logologo
banner image
Abdullah Kızılırmak
fav gif
Kaydet
viki star outline
Avatar
Ana YazarNeriman Çalışkan15 Mayıs 2025 06:00
Türkiye'de modern astronomi eğitiminin ve gözlemevi çalışmalarında bilim dünyasına katkılar sunmuş bir astronom ve akademisyendir.
badge borderhover badge border
avatar
Bu madde biyografi sahibi tarafından doğrulanmıştır.

Yapay zeka desteği ile üretilmiştir.

Ai badge logo
kapak abdullah.png
Abdullah Kızılırmak
Doğum tarihi
16 Şubat 1925
Doğum Yeri
Kayseri
Ölüm tarihi
4 Aralık 1983
Eğitim
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik-Astronomi Bölümü (Lisans 1947)
Doktora
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Kürsüsü (1957)
Unvanlar
Doçent (1961)Profesör (1966)
Çalıştığı Kurumlar
Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Enstitüsü (1952–1963)Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü (1963–1981)Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi (Kurucu Dekan 1975–1976)
Önemli Görevleri
Ege Üniversitesi Astronomi Kürsüsü Kurucusu (1963)Ege Üniversitesi Gözlemevi Kurucusu (1965)Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı (1976–1981)Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi Kurucu Dekanı (1975–1976)
Çalışma Alanları
Göktaşları ve göktaşı tozuDeğişen yıldızlarSamanyolu’nun dönmesi
Bilimsel Katkıları
25 bilimsel makale (10 yurt içi 15 yurt dışı)62 atıf (Science Citation Index)14 yüksek lisans ve 8 doktora tez danışmanlığıGökbilim Terimleri Sözlüğü yazımı (1969 Türk Dil Kurumu)Türk Ansiklopedisi’ne 87 gökbilim terimi makalesi (1961–1969)Fen Dergisi kuruculuğu ve düzenleme kurulu üyeliği (1965–1971)
Ödülleri
TÜBİTAK Hizmet Ödülü (1996ölümünden sonra)
Öne Çıkan Eserleri
Logaritma ve Sayı ÇizelgeleriKüresel GökbilimGök MekaniğiAstrofiziğe GirişGök Atlası

Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak, 16 Şubat 1925 tarihinde Pınarbaşı, Kayseri’de doğdu. Milli Eğitim Bakanlığı burslusu olarak Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Matematik-Astronomi programında öğrenim gördü ve 1947 yılında mezun oldu.

İlk Mesleki Görevleri

1947-1952 yılları arasında Antakya Lisesi ve Ankara Atatürk Lisesi’nde matematik ve astronomi öğretmenliği yaptı. 20 Ağustos 1952 tarihinde Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Enstitüsü’ne asistan olarak atandı.

Yurt Dışı Çalışmaları ve Doktora Eğitimi

Alexander von Humboldt Vakfı bursunu kazanarak 22 Eylül 1954 - 21 Mart 1956 tarihleri arasında Almanya Heidelberg Üniversitesi Königstuhl Gözlemevi'nde çalıştı. 29 Nisan 1957 tarihinde, "Meteorit Tozlarının Günlük Miktarlarının Ölçülmesi için Objektif Bir Metod" başlıklı teziyle Fen Doktoru unvanını aldı.


1959 yılında, Carl Zeiss firmasında gözlem araçları üzerine altı aylık bir staj gerçekleştirdi.

Akademik Unvanları ve Ankara Üniversitesi'ndeki Görevleri

22 Haziran 1961 tarihinde doçentliğe atandı. 1952-1963 yılları arasında Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi Kürsüsü’nde eğitim ve araştırma çalışmalarında bulundu. Ankara Üniversitesi Gözlemevi’nin kurulması sürecinde rol oynadı.

Ege Üniversitesi'ndeki Çalışmaları

7 Ocak 1963 tarihinde Ege Üniversitesi Fen Fakültesi’ne geçti. Aynı yıl Ege Üniversitesi Astronomi Kürsüsü’nü kurdu ve yönetimini üstlendi. 1965 yılında Ege Üniversitesi Gözlemevi’ni kurdu. Gözlemevinin kuruluşunda, yurtdışından sağlanan çeşitli bağışlardan yararlanıldı ve ilk gözlem 22 Haziran 1965 gecesi değişen yıldızlar üzerine yapıldı.

Akademik Yöneticilik Görevleri

  • 1966 yılında profesör unvanını aldı.
  • 1966-1981 yılları arasında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölüm Başkanlığı görevinde bulundu.
  • 1975-1976 yılları arasında Fırat Üniversitesi Fen Fakültesi’nin kurucu dekanlığını yaptı.
  • 1976-1981 yılları arasında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanlığı görevini iki dönem boyunca sürdürdü.

Bilimsel Çalışmaları ve Yayınları

  • Abdullah Kızılırmak, göktaşları, Samanyolu’nun dönmesi ve değişen yıldızlar konularında araştırmalar yaptı. Toplam 25 bilimsel makale yayımladı ve bu makaleler Science Citation Index’te 62 kez atıf aldı.
  • Türkçe bilim diline katkı sağlamak amacıyla "Logaritma ve Sayı Çizelgeleri", "Küresel Gökbilim", "Güneş Sistemi", "Gök Mekaniği", "Astrofiziğe Giriş" adlı ders kitapları ve bir gök atlası hazırladı.
  • 1969 yılında Türk Dil Kurumu tarafından yayımlanan "Gökbilim Terimleri Sözlüğü"nü oluşturdu.
  • 1961-1969 yılları arasında Türk Ansiklopedisi’nde 87 gökbilim terimi hakkında makale yazdı.
  • Fen Dergisi’nin kurucuları arasında yer aldı ve 1965-1971 yılları arasında düzenleme kurulunda görev aldı.
  • Eğitim hayatı boyunca, 14 yüksek lisans ve 8 doktora tezi olmak üzere toplam 22 lisansüstü çalışmaya danışmanlık yaptı.

Kişisel Hayatı

1957 yılında Rümeysa Kızılırmak ile evlendi ve iki çocuğu oldu.

Son Yılları ve Ölümü

1981 yılında Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Dekanı iken, dönemin askeri yönetimi tarafından görevinden uzaklaştırıldı. 4 Aralık 1983 tarihinde hayatını kaybetti.

1996 yılında, ölümünden sonra TÜBİTAK Hizmet Ödülü’ne layık görüldü.

Kaynakça

"Eine objektive Methode für die Messungen der täglichen Mengen Meteoritenstaub." Astronomische Nachrichten. Erişim 15 Mayıs 2025. https://adsabs.harvard.edu/pdf/1960AN....285..217K.

"Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak." Ankara Üniversitesi Astronomi ve Uzay Bilimleri Bölümü. Erişim 15 Mayıs 2025. https://astronomy.science.ankara.edu.tr/doc-dr-abdullah-kizilirmak/.

"Prof. Dr. Abdullah Kızılırmak." Ege Üniversitesi Gözlemevi. Erişim 15 Mayıs 2025. https://gozlemevi.ege.edu.tr/tr-4342/prof__dr__abdullah_kizilirmak.html.

"Sözlük: AK." Bulutsu.org. Erişim 15 Mayıs 2025. https://www.bulutsu.org/sozluk/ak.php.


"Thesis: Abdullah Kızılırmak." Bilkent Üniversitesi Akademik Arşiv. Erişim 15 Mayıs 2025. https://repository.bilkent.edu.tr/items/05a88dde-dedb-4aae-b6b2-97fdc452cee7.

Sen de Değerlendir!

0 Değerlendirme
KÜRE'ye Sor