Prof. Dr. Ayşe Baysal,1930 yılında Konya’nın Ermenek ilçesine bağlı, günümüzde Karaman il sınırlarında yer alan Uğurlu Köyü’nde doğdu. Ailesi onu eğitim hayatına yönlendirdi. Bu doğrultuda Ayşe Baysal, İvriz Köy Enstitüsü’ne gönderildi. 1950 yılında İvriz Köy Enstitüsü’nden mezun oldu. 1954 yılında Ankara Kız Teknik Yüksek Öğretmen Okulu’nu (günümüzdeki adıyla Mesleki Eğitim Fakültesi) bitirdi. Öğretmenlik kariyerine Trabzon Beşikdüzü Kız Okulu’nda başladı.

Akademik Kariyer ve Yurtdışı Eğitimi

1957’de, Tarım Bakanlığı tarafından oluşturulan Ev Ekonomisi Örgütü’ne katılan Ayşe Baysal, burada görev aldığı süre boyunca Manisa Tarım İl Müdürlüğü’nde çalıştı. 1958-1960 yılları arasında İzmir Ev Ekonomisi Yetiştirme Merkezi’nde öğretmenlik yaptı. 1960 yılında, Amerikan Ev Ekonomisi Derneği’nin bursunu kazanarak ABD’ye gitti. Virginia Polytechnic Institute and State University’de bir yıl lisans eğitimi aldı ve 1961 yılında lisans diplomasını aldı. 1962 yılında besin ve beslenme alanında bilim uzmanlığı diplomasını tamamladı. 1965 yılında ise Wisconsin Üniversitesi’nde beslenme ve besin dalında doktora eğitimi alarak Türkiye’ye döndü.

Türkiye'ye Dönüş ve Akademik Faaliyetler

Türkiye’ye döndükten sonra kısa bir süre Köy İşleri Bakanlığı Halk Eğitimi Genel Müdürlüğü’nde çalıştı. 1965 yılı sonunda Sağlık Bakanlığı Hıfzısıhha Okulu’nda beslenme uzmanı olarak göreve başladı. Aynı dönemde Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ve Hemşire Koleji’nde ders verdi. 1968’de Hacettepe Üniversitesi Beslenme ve Diyetetik Bölümü Başkanlığı’na atandı. 1970’te doçent, 1976’da profesör unvanını aldı. Hacettepe Üniversitesi’ndeki akademik kariyerine 1997 yılına kadar devam etti. Emekliliğinden sonra da mesleki çalışmalarını sürdürdü.

Bilimsel Katkılar ve Yayınlar

Türk mutfağı ve geleneksel beslenme alışkanlıkları üzerine çalışmalar yaptı. “Beslenme” adlı kitabı, Türkiye’de beslenme bilimi literatüründe kullanılmaktadır. Beslenme ve Diyetetik alanındaki araştırmalarıyla beslenme politikalarına katkı sağladı. Alanla ilgisi olan öğrencilere ve akademisyenlere katkıda bulundu.

Kadınların Bilimdeki Rolü ve Katkıları

Köy Enstitüleri aracılığıyla kadınların eğitim almasını savundu. Uluslararası eğitim alarak Türkiye’de bilimsel çalışmalar yürüttü. Kadınların bilimsel çalışmalara katılımı konusuna destek verdi.

Beslenme Eğitimi ve Araştırma Vakfı (BESVAK) ve Toplum Sağlığına Katkılar

2003 yılında Prof. Dr. Ayşe Baysal Beslenme Eğitimi ve Araştırma Vakfı’nı (BESVAK) kurdu. Vakıf, Beslenme ve Diyetetik alanındaki öğrencilere burs ve eğitim desteği sağlamaktadır. Ayrıca, çeşitli kamu kurumları ve uluslararası kuruluşlarla iş birliği yaparak beslenme politikalarının geliştirilmesine katkıda bulundu.

Son Yılları ve Vefatı

Ayşe Baysal, 1997 yılında emekli olduktan sonra da beslenme bilimi alanındaki çalışmalarına devam etti. 13 Ağustos 2016’ da vefat etti.

^{Ayşe Baysal (Youtube/sağliklibilgi.org)}