Kars Peynir Müzesi, Türkiye’de sadece bir konuya odaklanan ilk tematik peynir müzesidir. Peynirler, tarih boyunca insanların beslenmesinde önemli bir yere sahip olmuştur. Bu müze, Kars ilinde üretilen birbirinden farklı peynirlerin nasıl yapıldığını, geçmişten günümüze nasıl geldiğini öğrenmek için kurulmuştur. Burayı gezmek, sütün lezzetli bir peynire dönüşme serüvenine yakından şahit olmak demektir.

^{Kars Peynir Müzesi (Kültür Portal)}

Nerede Bulunur ve Nasıl Bir Yerdir?

Kars Peynir Müzesi, 2022 yılında ziyarete açılmıştır. Bu müze, Kars merkezde bulunan ve 1734 yılında inşa edilmiş olan tarihi Süvari (Dere) Tabya binasında yer alır. "Tabya" kelimesi, düşman saldırılarına karşı korunmak için yapılmış sağlam, eski askeri yapı anlamına gelir. Bu tarihi bina, peynirlerin sergilendiği ve anlatıldığı büyük bir alana dönüştürülmüştür. Müze, yaklaşık 5000 metrekarelik bir etkinlik alanına sahiptir. Bazı kaynaklara göre, bu büyüklük onu dünyanın en büyük peynir müzesi yapmaktadır.

Zaman Yolculuğu

"Tabya" kelimesi sana yabancı gelebilir. Bu yapı, tam olarak 291 yıl önce, 1734 yılında Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmiştir. Tabyalar, geçmişte savaş zamanlarında şehri korumak için kullanılırdı. Müze binası olan Süvari Tabya da uzun yıllar boyunca bu amaçla hizmet vermiştir. Sonraları ise halk arasında, serin ve kalın duvarları sayesinde soğuk hava deposu olarak kullanıldığı için "buzhane" olarak da anılmıştır.

^{Kars Peynir Müzesi (Kültür Portal)}

Peynirin Serüveni Nasıl Anlatılır?

Müze içinde, bir peynirin yapılış hikayesi adım adım gösterilir. Yaylalarda hayvanların otladığı endemik bitkiler (sadece o bölgede yetişen özel bitkiler) bölümü vardır. Kars'ın meşhur peynirlerine lezzet veren bu bitkilerdir. Ayrıca müzede Kars’ta yetiştirilen özel hayvan ırkları da tanıtılmaktadır.

• Peynir Yapım Aşamaları: Müzede süt sağımından mayalanmaya ve peynirin şekil verilerek baskılanmasına kadar tüm aşamalar canlandırmalarla gösterilir.
• Peynir Çeşitleri: Özellikle Gravyer Peyniri ve Kars Kaşarı gibi yöresel peynirler başta olmak üzere, Karın Kaymağı ve Çeçil Peyniri gibi yaklaşık 30 çeşit peynirin serüveni sergilenir.
• Atölye ve Etkinlikler: Ziyaretçiler için peynir yapım atölyeleri düzenlenir. Burada çocuklar ve büyükler kendi peynir hamurlarını yoğurup, kaşar peyniri yapımını deneyimleyebilirler.