Bartın Kadınlar Pazarı, yerel halk arasında "Galla Pazarı" ya da "Garıla Pazarı" olarak da anılan ve Türkiye'nin Batı Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Bartın iline özgü, yalnızca kadınların üretici ve satıcı olarak yer aldığı geleneksel bir halk pazarıdır. Pazar, Bartın şehir merkezi ile yakın çevredeki köylerde yaşayan kadın üreticilerin, kendi emekleriyle ürettikleri ürünleri doğrudan tüketiciye sundukları bir ticaret alanı olarak işlev görmektedir.
Tarihçe
Bartın Kadınlar Pazarı’nın geçmişi, bölgedeki kadın emeğinin yerel üretim ve ticaretle bütünleştiği bir sürece dayanmaktadır. Pazarın kökeni, Osmanlı döneminde Bartın'ın bir ticaret merkezi olarak gelişmeye başladığı 17. ve 18. yüzyıllara kadar uzanır. Evliya Çelebi, 17. yüzyılda Bartın’a uğradığında, burada Cumartesi günleri pazar kurulduğunu belirtmiş; Uluslu İbrahim Hamdi ise 18. yüzyıl başlarında yazdığı Atlas adlı eserinde Bartın'daki pazar faaliyetlerinden söz etmiştir.
19. yüzyıldan itibaren, kırsal alanlarda yaşayan kadınların, evlerinde veya bahçelerinde ürettikleri ürünleri satmak üzere Bartın şehir merkezine gelmeye başlamasıyla pazar, bugünkü karakterine kavuşmaya başlamıştır. Bu süreçte kadınlar, erkeklerin orman işleri, gemi yapımı ve madenlerde çalışmak üzere şehir dışına gitmesi nedeniyle evin geçimini üstlenmiş; bu da kadınların hem üretici hem de satıcı olarak ekonomik yaşama doğrudan katılmasını zorunlu kılmıştır.
Bartın Galla Pazarı (T.C. Bartın Valiliği)
Pazarda Kadınların Rolü
Pazarda satış yapan kadınlar genellikle Bartın merkez ve çevre köylerde yaşayan üreticilerdir. Kadınlar, hem üretici hem de satıcı olarak sürecin tüm aşamasında etkin bir şekilde yer alırlar. Bu durum, kırsal kesimde yaşayan kadınların ekonomik güç kazanmalarına ve sosyal görünürlüklerinin artmasına katkı sağlar. Kadınlar pazara yalnızca ekonomik değil, aynı zamanda toplumsal bir rol de yüklenir. Pazar, kadınların kendi topluluklarıyla bilgi alışverişi yaptıkları, deneyimlerini paylaştıkları ve dayanışma içinde oldukları bir sosyal alandır.
Ürünler ve Üretim
Pazarda satılan ürünlerin büyük çoğunluğu kadınlar tarafından üretilmektedir. Ürünler arasında mevsimlik sebze ve meyveler, süt ürünleri, yumurta, bal, pekmez, reçel, köy ekmeği, tarhana, erişte ve ev yapımı el işi ürünleri yer alır. Toptan alım yerine bireysel üretime dayalı bir yapı söz konusudur. Ürünlerin kökeni çoğunlukla Bartın şehir merkezine 20 km’ye kadar uzaklıkta olan köy ve mahallelerden gelmektedir.
Günümüzdeki Durumu
Bartın Kadınlar Pazarı, sadece yerel halkın değil, kente gelen turistlerin de ilgisini çeken bir yerdir. Pazar, Bartın kent merkezinde haftanın belirli günlerinde kurulmakta ve kadın üreticiler için önemli bir geçim kaynağı olmaya devam etmektedir. Son yıllarda belediye ve bazı sivil toplum kuruluşlarının desteğiyle pazarın yapısının korunması ve kadın üreticilerin desteklenmesine yönelik projeler geliştirilmiştir. Kadınların ekonomik güçlenmesini destekleyen bu yapı, Türkiye'de önemli örneklerden biri sayılmaktadır.
