11 Mayıs 2025 tarihinde Arnavutluk Cumhuriyeti’nde 140 üyeli tek meclisli parlamentonun (Kuvendi i Shqipërisë) yeni üyelerinin belirlenmesi amacıyla gerçekleştirilen seçimdir. Seçim, Arnavutluk’ta çok partili sisteme geçilen 1991 yılından bu yana gerçekleştirilen 11. çok partili genel seçim olarak kayda geçmiştir. Oyların neredeyse tamamının sayıldığı resmi olmayan sonuçlara göre, mevcut Başbakan Edi Rama'nın liderliğini yaptığı Sosyalist Parti (PS), seçimleri kazanarak Başbakan Edi Rama’ya üst üste dördüncü kez başbakanlık görevini üstlenme imkanı sağlamıştır.
2025 Arnavutluk seçimlerinin resmi olmayan sonuçlarına ilişkin grafiksel gösterim, 13 Mayıs 2025 – Anadolu Ajansı
Seçim Sistemi ve Yasal Çerçeve
Arnavutluk parlamento seçimleri, nispi temsil esasına göre düzenlenen çok üyeli bölge sistemine dayanmaktadır. Ülke, 12 seçim bölgesine ayrılmıştır ve her bir bölgedeki sandalye sayısı nüfusa göre belirlenmektedir. 2024 Temmuz ve 2025 Şubat aylarında yapılan yasal değişikliklerle birlikte seçim sistemi üzerinde reformlar yapılmıştır. Bu düzenlemeler kapsamında aday listeleri hem açık hem de kapalı olarak belirlenmiştir. Her partinin belirli sayıda adayı merkezî sıralamayla atama hakkı korunurken, diğer adaylar bireysel oyla yarışmıştır.
Seçmen Katılımı ve Yurt Dışı Oy Kullanımı
2025 Arnavutluk Genel Seçimleri’nde toplam seçmen sayısı 3.713.761 olarak açıklanmıştır. Bu seçmenlerin 246.000’i yurt dışı seçmen kütüğüne kayıtlıdır. Oylama işlemleri 11 Mayıs 2025 tarihinde gerçekleştirilmiş, sandık merkezleri yerel saatle 07.00’de açılmış ve 19.00’da kapatılmıştır. Oy kullanma işlemi genel olarak fiziksel sandıklarda yürütülmüş; yalnızca Vorë ve 10. bölgede elektronik oylama pilot uygulama olarak gerçekleştirilmiştir. Oy sayımı tüm bölgelerde el ile yapılmıştır.
Bu seçim, yurt dışında yaşayan Arnavut vatandaşlarının ilk kez oy kullandığı genel seçimdir. Yapılan yasal düzenlemeler sonucunda, diaspora seçmenlerine posta yoluyla oy kullanma hakkı tanınmıştır. Oy pusulaları yurt dışındaki seçmenlere önceden gönderilmiş, seçmenlerin bu pusulaları en geç 11 Mayıs 2025 günü saat 19.00’a kadar Merkez Seçim Komisyonu’na ulaştırmaları gerekmiştir. Diaspora oyları, genel toplam içerisinde değerlendirilmiştir.
Adaylar ve Siyasi Partiler
Seçimde toplamda 2.046 aday yarışmıştır. Bu adayların %61’i erkek ve %39’u kadındır. Adaylar, 11 farklı siyasi koalisyon veya parti listesiyle seçime katılmıştır.
2025 Arnavutluk genel seçimlerinde oy kullanan Edi Rama, 11 Mayıs 2025 - Anadolu Ajansı
Sosyalist Parti (Partia Socialiste – PS), Edi Rama liderliğinde seçimde yer almıştır. Ana muhalefet, Demokratik Parti (PD) ile Liria Partisi’nin oluşturduğu “Aleanca për Shqipërinë Madhështore” (Büyük Arnavutluk İttifakı) çatısı altında seçime katılmıştır.
Seçimde yer alan diğer partiler arasında Sosyal Demokrat Parti, Ortak Hareket Partisi (Levizja Bashke), İmkan Partisi (Partia Mundesia), Avro-Atlantik Koalisyonu, Arnavutluk Oluyor Girişimi (Nisma Shqipëria Behet), Yeni Demokrasi İttifakı ve Vatan Hareketi (Levizja Atdheu) bulunmaktadır.
Oy Sayımı ve Katılım Oranları
Merkez Seçim Komisyonu, 5.225 sandıktan 4.943’ünün sayımını tamamlamış; %94 oranında sayım yapılan sonuçlara göre, Sosyalist Parti seçimden birinci çıkmıştır.
Oy Oranları ve Sandalye Dağılımı (Resmi Olmayan)
Parti / Koalisyon | Oy Oranı (%) | Sandalye Sayısı |
Sosyalist Parti (PS) | 52,08 | 82 |
Demokratik Parti + Büyük Arnavutluk İttifakı | 34,50 | 51 |
Sosyal Demokrat Parti | 3,47 | 3 |
Arnavutluk Oluyor Girişimi | 3,49 | 1 |
Ortak Hareket Partisi (Levizja Bashke) | 1,38 | 1 |
Avro-Atlantik Koalisyonu | 1,34 | - |
İmkan Partisi (Partia Mundesia) | 2,94 | 2 |
Seçim Kampanyası ve Liderlerin Beyanları
2025 yılı genel seçimlerine yönelik kampanya süresi 30 gün olarak belirlenmiştir. Seçim kampanyası 11 Nisan 2025 tarihinde başlamış, seçimden 24 saat önce, 10 Mayıs 2025 saat 07.00 itibarıyla sona ermiştir.
İktidardaki Sosyalist Parti Genel Başkanı ve Başbakan Edi Rama, kampanyasında “Avrupa pasaportu” vaadi üzerinde durmuş ve Arnavutluk’un 2030 yılına kadar Avrupa Birliği’ne tam üye olacağını belirtmiştir. Edi Rama, kampanyasına çeşitli bölgelerde kadın üyelerle gerçekleştirdiği toplantılarla başlamıştır.
Muhalefette yer alan Demokratik Parti Genel Başkanı Sali Berisha, seçimlere Liria Partisi ile birlikte “Aleanca për Shqipërinë Madhështore” (Büyük Arnavutluk İttifakı) çatısı altında katılmıştır. Berisha, kampanyası süresince Arnavutluk’un “yeniden güçlü” bir ülke haline gelmesi gerektiğini vurgulamış, bu amaçla “Make Albania Great Again” sloganını kullanmıştır.
İttifakın ortaklarından olan Liria Partisi Genel Başkanı ve eski Cumhurbaşkanı Ilir Meta, seçim kampanyasında yer alamamıştır. Meta, seçim döneminde, başbakan yardımcılığı yaptığı döneme ilişkin bir yolsuzluk dosyası nedeniyle cezaevinde bulunmaktadır.