Bekdemir Çivisiz Camii, Türkiye’nin Samsun iline bağlı Kavak ilçesinin Bekdemir köyünde yer alan, tamamen ahşaptan inşa edilmiş bir camidir. Osmanlı dönemi mimarisinin örneklerinden biri olan yapı, çivi kullanılmadan yığma tekniğiyle inşa edilmiştir.

_{Bekdemir Çivisiz Camii - Türkiye Kültür Portalı}

Tarihçe

Caminin asıl katının 1596, mahfil katının ise 1599 yılında inşa edildiği bilinmektedir. İlk olarak köyün daha farklı bir noktasında, dere kenarında bir mezarlık içinde inşa edilen cami, daha sonra sökülerek bugünkü yerine taşınmıştır. 1877 yılında yapının iç süslemeleri yenilenmiş ve kök boya kullanılarak kalem işi motifler uygulanmıştır.

Mimari Özellikler

İki katlı olarak inşa edilen cami, kareye yakın bir plana sahiptir. Güney hariç üç cephesi revaklarla çevrili olup, kuzey cephesindeki giriş revakı geniş tutulmuştur. Caminin harimine, kuzey cephesinin ortasında yer alan iki kanatlı ve süslemeli bir kapıdan girilmektedir. İç mekan, cephelere iki kat halinde yerleştirilmiş pencereler aracılığıyla doğal ışık almaktadır.

Caminin mihrap ve minberi orjinaldir ve üzerlerinde bitkisel motifler, kandiller, vazodan çıkan çiçekler, rozetler ve palmetler gibi süslemeler bulunmaktadır. Tavan, iç içe küçülen dörtgen çerçeveler şeklinde derinleşerek en içte sekizgen bir çerçeve içine yerleştirilmiş dairesel bir göbek ile sonlanmaktadır.

Caminin ahşap işçiliği, özellikle mihrap, mihrap duvarı, minber, mahfil, tavan ve harim kapısında yoğunlaşmaktadır. Yapı, meşe ağacından yapılan kalasların birbirine geçme yöntemiyle inşa edilmiştir. Avlusunda taştan yapılmış bir çeşme bulunmaktadır.

_{Bekdemir Çivisiz Camii - Türkiye Kültür Portalı}

Yazıtlar

Cami içerisinde ve dışında çeşitli yazıtlar yer almaktadır. Giriş kapısının üstünde, yeşil boya ile yazılmış bir besmele ile başlayan dua mevcuttur. Harim içindeki mihrap duvarında, mihrabın üst kısmında "Maşallah Nakkaş Said 1293" (1876) ibaresi bulunan bir kitabe yer almaktadır. Bir başka kitabede, "Sahibu'l-hayrat ve'l-hasenat el Hacı Abdurrahman" ifadesi yer almakta olup, bu kişinin caminin banisi veya yeniden inşa ettiren kişi olduğu düşünülmektedir. Mihrap duvarında ayrıca Allah, Muhammed ve dört halifenin isimlerinin yazılı olduğu daire çerçeveler ile bir saat resmi bulunmaktadır.

_{Bekdemir Çivisiz Camii - Türkiye Kültür Portalı}

Kullanım ve Restorasyon

Bekdemir Çivisiz Camii, uzun yıllar ibadet amacıyla kullanılmaya devam etmiştir. Caminin mihrabında zamanla arılar yuva yapmış ve burada üretilen balın satışıyla caminin ihtiyaçları karşılanmıştır. Restorasyon çalışmaları sırasında arıların giriş yaptığı bölme kapatılmış, bu nedenle bal üretimi durdurulmuştur.

Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından gerçekleştirilen restorasyon sürecinde, özellikle yapı içindeki kök boya ile yapılan motiflerin korunmasına özen gösterilmiştir. Cami, Samsun Kavak-Asarcık yolu üzerinde yer almakta olup ziyaretçilere açıktır.