Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev ile Ermenistan Başbakanı Nikol Paşinyan’ın, 9-10 Temmuz 2025 tarihlerinde Birleşik Arap Emirlikleri’nin başkenti Abu Dabi’de gerçekleştirdiği diplomatik temaslardır. Görüşmeler, taraflar arasında devam eden barış sürecinin ilerletilmesi amacıyla yapılmış ve müzakerelerin gelecek dönemde farklı toplantılarla sürdürülmesi kararı alınmıştır.
Aliyev ve Paşinyan, Abu Dabi'de bir arada, 10 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)
Görüşmenin Arka Planı
Karabağ Çatışmaları ve Barış Süreci
Azerbaycan ile Ermenistan arasındaki barış süreci, Azerbaycan’ın 2023 Eylül’ünde Karabağ’da düzenlediği askerî operasyon sonrası hız kazanmıştır. Operasyon sonucunda yaklaşık 100.000 Ermeni nüfus bölgeyi terk ederek Ermenistan’a göç etmiştir. Taraflar, Mart 2025’te barış anlaşmasına dair bir taslak metin üzerinde uzlaşmıştır. Nihai imza süreci için henüz kesin bir tarih belirlenmemiştir. Taslak metnin açıklanmasından sonra sınır hattında bazı ateşkes ihlalleri yaşanmış, Temmuz 2025 itibarıyla ihlal rapor edilmemiştir.
Anayasa ve Bölgesel Talepler
Azerbaycan yönetimi, Ermenistan Anayasası’nın Azerbaycan topraklarına dolaylı olarak hak iddiası içerdiğini belirterek anayasal değişiklik talebinde bulunmuştur. Ermenistan ise bu iddiaları reddetmiş; Başbakan Paşinyan, anayasanın güncellenmesinin gerekliliğini savunmuş ve Anayasa Mahkemesi’nin barış anlaşmasını onaylamaması durumunda anayasal değişiklik sürecini başlatacağını açıklamıştır. Azerbaycan ayrıca Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne ulaşım sağlayacak Zengezur Koridoru’nun açılmasını talep etmiştir. Bu koridor, Azerbaycan’ın Türkiye ile doğrudan kara bağlantısını hedefleyen stratejik bir projedir.
Aliyev ve Paşinyan, Abu Dabi'de bir arada, 10 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)
Abu Dabi Görüşmelerinin Seyri
Abu Dabi’de düzenlenen görüşmeler yaklaşık beş saat sürmüş, iki kez heyetler arası ve iki kez baş başa görüşme gerçekleştirilmiştir. Azerbaycan heyetinde Başbakan Yardımcısı Şahin Mustafayev, Dışişleri Bakanı Ceyhun Bayramov, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Hikmet Hacıyev ve Cumhurbaşkanı Özel Temsilcisi Elçin Emirbayov yer almıştır. Ermenistan heyetinde Başbakan Yardımcısı Mger Grigoryan, Dışişleri Bakanı Ararat Mirzoyan, Güvenlik Konseyi Sekreteri Armen Grigoryan ve Meclis Başkan Yardımcısı Ruben Rubinyan bulunmuştur.
Müzakere Edilen Başlıca Konular
Görüşmelerde şu konular ele alınmıştır:
- Azerbaycan-Ermenistan sınırının belirlenmesine ilişkin süreçte gelinen aşama ve bu sürecin devamı için devlet komisyonlarına talimat verilmesi,
- Zengezur Koridoru’nun açılması ve geliştirilmesi,
- Mart 2025’te uzlaşılan barış anlaşmasının paraflanma süreci.
Müzakere Yöntemi ve Anlaşmalar
Taraflar, ikili ve aracısız müzakerelerin en verimli yöntem olduğunu teyit etmiştir. Yapıcı atmosferde geçen toplantılarda, güven artırıcı önlemlerin hayata geçirilmesi ve ikili görüşmelerin devam ettirilmesi konusunda mutabakata varılmıştır. Normalleşme sürecine dair tüm başlıkların sonuç odaklı ikili diyaloglarla çözülmesi hedeflenmiştir.
Önceki Temaslar
Aliyev ve Paşinyan, Mayıs 2025’te Arnavutluk’un başkenti Tiran’da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi’nde gayriresmî olarak görüşmüş; Haziran 2025’te Paşinyan, İstanbul’da Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya gelmiştir.
Aliyev ve Paşinyan, Abu Dabi'de bir arada, 10 Temmuz 2025 - (Anadolu Ajansı)
Tarafların Resmi Açıklamaları
Azerbaycan Dışişleri Bakanlığı, Abu Dabi görüşmesinde normalleşme sürecinin tüm boyutlarının ele alındığını ve çözüm için aracısız görüşmelerin sürdürüleceğini bildirmiştir. Ermenistan Dışişleri Bakanlığı ise yapılan yazılı açıklamada, barış sürecinin sonuç odaklı diyalog yoluyla devam edeceğini belirtmiştir.
