Hanlar, yüzlerce yıl önce, şehirler arasında yolculuk yapan tüccarların ve gezginlerin hem dinlendikleri hem de mallarını güvenle sakladıkları büyük binalardı. İstanbul'daki Beta Yeni Han da bu yapılardan biridir. Ancak bu hanı diğerlerinden ayıran çok önemli bir özelliği vardır: Kahve tarihiyle olan güçlü bağı.

📜 Hanlar Eskiden Nasıl Çalışırdı?

Eski zamanlarda hanlar, bugünün otelleri ve alışveriş merkezlerinin bir birleşimi gibiydi. Genellikle ortasında büyük, açık bir avlu (iç bahçe) bulunurdu. Yolcular atlarını veya develerini bu avluya bağlar, getirdikleri malları zemin kattaki depolara (mahzen) yerleştirirdi.

Tüccarlar, üst katlardaki küçük odalarda konaklardı. Bu odalar sade döşenmişti ancak yolcular için güvenli bir sığınaktı. Hanlar, farklı yerlerden gelen insanların tanıştığı, ticaret yaptığı ve haber alışverişinde bulunduğu hareketli sosyal merkezlerdi.

^{Beta Yeni Han 1554 Kahve Müzesi (Kültür Portalı)}

☕️ Kahvenin İlk Durağı

Beta Yeni Han, 1554 yılında İstanbul'da, ticaretin kalbi olan Tahtakale bölgesinde açıldı. Bu tarih, kahvenin İstanbul yaşamına girdiği dönemlerle aynı zamana denk gelir. Yapılan araştırmalar ve binada bulunan bazı izler, buranın dünyadaki ilk kahvehanelerden biri olabileceğini düşündürmektedir.

Hanın içinde yapılan yenileme çalışmaları sırasında çok önemli bir keşif yapıldı: Tarihî bir kahve fırını. Bu fırının bulunduğu yere "Tahmis" denir. Tahmis, "kahve kavrulan yer" anlamına gelen Arapça kökenli bir kelimedir. Bu fırın, kahvenin İstanbul'da kavrulmaya başlandığı ilk yerlerden biri olarak kabul edilir.

⏳ Zaman Yolculuğu: Türk Kahvesi Kültürü

Türk kahvesi, yaklaşık 500 yıl önce Osmanlı İmparatorluğu'nda yaygınlaşmaya başladı. Kahve, sadece bir içecek değil, aynı zamanda insanların bir araya gelmesi için bir araç oldu. "Kahvehane" adı verilen yerler açıldı. Buralar, insanların sohbet ettiği, kitap okuduğu ve sosyalleştiği önemli mekânlardı.

Türk kahvesi kültürü ve geleneği, özel pişirme tekniği, sunumu ve etrafında oluşan sohbet ortamıyla o kadar değerlidir ki, 2013 yılında UNESCO (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) tarafından İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Mirası Listesi'ne alınmıştır. Bu, kahvenin tüm dünya için korunan ortak bir miras olduğu anlamına gelir.

^{Beta Yeni Han 1554 Kahve Müzesi (Kültür Portalı)}

🔍 Müzede Neler Görülebilir?

Beta Yeni Han, günümüzde tarihî dokusunu koruyarak bir kahve müzesi olarak hizmet vermektedir. Ziyaretçiler burada, kahve çekirdeğinin kavrulmasından fincana gelene kadarki yolculuğunu görebilirler.

Müzede, bulunan tarihî kahve fırınının yanı sıra, eski kahve değirmenleri, cezveler, fincanlar ve kahve saklama kapları gibi birçok araç sergilenmektedir. Bu eşyalar, kahvenin geçmişte nasıl hazırlandığını ve sunulduğunu gösterir.