Sardes Antik Kenti, Manisa’nın Salihli ilçesindeki Sart beldesinde yer alır. Burası, tarihte Lidya Devleti’nin başkenti olarak bilinir. Yaklaşık 5000 yıldır çeşitli uygarlıklara ev sahipliği yapan bu bölge, Roma ve Bizans dönemlerinde de önemli bir merkez olmuştur. Sardes’in ünü, tarihte devlet güvencesinde paranın ilk kez basıldığı yer olmasından gelir. Bu sayede kent, tarım, hayvancılık, ticaret ve Paktolos (Sart) Çayı’nda yapılan altın madenciliği ile çok zenginleşmiştir.

^{(Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)}

Nerede ve Ne Zaman Kuruldu?

Sardes, İzmir’e 82 km, Salihli merkeze ise 9 km uzaklıktadır. MÖ 9. yüzyılda kurulan kent, MÖ 6. yüzyıla kadar Lidya’nın başkentliğini yaptı. Yunan tarihçi Polybios, burayı “dünyanın en güçlü yeri” olarak tanımlar. Şehir, 20 metre kalınlığındaki surlarıyla ünlüdür. Bugün hâlâ 10-14 metre yüksekliğe kadar ayakta kalan bu surlar, Sardes’in ne kadar güçlü bir şehir olduğunu gösterir.

Neden Önemli?

• Paranın İlk Basılması: Lidyalılar burada dünyanın ilk madeni parasını bastı. Bu yenilik kısa sürede çevre ülkelere yayıldı ve ticareti değiştirdi.
• Kral Yolu’nun Başlangıcı: Sardes, Pers İmparatorluğu döneminde başkent Susa’ya kadar uzanan ünlü Kral Yolu’nun başlangıç noktasıydı.
• Dini Önemi: İncil’in Vahiy bölümünde adı geçen yedi kiliseden biri burada bulunur.
• Eşsiz Yapılar: Antik dünyanın en büyük sinagogu, görkemli bir İon düzeni Artemis Tapınağı ve dev hamam-gymnasium kompleksi burada yer alır.

^{(Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)}

Bin Tepeler Lidya Tümülüsleri

Sardes’in yaklaşık 5 km kuzeyinde, “Bin Tepeler” olarak bilinen devasa bir mezarlık alanı vardır. Burası, Lidya krallarının ve soylularının mezarlarını barındırır. 7.500 hektarlık bu alan, dünyadaki en büyük tümülüs (yığma tepe mezar) bölgelerinden biridir. 119’dan fazla tümülüs tespit edilmiştir.

Günümüzde Sardes

Bugün Sardes, kazı ve restorasyon çalışmalarıyla korunmaktadır. Ziyaretçiler, antik hamam, gymnasium, sinagog, Artemis Tapınağı, evler ve mezarları görebilir. Ayrıca bölgede hâlen kuvars taşı ve altın çıkarımı yapılmaktadır.

^{(Yapay Zeka ile Oluşturulmuştur)}