Alice Harikalar Diyarında filmi (özgün adıyla Alice in Wonderland), Lewis Carroll’un 19. yüzyılda kaleme aldığı aynı isimli eserinden uyarlanmış fantastik türde bir yapımdır. Tim Burton’un yönetmenliğini üstlendiği film, Disney stüdyoları tarafından üretilmiştir. Birçok kez beyazperdeye aktarılan eserin 2010 yılındaki yapımı, diğerlerine göre farklılaşmış, Burton klasik hikâyedeki temalar ve karakterlerden yola çıkılarak eseri yeniden yorumlamıştır.

Film, Alice’in çocukluğunda ziyaret ettiği ve artık hatırlamadığı “Harikalar Diyarı”na yıllar sonra geri dönmesiyle başlar. Gerçek dünyada evlilik baskısından bunalan Alice, önemli bir karar aşamasına Beyaz Tavşan’ı takip ederek tekrar yeraltı dünyasına düşer. Bu kez Harikalar Diyarı’ndaki düzen Kızıl Kraliçe’nin zorbalığı altındadır. Alice, büyüyüp küçülerek, unutulmuş bir kehanetin öznesi olduğunu keşfeder ve Ejderha Jabberwocky’i yenmek üzere harekete geçer. Film, Alice’in kendi kimliğini bulup, özgür iradesiyle hayatına yön vermesiyle sonlanır.

Filmin Özeti

2010 yapımı Alice Harikalar Diyarında, Carroll’un öyküsündeki olay örgüsünü birebir izlememekte, “dönüş” ve “kendini tanıma” temaları üzerinden yeni bir anlatı kurmaktadır. Burton’ın sinemasına özgü gotik atmosfer, renk kullanımı ve karakter tipleriyle birleşen bu yapı, hem klasik hikâyenin bir devamı hem de yeniden kurgulanmış bir versiyonu niteliğindedir.

^{Filmden Bir Sahne (IMDb)}

Hikâye, Alice’in bir kâbustan uyanarak babasının yanına gitmesiyle başlar. Babası, onun gördüğü imkânsız rüya karşısında “imkânsız ancak imkânsız olduğuna inanıldığında imkânsızdır” diyerek kızını teskin eder. Uzak limanlarda ticaret yapan babasının ölümünün ardından Alice, şirketi devralmak isteyen aristokrat bir ailenin oğlu ile evlenmeye zorlanır. Evlenmek istemeyen Alice, nişan partisinde kararsızlık içindeyken beyaz bir tavşanı görür ve onun peşine düşerek Harikalar Diyarı'na geçer. Çocukken bir kez daha girdiği bu diyarı hatırlamaya başlayan Alice, kendine inanma ve kimliğini kabullenme yolculuğuna çıkar.

Harikalar Diyarı artık Kızıl Kraliçe’nin baskısı altındadır; ejderhası Jabberwocky sayesinde Beyaz Kraliçe’yi yenmiş, halkı zorla hükmü altına almıştır. Kehanete göre, bu ejderhayı yalnızca “Vorpel” adlı kılıcı kullanacak olan Alice yenebilecektir. Arkadaşı Şapkacı’yı kurtarmak için saraya gizlice giren Alice, burada kılıcı ele geçirir ve Beyaz Kraliçe’nin yanına sığınır. Savaşın eşiğinde kendi gücüne inanmakta zorlanan Alice, bilge tırtılın sözleriyle cesaret bulur. Sonunda zırhını kuşanır, Jabberwocky’yi alt ederek kehaneti gerçekleştirir. Gerçeğe döndüğünde evlilik teklifini reddeder, babasının mirasını devralır ve onun gibi uzak diyarlarda ticarete çıkarak kendi yolunu çizer.

^{Filmden Bir Sahne (IMDb)}

Kahramanlar

• Alice (Mia Wasikowska): Çocukluk merakını yitirmemiş, yetişkin dünyasının dayatmalarıyla sınanan bir kahramandır. Toplum normlarına uymaz.
• Şapkacı (Johnny Depp): Deliliğin, yaratıcılığın ve uyumsuzluğun sembolü olur. Palyaçoyu andıran turuncu saçları vardır. Hızlı konuşur, yanıtsız sorular ve bilmeceler sorar. Büyüyen Alice’i gördüğü gibi tanıyan tek kahramandır.
• Kızıl Kraliçe (Helena Bonham): Otorite ve zulmü temsil eder. Küçük kalp şeklinde boyalı dudakları ve kırmızı saçları vardır. Kafası bedenine göre çok büyüktür. Kız kardeşi ile olan savaşı kazanmasından sonra kraliçe olmuştur. Kendisine karşı gelenleri öldürmüş, Harikalar Diyarı’ndaki tüm halkı kendisine hizmet etmeye zorlamıştır.
• Beyaz Kraliçe (Anne Hathaway): Pasif bir denge unsuru olarak karşı kutbu oluşturur. İyiliğin temsilcidir. Bir hayalet kadar beyazlar içerisindedir. Kaybettiği savaştan sonra kehaneti gerçekleştirmesi için Alice’i beklemektedir.

Temalar

Kimlik arayışı

Kendini olduğu gibi kabul etme ve kimlik arayışı genellikle Alice üzerinden verilir. Alice’in büyüyüp küçülmesi, sembolik olarak kişisel gelişim ve kimlik çatışmasını temsil eder.  Film Alice’in hayatına yön vermesi kendi kararları almasıyla son bulur.

^{Filmden Bir Sahne (IMDb)}

Otoriteye Başkaldırı

Kızıl Kraliçe’nin yönettiği baskıcı düzen, yalnızca fantastik bir iktidar figürünü oluşturur. Alice’in Kraliçe’ye karşı savaşta üstlendiği rol, bireyin kendi iradesiyle otoriteye meydan okumasının simgesi hâline gelir.

Hayal Gücü

Filmde akıl, mantık ve hayal gücü arasındaki karşıtlık yer alır. Akıl ve delilik, gerçek ve düş arasında keskin sınırlar yoktur. Harikalar Diyarı bu anlamda bilinçaltının bir yansımasıdır; karakterlerin her biri Alice’in bastırılmış yönlerini simgeler.

Yabancılaşma

Yabancılaşma teması, özellikle Şapkacı karakteri üzerinden verilir. Şapkacı, toplumun dışına itilmiş, “deli” olarak yaftalanmış bir figürdür; ancak film boyunca onun “deliliği” sanatçılığı ve içsel özgürlükle özdeşleşir. Alice’in Şapkacı’yla kurduğu dostluk, farklı olmanın utanç değil, özgürlük anlamına geldiği düşüncesini verir.

^{Alice Harikalar Diyarında Filminin Fragmanı (Disney UK)}

Teknik Yapım

Film, canlı aksiyon ile bilgisayar üretimi görüntülerin (CGI) birleşimiyle oluşturulmuş hibrit bir yapımdır. Renk paletleri Burton’ın gotik-fantastik üslubuna uygun biçimde koyu tonlar ve pastel renklerin karşıtlığı üzerine kuruludur. Kostümler Colleen Atwood tarafından tasarlanmış, makyaj ve karakter efektleri filmdeki grotesk atmosferi desteklemiştir. Danny Elfman’ın müzikleri, filmin dramatik yapısını destekler. 3D teknolojisiyle çekilen filmde dönemi için ileri düzeyde sayılabilecek görsel efektler kullanılmıştır.

^{Filmden Bir Sahne (IMDb)}

Ödüller

Akademi Ödülleri (2011)

• En İyi Kostüm Tasarımı  (Kazandı)
• En İyi Sanat Yönetmenliği (Kazandı)
• En İyi Makyaj ve Saç Şekillendirme (Kazandı)

BAFTA Ödülleri (2011)

• En İyi Kostüm Tasarımı (Kazandı)

Eleştirmenlerin Seçimi Film Ödülleri (2011)

• En İyi Makyaj (Kazandı)

Avustralya Sinema ve Televizyon Sanatları Akademisi Ödülleri (2010)

• En İyi Kadın Oyuncu (Mia Wasikowska)