Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı, geleneksel üretim yöntemleriyle hazırlanan ve yöre halkının damak tadını yansıtan şerbetli bir tatlı çeşididir. Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından “Mahreç İşareti” olarak tescillenmiş ve Afyonkarahisar ili ile özdeşleşmiş bir üründür.
Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıf (AA)
Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri
Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı, ekmeklik buğday unu, su, yaş maya ve tuzdan elde edilen pidemsi ve yoğun gözenekli bir ekmek tabanı üzerine hazırlanan şerbetli bir tatlıdır. Tatlı, beyaz şeker, su ve limon tuzundan oluşan şerbet ile ıslatılarak pişirilir ve 115 numaralı coğrafi işaretli Afyon Kaymağı ile servis edilir.
Görünüm: Dairesel formda ve karakteristik gözenekli dokudadır. Porsiyonlar genellikle daire dilimi şeklindedir ve tercih edilen sunumda çift katlı olabilir.
Tat ve Aroma: Hafif karamelize edilmiş dış yüzeyiyle yoğun bir tat profiline sahiptir. Şerbet oranı ve kaymak ilavesiyle zenginleştirilmiş aromatik bir yapıya sahiptir.
Ayırt Edici Özellikler: Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfının ayırt edici özelliği, pidemsi hamurun özel taş fırınlarda, tava kullanılmadan eşit şekilde pişirilmesi ve şerbetleme sürecinin ustalık gerektirmesidir. Ayrıca, tatlının üzerine yalnızca tescilli Afyon Kaymağı eklenmesi zorunludur.
Üretim Metodu
Hamur Hazırlığı: Mayalanan hamur, 3-4 cm kalınlığında yuvarlak biçimde hazırlanır. Taş üzerinde pişirilerek pide benzeri ancak yoğun gözenekli ve kahverengi tonlarında bir yapı elde edilir.
Islatma: Pişen ekmek, geniş bir tepsiye yerleştirilerek oda sıcaklığında su ile ıslatılır. Ağırlık konularak 10 dakika dinlendirilir.
Şerbet Hazırlığı: Şeker ve su kaynatılarak, limon tuzu ilave edilir. Şerbet yalnızca şeker eriyene kadar karıştırılır ve koyulaştırılmaz.
Süzme: Islanan ekmek, fazla suyunu süzmek üzere askıya alınır. Bu işlem elle temas olmadan gerçekleştirilir.
Pişirme: Şerbet, kadayıf üzerine kepçeyle gezdirilerek ekmek şerbeti tamamen çekene dek pişirilir. Tepsinin yönü ve şerbet ekleme sıklığı ustalıkla ayarlanır.
Servis: Tatlı, alt yüzeyi üste gelecek şekilde servis tabağına alınır ve üzerine Afyon Kaymağı konularak sunulur.
Saklama: Kaymak eklenmiş ürün, 4 °C’de beş gün, kaymaksız ürün ise 20 °C altında yine beş gün süreyle muhafaza edilebilir.
Coğrafi Sınır ve Denetim
Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfının üretimi yalnızca Afyonkarahisar ili sınırlarında yapılabilir. Ürünün özgünlüğü ve geleneksel bilgiye dayalı ustalık gerektiren üretim süreci nedeniyle coğrafi sınır dışında üretimi uygun bulunmamaktadır.
Denetim, Afyonkarahisar Belediyesi koordinasyonunda; İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Halk Sağlığı Müdürlüğü, Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği ile Ticaret Borsası temsilcilerinden oluşan beş kişilik bir kurul tarafından yürütülmektedir. Denetimlerde, ürünün tanımına ve üretim metoduna uygunluk, işaret ve logo kullanımı kontrol edilmektedir.