Bigalı (Çamyayla) Atatürk Evi, Çanakkale’nin Eceabat ilçesine bağlı Bigalı köyünde yer alan ve Çanakkale Kara Savaşları sırasında Yarbay Mustafa Kemal’in 19. Tümen Komutanı olarak 18-25 Nisan 1915 tarihleri arasında karargâh olarak kullandığı tarihi bir yapıdır. Dönemin köy muhtarı Hacı Hüseyin Kanyılmaz’a ait olan ev, iki katlı ve bağdadî tarzda inşa edilmiştir. Yapı, günümüzde müze olarak işlev görmektedir ve Çanakkale Savaşları’na dair tarihi belgeler, Mustafa Kemal Atatürk’ün kişisel eşyaları ile dönemin günlük yaşamına ait objeleri sergilemektedir.

^{Bigalı Çamyayla Atatürk Evi (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe

Atatürk, 1 Şubat 1915’te 19. Tümen Komutanlığına atanmış, kısa sürede tümenini teşkil ettikten sonra 25 Şubat 1915’te Eceabat’a, 24 Mart 1915’te ise Bigalı yöresine gelmiştir. Çamyayla’daki köy evini karargâh olarak kullanmış ve Conkbayırı ile Arıburnu’nda düşman kuvvetlerine karşı yürütülecek taarruz planlarını bu evde hazırlamıştır. 1 Haziran 1915’te albaylığa yükselen Atatürk, Çanakkale Zaferi’nden sonra 10 Aralık 1915’te İstanbul’a dönmüştür.

1965 yılında müze ev yapma girişimleri başlatılmış, 1969’da Çamyayla Atatürk Müzesi Kurma Komitesi kurulmuş ve evin dış kapısına “M. Kemal Atatürk’ün 1915 tarihindeki 19’uncu Tümen Karargâhı” yazılı levha yerleştirilmiştir. 1973 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na devredilerek resmiyet kazanmış ve müze haline getirilmiştir. Yapı, 1980’li yıllarda restore edilmiş, 1 Şubat 2017’de başlatılan restorasyon çalışmaları yaklaşık 1,5 yıl sürmüş ve 10 Ağustos 2024’te Kültür ve Turizm Bakanı tarafından ziyarete açılmıştır.

Mimari Özellikleri

Ev iki katlı, bağdadî tarzda inşa edilmiş geleneksel bir köy evidir.

• Alt katta yemek odası ve kiler,
• Üst katta ise bir salon ve üç oda yer alır.
• Orta oda Atatürk’ün çalışma odası, sağdaki yatak odası, diğeri ise yaverinin odasıdır.
• Evin ön cephesinde bir cumba yer almakta, odaların tavan ve döşemeleri ahşap malzeme ile yapılmıştır.

Müzeye Dönüşüm Süreci

1965 yılında yörede başlatılan girişimler sonucunda yapı, 1973 yılında Kültür Bakanlığı’na devredilerek müze hâline getirilmiştir. 1980’lerde restore edilen bina, dönemin atmosferine sadık kalınarak yeniden düzenlenmiştir. Atatürk’ün orijinal çalışma masası da dâhil olmak üzere döneme ait birçok eser burada sergilenmektedir.

Sergilenen Eserler

• Atatürk’ün çalışma masası
• Dönemin yaşamını yansıtan ev eşyaları
• Fotoğraflar, belgeler ve askeri plan örnekleri
• Bilgilendirici panolar ve haritalar

Kurumsal Yapı ve Ziyaret

Müze, günümüzde Çevre ve Orman Bakanlığı sorumluluğunda ziyaretçilere açıktır. Atatürk’ün 1915 Çanakkale ruhunu birebir yaşadığı bu mekân hem askeri tarih meraklıları hem de genel ziyaretçiler için önemli bir kültürel miras niteliğindedir.