Akçaabat, Türkiye’nin Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Trabzon iline bağlı bir ilçedir. Doğuda Ortahisar, batıda Vakfıkebir, güneybatıda Çarşıbaşı, güneyde Düzköy ve Maçka ilçeleriyle komşudur. Karadeniz’e kıyısı olan Akçaabat, Trabzon il merkezine yaklaşık 13 kilometre uzaklıktadır. Coğrafi konumu itibarıyla hem sahil hem de iç kesimlerde yerleşim alanlarına sahip olan ilçe, kentsel ve kırsal karakterleri birlikte barındırmaktadır.

^{Akçaabat (Akçaabat Belediyesi)}

Tarihçe

Akçaabat ilçesinin tarihi, bölgenin genel geçmişiyle birlikte antik çağlara kadar uzanır. Bölgenin, M.Ö. 7. yüzyıldan itibaren Karadeniz kıyılarına yerleşen Yunan kolonileriyle ilişkilendirildiği anlaşılmaktadır. Roma ve Bizans dönemlerinde stratejik öneme sahip bir sahil yerleşimi olan Akçaabat, 1461 yılında Trabzon’un Osmanlı Devleti tarafından fethiyle Osmanlı topraklarına katılmıştır. Osmanlı döneminde İslamlaşma sürecinin başladığı ilçe, idarî olarak Trabzon sancağına bağlı kalmıştır. Osmanlı arşiv belgelerinde Akçaabat’ın idari ve ekonomik yapısına dair çeşitli kayıtlar yer almaktadır.

^{Akçaabat ilçesinin tarihi fotoğrafı (Akçaabat Belediyesi)}

Coğrafya

Akçaabat, Doğu Karadeniz dağlarının kuzey yamaçlarında, Karadeniz’e kıyısı olan eğimli ve engebeli bir topoğrafyada yer alır. İlçenin yüzölçümü 385 km²’dir. Karadeniz iklimi etkisinde olan bölgede yıl boyunca nemli, yağışlı ve ılıman hava koşulları görülür. Yaz ayları serin, kışlar ise ılık geçmektedir. Ortalama yıllık sıcaklık 14-15 °C civarındadır. Dağlık yapının etkisiyle vadi içlerinde ve yüksek kesimlerde mikroklimatik farklar oluşur.

Nüfus ve Demografi

TÜİK Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) 2024 verilerine göre Akçaabat ilçesinin toplam nüfusu 130.398 kişidir. Nüfusun büyük kısmı ilçe merkezinde ve sahil şeridine yakın mahallelerde yaşamaktadır. Kırsal kesimlerde nüfus yoğunluğu daha düşüktür. İlçede kadın nüfus oranı %50,2, erkek nüfus oranı ise %49,8 düzeyindedir. Nüfusun yaş yapısı açısından genç ve orta yaş grubu ön plandadır. Son yıllarda şehir merkezine ve Trabzon merkezine yakınlığı nedeniyle göç alan bir ilçe konumundadır.

Ekonomi

Akçaabat ekonomisi tarım, hizmet sektörü, küçük ölçekli sanayi ve kamu hizmetlerine dayalıdır. Tarımda fındık, mısır ve çay üretimi başı çekerken, hayvancılık da kırsal mahallelerde geçim kaynakları arasında yer alır. Balıkçılık, Karadeniz’e kıyı olması sebebiyle geleneksel bir ekonomik faaliyettir. Hizmet sektöründe eğitim ve sağlık alanında kamu istihdamı dikkat çekerken küçük işletmeler de yerel ekonomiye katkı sağlamaktadır. İlçe aynı zamanda Trabzon’un batı koridorunda önemli bir geçiş noktasında bulunduğu için lojistik faaliyetler açısından da gelişme potansiyeline sahiptir.

Turizm, Kültür ve Mutfak

Akçaabat, doğal alanları ve kırsal kültürel değerleriyle dikkat çeken bir ilçedir. İlçede yayla turizmi kapsamında Hıdırnebi ve Kayabaşı yaylaları öne çıkar. Ayrıca Sera Gölü ve sahil parkları, yerel halk ve ziyaretçiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Kültürel açıdan horon ve kemençe eşliğinde gerçekleştirilen halk oyunları önemli bir yere sahiptir. Akçaabat’ta geleneksel mimari özelliklerini taşıyan sivil yapı örnekleri ve tarihi camiler bulunmaktadır.

Yöresel mutfağın önemli bir unsuru olan Akçaabat köftesi, özgün yapımı ve sunumuyla ilçeyle özdeşleşmiştir. Bunun dışında lahana sarması, karalahana çorbası, mısır ekmeği ve hamsili yemekler geleneksel mutfak kültürünün temel öğelerindendir.

^{Akçaabat köftesi (Akçaabat Belediyesi)}