Asperges du Blayais, Fransa'nın güneybatısında, Gironde ve Charente-Maritime departmanlarındaki belirli belediyelerde üretilen ve 2015 yılında Avrupa Korumalı Coğrafi İşaret (PGI) statüsü kazanan bir kuşkonmaz çeşididir. PGI tescili, üretim, işleme veya hazırlık aşamalarından en az birinin tanımlanmış coğrafi bölgede (Blayais bölgesi) gerçekleşmesini garanti eder. Ürün, spesifik morfolojik özellikleri, duyusal profili ve yetiştirildiği "terroir" ile tanımlanır.

Morfolojik ve Duyusal Özellikler

Asperges du Blayais, beyaz veya mor olmak üzere iki tipte sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, kuşkonmazın gövdesine değil, uç (tepe) kısmının rengine göre yapılır:

• Beyaz Kuşkonmaz: Uç kısmı beyazdır.
• Mor Kuşkonmaz: Uç kısmı pembe ila mor arasında bir renge sahiptir.

Her iki tipte de sürgünün (gövdenin) geri kalanı daima beyazdır, ancak bazen hafif bir pembe renk tonu sergileyebilir.

Duyusal profil açısından, Asperges du Blayais yumuşak (tender) ve tatlı bir lezzete sahiptir. Uç kısımları "ağızda eriyen" (melt-in-the-mouth) bir dokuya sahip olarak tanımlanırken, gövde kısımları çok az liflilik (stringiness) gösterir.

Üretim Alanı: Coğrafi Konum ve Terroir

Üretim alanı, Gironde haliçinin sağ kıyısında ve biraz daha iç kesimlerde yer alan Blayais bölgesi olarak da bilinen coğrafi alanı kapsar. Haliç çevresindeki arazi yapısı, killi tepeler (genellikle asma yetiştiriciliği için kullanılır) ve kumlu ovalardan (kuşkonmaz yetiştiriciliği için kullanılır) oluşan spesifik bir doğal ortam sunar.

Toprak Yapısı: Kuşkonmazın duyusal özellikleri (ince kabuk, yumuşaklık, tatlılık), büyük ölçüde "Périgord kumları" olarak adlandırılan toprak bileşimine atfedilir. Kuşkonmazın yetiştirildiği topraklar, ortalama olarak %75'ten fazla kum içerir. Toprağın "siyah" olarak nitelendirilmesi, organik madde bakımından çok zengin olduğunu gösterir. Ayrıca bu topraklar çok ince taneli bir yapıya sahiptir, hızlı ısınır, doğal olarak drene edilmiştir ve ılıman bir yapıdadır.

İklim: Bölge iklimi, okyanusun ve yakınındaki Gironde haliçinin güçlü etkisini taşır. Hava koşulları, Mart ayından itibaren çok ılıman sıcaklıklar ve Mart ile Haziran ayları arasında düzenli yağışlar ile karakterize edilir. Bu iklim yapısı, kuşkonmaz sezonu boyunca hızlı büyümeyi destekler, erken hasada (early cropping) olanak tanır ve sebzenin doğal acılığının sınırlanmasına katkıda bulunur.

Üretim Metodolojisi

Çeşit Seçimi: Asperges du Blayais PGI hasadı için dikkatle seçilmiş spesifik kuşkonmaz çeşitleri kullanılır. Bu çeşitler arasında Andreas, Avalim, Cumulus, Darbella, Dariana, Darlise, Emma, Eposs, Grolim, Gynlim, Herkolim, Obelisk, Orane, Ramada, Rambo, Rapsody, Ravel, Thielim, Vilmorin 26, Vilmorin 31 ve Vitalim bulunmaktadır. Ürünün kalite standartlarına uymaları koşuluyla, listeye yeni çeşitlerin eklenmesine izin verilmektedir.

Yetiştirme Teknikleri: Güncel yetiştirme uygulamaları, sürgünlerin beyaz rengini korumak amacıyla sistematik "tümsekleme" (hilling) işlemini içerir. Bu işlem, toprağın hızlı ısınması gibi iklimsel avantajları optimize etmek için tümseklerin "malçlanması" (mulching - plastik örtü kullanımı) ile desteklenebilir. Hasat, Nisan ayından Haziran ayına kadar olan dönemde, günlük olarak ve elle yapılır.

Kalite Standartları ve Hasat Sonrası İşlemler

Asperges du Blayais'in kalitesini garanti altına almak için sıkı görünüm, boyutlandırma ve tazelik standartları uygulanır:

• Görünüm: Uçların sıkıca kapalı olması gerekir. Sürgünler iyi biçimlendirilmiş olmalı; içi boş, kırık veya çatlak olmamalıdır. Hafifçe kavisli sürgünlere izin verilir.

• Boyutlandırma: Uzunluk, "kuşkonmaz uçları" için 12 cm'den az, "kısa kuşkonmaz" için 12 ila 17 cm ve "uzun kuşkonmaz" için 17 cm'den fazladır. Maksimum izin verilen uzunluk 22 cm'dir. Minimum çap, uzunluğun orta noktasından ölçülmek üzere 12 mm olmalıdır.

• Tasnif (Sorting): Tasnif işlemi, yumuşaklığın göstergesi olarak kabul edilen büyük boyutlu, beyaz gövdeli ve beyaz veya mor uçlu kuşkonmazların seçilmesini sağlar. Tasnif işlemi PGI kuralları gereği mutlaka üretim lokasyonunda yapılmalıdır.

• Tazelik Yönetimi: Kuşkonmazın yumuşak dokusu, büyük ölçüde tazeliğine ve doğal neminin korunmasına bağlıdır. Bu nedenle, kuruma (desiccation) risklerini önlemek için yıkama, tasnif ve nemi düzenlenmiş soğutma (regulated-moisture-level chilling) süreçlerine özel dikkat gösterilir. Hasat ile soğutma arasındaki süre 10 saati aşamaz.

• Depolama: Sevkiyat veya paketlemeyi beklerken, kuşkonmazlar nem seviyesi %80'in üzerinde ve sıcaklığı 2 ila 7 °C arasında olan soğuk, nemli bir odada saklanmalıdır.

• Soyma (Peeling): Soyma işlemi isteğe bağlıdır (optional) ve tasnif işleminden sonra, elle veya makineyle yapılabilir. Soyma ve paketleme işlemlerinin, tasnif işleminin aksine, üretim alanı dışında yapılmasına izin verilmektedir.

Bu üretim standartları sayesinde Asperges du Blayais, Fransa genelinin yanı sıra Avrupa, Çin ve Japonya pazarlarında da yer almaktadır.