Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Müzesi, İstanbul’un Bakırköy ilçesinde, Prof. Dr. Mazhar Osman Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi yerleşkesinde bulunmaktadır. Cumhuriyet döneminin en büyük ruh ve sinir hastalıkları hastanesi olan kurum, 1924’ten itibaren psikiyatri, nöroloji ve nöroşirurji alanlarında Türkiye’ye hizmet vermektedir. Müze, hastanenin tarihsel gelişimini ve bu alanlardaki öncü rolünü belgelemek amacıyla 26 Haziran 2008’de açılmıştır.
Bakırköy Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesi Müzesi (İstanbul İl Sağlık Müdürlüğü )
Kuruluş Süreci
Müzenin kurulması için girişimler, eski başhekim ve Ruh Hastalarını Readaptasyon Derneği Başkanı Dr. Faruk Bayülkem öncülüğünde başlatılmıştır. Yıldız Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat ve Tasarım Anabilim Dalı Müzecilik Yüksek Lisans Programı’nın desteğiyle yürütülen çalışmalar, ulusal ve uluslararası iş birlikleriyle ilerlemiştir. Dernek, üniversite ve hastane iş birliğiyle hayata geçirilen proje sonucunda müze, hastanenin eski PTT binasında düzenlenmiştir. Yapı, sergi alanına uygun hâle getirilmiş ve depreme dayanıklı bir şekilde güçlendirilmiştir.
Koleksiyon ve Sergiler
Müzenin koleksiyonunda 1924 yılından günümüze uzanan geniş bir arşiv yer almaktadır.
- Tıbbi Alet ve Belgeler: Psikiyatri ve nöroloji alanında kullanılan cihazlar, ameliyat defterleri, tedavi araçları ve rehabilitasyon malzemeleri bulunmaktadır.
- Kişisel Eşyalar ve Arşivler: Prof. Dr. Mazhar Osman ve diğer başhekimlere ait belgeler, hasta dosyaları, yazışmalar ve kişisel objeler bulunmaktadır.
- Simgesel Nesneler: Psikiyatri tarihinde önemli bir yer tutan tespit gömleği ve kemeri gibi materyaller bulunmaktadır.
- Görsel Belgeler: Hastanenin çeşitli dönemlerine ait fotoğraflar, eski çalışanların ve hasta yakınlarının katkılarıyla sağlanan arşivler bulunmaktadır.
Sergiler, kronolojik düzen içinde hazırlanmıştır. “Bimarhane’den Hastaneye”, “1930’lu Yıllar”, “1940–1950’li Yıllar”, “1960–1970’li Yıllar”, “1980’li Yıllar” ve “1990–2000’li Yıllar” başlıklarıyla sunulan bölümlerde her döneme ait eserler, bilgilendirme etiketleriyle desteklenmektedir. Ayrıca geçmişte görev yapan başhekimlere ve hekimlere ayrılmış özel bölümler de bulunmaktadır.
Kültürel ve Bilimsel Önemi
Müze, yalnızca bir sağlık kurumu arşivini sunmakla kalmayıp Türkiye’de modern psikiyatri ve nörolojinin gelişimini belgeleyen önemli bir kültürel miras mekânıdır. Toplumun ruh sağlığına bakışının değişmesine katkıda bulunmuş olan Bakırköy Hastanesi’nin tarihini gelecek nesillere aktarmaktadır. Aynı zamanda tıp tarihi açısından somut ve somut olmayan kültürel mirasın korunmasına hizmet eden bir araştırma, düşünce ve farkındalık merkezi konumundadır.
Ziyaretçi Deneyimi
Müze, sağlık çalışanları, tıp öğrencileri, hasta yakınları ve genel ziyaretçilere açıktır. Hastanenin tarihini, Türkiye’deki modern psikiyatrinin gelişimini görsel materyaller, belgeler ve filmler eşliğinde tanıtan sergilerle ziyaretçiler hem bilimsel hem de sosyal bir deneyim yaşamaktadır. Müzenin amacı, geçmişle gelecek arasında köprü kurarak kültürel mirası tanıtmak, korumak ve farkındalık yaratmaktır.