin kişidir. Oy kullanma hakkına sahip olabilmek için ABD vatandaşı olmak, en az 30 gündür New York’ta ikamet etmek, 18 yaşını doldurmuş olmak, ağır suç nedeniyle hapiste bulunmamak ve mahkemece zihinsel ehliyetsiz ilan edilmemiş olmak gerekmektedir. Başka bir eyalette kayıtlı olan seçmenler bu seçimde oy kullanamamaktadır. Seçimlerde “first-past-the-post” (en fazla oyu alanın kazandığı) sistemi uygulanacaktır.

Erken oy verme işlemleri 25 Ekim’de başlamış ve 2 Kasım 2025’te sona ermiştir. Oy verme günü olan 4 Kasım’da sandıklar sabah 06.00’da açılacak ve akşam 21.00’de kapanacaktır. Erken oylama sürecinde 734 bini aşkın seçmenin oy kullandığı bildirilmiştir; bu sayı 2021 belediye başkanlığı seçimlerindeki erken oy miktarının dört katından fazladır. 2021’deki seçimlerde 1 milyon 150 bin civarında seçmen oy kullanmış ve katılım oranı yüzde 23,4 olarak kaydedilmiştir.

Demokrat Parti Ön Seçimleri (Haziran 2025)

2025 New York Belediye Başkanlığı için Demokrat Parti ön seçimleri Haziran 2025’te gerçekleştirilmiştir. Ön seçimlerde toplam 11 aday yarışmıştır. Adaylar arasında eski New York Valisi Andrew Cuomo, New York Eyalet Meclisi Üyesi Zohran Mamdani ve New York Şehir Denetçisi Brad Lander öne çıkan isimler arasında yer almıştır.

Ön seçimler, tercihli oy (ranked-choice voting) sistemiyle yapılmıştır. Bu sistemde hiçbir aday ilk turda çoğunluğu sağlayamadığı için, en az oy alan adaylar elenmiş ve bu adayların ikinci tercihlerdeki oyları kalan adaylara aktarılmıştır.

Sonuçlara göre Zohran Mamdani, ilk turda oyların %43,5’ini alarak birinci olmuştur. Mamdani’yi %36,4 oy oranıyla Andrew Cuomo takip etmiştir. Brad Lander %11,3 oy oranıyla üçüncü sırada yer almıştır. Mamdani, ilerleyen sayım turlarında özellikle Lander’ın seçmenlerinden gelen ikinci tercih oylarının büyük kısmını almıştır. Bu dağılım sonucunda çoğunluk eşiğini aşarak ön seçimlerin galibi olmuştur.

Ön seçim sonuçları 25 Haziran 2025 tarihinde açıklanmıştır. Zohran Mamdani’nin galibiyeti, Demokrat Parti’nin belediye başkan adayı olarak resmen ilan edilmesiyle sonuçlanmıştır. Cuomo, sonuçların ardından partiden bağımsız olarak genel seçimlere katılacağını duyurmuştur.

Ön seçimlerin ardından Mamdani’nin adaylığı, New York tarihindeki ilk Müslüman ve Güney Asya kökenli belediye başkan adayı olarak kayda geçmiştir. Ön seçim sürecinde Mamdani, kira artışlarının dondurulması, toplu taşımada ücretsiz ulaşımın sağlanması ve yüksek gelirli kesimlerden daha fazla vergi alınması gibi vaatlerle kampanyasını yürütmüştür. Kampanya süresince düşük gelirli seçmenlerin yoğun olduğu bölgelerde saha çalışmaları gerçekleştirmiştir.

Seçim Kampanyası Dönemi

Demokrat Parti ön seçimlerinin tamamlanmasının ardından Zohran Mamdani, New York Belediye Başkanlığı için partisinin resmi adayı olarak seçim kampanyasını Temmuz 2025’te başlatmıştır. Bağımsız aday Andrew Cuomo ve Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa da aynı dönemde kampanyalarını yürütmeye başlamıştır. Adaylar, barınma, toplu ulaşım, yaşam maliyetleri, güvenlik ve vergi politikaları konularında farklı programlar açıklamıştır. Zohran Mamdani, kira artışlarının dondurulması, sosyal konut inşası ve toplu taşımada ücretsiz ulaşım planlarını önermiştir. Andrew Cuomo, yönetim tecrübesi ve kamu güvenliği konularına ağırlık vermiştir. Curtis Sliwa ise güvenlik politikaları üzerinde durmuştur.

Ekim 2025 tarihli kamuoyu araştırmalarında Zohran Mamdani’nin, Andrew Cuomo’nun önünde olduğu bildirilmiştir. Cumhuriyetçi aday Curtis Sliwa’nın oy oranı daha düşük seviyede kalmıştır. Seçim sürecinde dış politika temalı açıklamalar da gündeme gelmiştir. Mamdani, Gazze’deki insan hakları ihlallerine ilişkin açıklamalarda bulunmuş, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu hakkında Uluslararası Ceza Mahkemesi kararlarının uygulanabileceğini ifade etmiştir. Cuomo ve bazı Demokrat Parti yetkilileri, bu açıklamaları eleştirmiştir. Mamdani’nin kampanyasında yaklaşık 22.000 gönüllü görev almıştır. Kampanya, küçük miktarlı bireysel bağışlarla yürütülmüştür. 

Seçimden önceki son gün olan 3 Kasım 2025’te adaylar kampanyalarını yoğunlaştırmıştır. Andrew Cuomo, Manhattan ve Bronx’ta seçmenlerle buluşarak “sosyalizm New York’ta işlemez” ifadelerini kullanmış, gün boyunca beş ilçede miting düzenlemiştir.

Zohran Mamdani, sabah saatlerinde destekçileriyle Brooklyn Köprüsü’nü yürüyerek geçmiştir. “Our time is now” yazılı pankart taşıdığı bu etkinlikte destekçileriyle birlikte City Hall binasına kadar yürümüştür.

Adayların Profilleri

Zohran Mamdani

Zohran Kwame Mamdani, 1991 yılında Uganda’nın başkenti Kampala’da doğmuştur. Yedi yaşında ailesiyle birlikte New York’a taşınmıştır. Bronx High School of Science mezunudur. Bowdoin College’da Afrika Çalışmaları alanında lisans eğitimi almıştır. 2018 yılında Amerika Birleşik Devletleri vatandaşlığı kazanmıştır.

_{ABD'nin New York kentindeki Demokrat Parti'nin belediye başkanlığı ön seçimlerinde birinci olan New York Temsilciler Meclisi Üyesi Zohran Mamdani, 24 Haziran 2025 - (Anadolu Ajansı)}

Mamdani, 2020 yılında yapılan seçimlerde New York Eyalet Meclisi 36. Bölge temsilcisi olarak seçilmiştir. Bu bölge, Queens’in Astoria, Ditmars-Steinway ve Astoria Heights mahallelerini kapsamaktadır. Göreve başlamadan önce düşük gelirli ev sahiplerine yönelik tahliye önleme danışmanlığı yapmıştır.

Siyasi yaşamı süresince konut politikaları, gelir eşitsizliği ve çevresel adalet konularında çalışmalar yürütmüştür. New York Eyalet Meclisi’nde görev yaparken kira yardımları, enerji adaleti ve ulaşım hizmetlerinin iyileştirilmesi üzerine tasarılar desteklemiştir.

Zohran Mamdani’nin annesi film yönetmeni Mira Nair, babası Columbia Üniversitesi profesörü Mahmood Mamdani’dir. 2025 yılı itibarıyla sanatçı Rama Duwaji ile evlidir. Duwaji, Brooklyn merkezli Suriyeli bir görsel sanatçıdır.

Mamdani’nin kampanya programı; kira artışlarının dondurulması, belediye mülkiyetinde sosyal konutların inşası, toplu taşıma hizmetlerinin ücretsiz hale getirilmesi, her ilçede kamuya ait gıda marketleri kurulması, çocuk bakım hizmetlerinin ücretsiz sunulması ve okul yemeklerinin genişletilmesini içermektedir. Bu politikaların finansmanı için büyük şirketler ve yüksek gelirli kesimlere yönelik vergi oranlarının artırılması önerilmiştir.

Mamdani, İsrail’in Gazze’de yürüttüğü askeri operasyonları eleştiren açıklamalarda bulunmuştur. 2024 yılında yaptığı bir paylaşımda “İsrail soykırım yapıyor” ifadesini kullanmıştır. Ayrıca Boykot, Yatırımların Geri Çekilmesi ve Yaptırımlar (BDS) hareketine desteğini açıklamıştır. Aralık 2024’te verdiği bir röportajda İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun New York’a gelmesi durumunda “uluslararası hukuk gereği tutuklanması gerektiğini” belirtmiştir.

Andrew Cuomo

Andrew Cuomo, 1957 yılında New York’un Queens bölgesinde doğmuştur. Fordham Üniversitesi ve Albany Hukuk Fakültesinde eğitim almıştır. Cuomo, 2007–2010 yılları arasında New York Başsavcısı, 2011–2021 arasında ise eyaletin 56. valisi olarak görev yapmıştır. 2021 yılında valilik konutunda bir kadına yönelik cinsel taciz suçlamaları üzerine istifa etmiştir. Bu süreçte kamu kaynaklarını hatıra kitabı için kullandığı ve COVID-19 verilerini değiştirdiği iddialarıyla da soruşturulmuştur.

_{Andrew Cuomo - (Anadolu Ajansı)}

Cuomo, 2025 seçimlerinde bağımsız aday olarak yarışmaktadır. Kampanyasında kamu güvenliğini artırmayı, polis sayısını yükseltmeyi ve metro güvenliğine öncelik vermeyi hedeflediğini açıklamıştır. Ayrıca İsrail’e destek veren açıklamalarda bulunmuş, Uluslararası Ceza Mahkemesi’nin Netanyahu hakkındaki tutuklama kararına karşı savunma yapan hukuk ekibinde yer almıştır.

Curtis Sliwa

Curtis Sliwa, 1954 yılında New York’ta doğmuştur. Radyo programcısı ve suç önleme örgütü Guardian Angels’ın kurucusudur. Daha önce 2021 New York Belediye Başkanlığı seçimlerine katılmış, ancak Eric Adams’a karşı kaybetmiştir. Cumhuriyetçi Parti’nin 2025 seçimlerindeki tek adayıdır. Kampanya söyleminde kamu güvenliği, suçla mücadele, evsizlik ve yaşam maliyetlerinin düşürülmesi gibi konulara ağırlık vermektedir. Uzun süredir İsrail’e destek veren açıklamalarda bulunmuş ve her yıl düzenlenen “Israel Day Parade” etkinliğine katılmasıyla tanınmaktadır.

Seçim Öncesi Açıklamalar ve Siyasi Tutumlar

Seçimden önceki günlerde adaylar ve ulusal siyasetçiler tarafından çeşitli açıklamalar yapılmıştır.

Zohran Mamdani, seçimden bir gün önce yaptığı konuşmada Brooklyn Köprüsü üzerinden City Hall binasına yürüyüş düzenlemiş ve “Our time is now” (Zamanımız şimdi) ifadesini kullandığı pankartla destekçilerine seslenmiş ve şöyle demiştir: “Güneş doğduğunda her şey değişir, nehirdeki gölgeler kalkar, ofis binalarının camlarından ışık yansır ve yeni bir günün sıcaklığını hissetmeye başlarsınız. Andrew Cuomo'yu yendiğimizde de böyle hissetmiştik. Yarın saat 21:00'de (ET) sandıklar kapandığında da yine böyle hissedeceğiz.”

ABD Başkanı Donald Trump, Truth Social platformu üzerinden yaptığı paylaşımda, Mamdani'nin New York Belediye Başkanı olması halinde federal fonları ciddi şekilde "kısacağını" belirterek, "Komünist aday Mamdani New York Belediye Başkanlığı seçimlerini kazanırsa, gerekli olan asgari miktar dışında federal fon sağlama ihtimalim çok düşük, çünkü komünist bir yönetim altında bu bir zamanlar muhteşem olan şehrin başarı şansı, hatta hayatta kalma şansı sıfır! Komünist bir yönetimle durum daha da kötüye gidebilir." ifadelerini kullanmıştır.

Demokrat Parti’nin bazı üst düzey isimleri seçim sürecinde çekimser kalmıştır. Senato Azınlık Lideri Chuck Schumer seçimde kimi destekleyeceğini açıklamamıştır. Temsilciler Meclisi Azınlık Lideri Hakeem Jeffries ise Mamdani’ye desteğini seçimden yalnızca birkaç hafta önce duyurmuştur.

Eski ABD Başkanı Barack Obama, seçimden birkaç gün önce Mamdani ile telefon görüşmesi yapmıştır. Obama, görüşmede resmi bir destek açıklamasında bulunmamış, ancak Mamdani’nin kampanyasını “izlenmeye değer bir süreç” olarak nitelendirmiştir.

Zohran Mamdani’nin kampanyasına ABD’li oyuncular ve modeller Emily Ratajkowski, Bowen Yang, Cynthia Nixon, Mandy Patinkin ve Kathryn Grody destek vermiştir. Mamdani, ayrıca Alexandria Ocasio-Cortez ve Bernie Sanders tarafından desteklenmiştir.

Anket Verileri

Seçim öncesinde yapılan kamuoyu yoklamaları, Demokrat Parti adayı Zohran Mamdani’nin rakiplerinin önünde olduğunu göstermiştir. AtlasIntel’in 25–30 Ekim tarihli araştırmasına göre seçmenlerin yüzde 41’i Mamdani’yi, yüzde 34’ü Andrew Cuomo’yu, yüzde 24’ü ise Curtis Sliwa’yı desteklemektedir.

Beacon Research ve Shaw Company Research tarafından 24–28 Ekim arasında yapılan ankette Mamdani’nin oy oranı yüzde 47, Cuomo’nun yüzde 31, Sliwa’nın ise yüzde 15 olarak belirlenmiştir. Marist Üniversitesi’nin 24–28 Ekim tarihli çalışmasında Mamdani yüzde 48, Cuomo yüzde 32, Sliwa yüzde 16 oranında destek almıştır.

Quinnipiac Üniversitesi’nin 23–27 Ekim tarihli anketine göre Mamdani yüzde 43, Cuomo yüzde 33, Sliwa yüzde 14 oranında destek görmüştür. Manhattan Institute’un 22–26 Ekim araştırmasında ise Mamdani yüzde 43, Cuomo yüzde 28, Sliwa yüzde 19 oranında oy almıştır. RealClearPolitics tarafından 3 Kasım 2025’te yayımlanan ortalamaya göre Mamdani yüzde 45,8 ile önde görünmektedir. Cuomo yüzde 31,1, Sliwa ise yüzde 17,3 oranında destek elde etmiştir.