Beşir Ayvazoğlu (d. 1953, Sivas), Türk yazar, edebiyat tarihçisi ve gazeteci. Klasik Türk edebiyatı, kültür tarihi ve biyografi alanlarında yayımladığı eserlerle tanınmıştır. Edebiyat ve düşünce dünyasında kültür temelli yaklaşımı ve gelenek ile modernlik arasındaki geçişi analiz eden çalışmalarıyla dikkat çeker.

Eğitim ve Mesleki Hayatı

Beşir Ayvazoğlu, 1953 yılında Sivas’ta doğdu. İlk ve ortaöğrenimini burada tamamladı. 1976 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nden mezun oldu. Aynı fakültede yüksek lisans eğitimine devam etti.

Eğitim hayatının ardından çeşitli liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı. Daha sonra Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) başta olmak üzere çeşitli medya kuruluşlarında görev aldı. 1980’li yıllardan itibaren gazetecilik, yazarlık ve editörlük faaliyetlerine ağırlık verdi. “Zaman”, “Tercüman”, “Yeni Şafak” ve “Star” gibi gazetelerde köşe yazarlığı yaptı. Ayrıca Türk Edebiyatı, Zaman Kitap, Dergâh ve Kubbealtı Akademi Mecmuası gibi dergilerde yazıları yayımlandı.

^{Beşir Ayvazoğlu (TYB)}

Çalışma Alanları ve Temaları

Ayvazoğlu’nun çalışmaları büyük ölçüde edebiyat tarihi, biyografi, medeniyet tasavvuru, şehir kültürü, sanat sosyolojisi ve doğu–batı ilişkileri gibi konular etrafında şekillenmiştir. Klasik Osmanlı-Türk kültürü ile modern Türk düşüncesi arasında köprü kurmayı hedefleyen metinler kaleme almıştır.

Edebiyat, müzik, mimari, hat ve resim gibi sanat alanlarını da inceleyerek kültürel çözümlemelerinde çok disiplinli bir yaklaşım benimsemiştir.

Eserleri

Beşir Ayvazoğlu’nun birçok eseri akademik çevrelerce kaynak olarak kullanılmakta ve genel okuyucuya da hitap etmektedir. Biyografi türündeki çalışmalarıyla tanınan Ayvazoğlu’nun önemli kitapları şunlardır:

• Ahmet Hamdi Tanpınar – Bir Kültür Romanı
• Yahya Kemal: Eve Dönen Adam
• Ali Ulvi Bey – Bir İttihatçının Portresi
• Zamanın Kuyusunda
• Müziğin Kitabı
• Kültür Emperyalizmi
• Mimarlık ve Sanat Üzerine Yazılar

Bu eserlerinde hem edebî hem tarihî anlatım kullanmış; kişilik çözümlemeleri, dönem analizleri ve kültürel temsiller arasında ilişki kurmuştur.

Akademik ve Kültürel Katkılar

Ayvazoğlu, biyografi türünün Türkiye’de akademik düzeyde işlenmesine önemli katkılarda bulunmuş; portre yazımında nesnellik ile edebî derinliği birleştiren örnekler sunmuştur. Bazı üniversitelerde konuk konuşmacı olarak seminer ve konferanslara katılmış, kültürel miras konularında yazı ve konuşmalar yapmıştır.

Ödüller ve Onurlar

Beşir Ayvazoğlu’nun eserleri çeşitli kültür-sanat ödüllerine layık görülmüştür. Ancak kendisi ödüllendirilmiş olmaktan çok, kültür tarihçiliği kimliğiyle saygı gören bir figür hâline gelmiştir. Bazı kitapları üniversitelerde lisans ve lisansüstü derslerde yardımcı kaynak olarak kullanılmaktadır.