Alçak Yörünge (LEO), Dünya’nın yüzeyine yaklaşık 160 km ile 2.000 km arasındaki mesafede bulunan bir uzay bölgesidir. Bu bölge, uzay araştırmaları ve iletişim gibi modern uzay görevleri için son derece önemli bir alandır. Alçak Yörünge, Dünya’ya yakınlığı nedeniyle, uyduların daha hızlı bir şekilde yörüngelerine yerleşmesini ve daha verimli bir şekilde çalışmasını sağlar.
Uzaya gönderilen uydular, kullanım alanlarına göre farklı yörüngelerde faaliyet gösterir.【1】
Alçak Yörüngenin Özellikleri
Alçak Yörünge, Dünya yüzeyine yakın bir mesafede yer alması nedeniyle, uyduların yörünge süreleri daha kısadır. LEO’da bulunan uydular, yaklaşık 90 dakika içinde Dünya etrafında bir tam tur atarlar. Bu hız, LEO’yu düşük gecikmeli iletişim, küresel internet hizmetleri ve hızlı veri iletimi gibi uygulamalar için ideal hale getirir. Alçak Yörünge, ayrıca uyduların, atmosferin etkisi nedeniyle daha kısa ömürlere sahip olmalarına rağmen, uzay görevleri için oldukça verimlidir.
】Fergani Uzay'ın FGN-100-d1, 14 Ocak 2025 tarihinde uzaya gönderilerek alçak yörüngeye yerleşti. (Anadolu Ajansı)【2】
Alçak Yörünge Uyduları
Avantajları
LEO’daki uydular, birkaç önemli avantaja sahiptir. İlk olarak, düşük gecikme süresi sunar. Bu, iletişimde daha hızlı veri iletimi anlamına gelir. Bu özellik, özellikle internet servis sağlayıcıları için kritik öneme sahiptir. LEO uyduları ayrıca daha düşük maliyetle fırlatılabilir ve bakımı daha kolaydır. Dünya’ya yakın olduklarından, LEO uydularının fırlatılması daha ekonomiktir. Bunun yanı sıra, uzay istasyonları gibi insanlı uzay görevleri için de uygun bir bölgedir. Örneğin, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) LEO’da yer almaktadır, çünkü bu yörünge, astronotların ve uzay araştırmalarının daha verimli bir şekilde yapılabilmesi için idealdir.
Uygulama Alanları
Alçak Yörünge, farklı uygulama alanlarında kullanılan uydular için mükemmel bir konum sağlar. LEO’da bulunan iletişim uyduları, küresel internet bağlantısını sağlamak amacıyla önemli bir rol oynamaktadır. Starlink ve OneWeb gibi projeler, dünya çapında internet erişimi sağlamak için LEO uydularını kullanmaktadır. Ayrıca, LEO uyduları yerküre gözlemi için de kullanılır; bu uydular, hava durumu izleme, çevresel değişiklikleri takip etme ve afet yönetimi gibi görevlerde büyük bir öneme sahiptir. LEO uyduları, ayrıca global navigasyon sistemleri (GPS) için de önemli bir rol oynar, çünkü bu uydular, konum belirleme ve zamanlama hizmetleri sunarak küresel çapta navigasyon desteği sağlar.
Karşılaşılan Zorlukları
Alçak Yörünge, uydular için bazı zorluklar da barındırmaktadır. Yörünge bozulması, LEO’daki en büyük sorunlardan biridir. LEO’daki uydular, atmosferin ince tabakasına yakın oldukları için zamanla yörüngelerini kaybedebilirler ve bu durum, uydu ömrünü kısaltabilir. Uzay çöplüğü de LEO’nun bir diğer önemli sorunu olarak karşımıza çıkar. LEO, giderek daha kalabalık hale geliyor ve uzay çöplüğünün artması, yörüngede bulunan uydular için bir tehlike oluşturabilir. Bu nedenle, LEO uydularının güvenli bir şekilde çalışabilmesi için çöplük yönetimi ve uydu tahrik sistemleri gibi teknolojilerin geliştirilmesi önemlidir.
Alçak Yörünge Uydularının Geleceği
Alçak Yörünge uyduları, uzay araştırmalarının ve küresel iletişimin geleceği için kritik bir rol oynamaya devam etmektedir. LEO uydu konstelasyonları (bir grup uydu) küresel internet erişimi sağlamak amacıyla hızla artmaktadır. Starlink ve OneWeb gibi projeler, bu alandaki öncü projelerdir. LEO’da bulunan uyduların sayısının artmasıyla birlikte, uzay çöplüğü yönetimi ve uydu tahrik sistemleri gibi yeni teknolojilerin geliştirilmesi de büyük önem taşımaktadır. LEO uyduları, sadece iletişim ve navigasyon alanlarında değil, aynı zamanda bilimsel araştırmalar ve gezegen keşiflerinde de önemli bir yer tutacaktır.
