Birkaç İyi Adam (İngilizce özgün adı: A Few Good Men), yönetmenliğini Rob Reiner’ın üstlendiği, senaryosu Aaron Sorkin tarafından yazılmış 1992 yapımı bir Amerikan drama filmidir. Film, askerî mahkeme süreci çerçevesinde etik, adalet ve hiyerarşi konularını ele alır. Başlıca rollerinde Tom Cruise, Demi Moore ve Jack Nicholson yer almaktadır.

Konu

Film, ABD Donanması’na bağlı genç avukat Daniel Kaffee’nin, Küba’daki Guantanamo üssünde bir erin ölümünden sorumlu tutulan iki deniz piyadesini savunmasını konu alır. Kaffee, mahkemeye çıkmak yerine uzlaşmalarla davaları çözmeyi tercih eden bir profildeyken; bu davada, suçlanan askerlerin emir aldıklarını ve cinayeti işlemediklerini iddia etmesiyle savunmayı üstlenmek zorunda kalır. Olayın gelişimiyle birlikte davaya tecrübeli bir askeri avukat olan JoAnne Galloway de katılır. İkili, emir komuta zincirinde verilmiş bir "kırmızı kod"un izini sürerek, üst düzey bir subay olan Albay Nathan R. Jessup ile yüzleşir.

^{"Birkaç İyi Adam" filminin fragmanı. (Sony Pictures Entertainment)}

Tema

Film, adalet sistemi içinde emir-komuta zinciri, askerî disiplin, bireysel sorumluluk ve kurumsal itaat temalarını işler. Bir askerin bir üst düzey komutanın emrini uygularken suç işleyip işlemediği ve bu emrin sorgulanabilirliği üzerinden etik sorulara odaklanır. Ayrıca, kişisel cesaret ve vicdani sorumluluk da film boyunca tekrar eden temalar arasındadır.

Oyuncular ve Karakterler

• Tom Cruise: Lt. Daniel Kaffee – Genç, deneyimsiz ancak davanın ilerleyişiyle birlikte mahkeme yeteneklerini geliştiren bir askeri avukat.
• Jack Nicholson: Col. Nathan R. Jessep – Guantanamo üssünün komutanı, kırmızı kod emrinin verildiği iddia edilen kişi.
• Demi Moore: Lt. Cdr. JoAnne Galloway – Davaya dahil olan deneyimli ve kararlı askeri hukukçu.
• Kevin Bacon: Capt. Jack Ross – Davanın askeri savcısı.
• Kevin Pollak: Lt. Sam Weinberg – Kaffee’nin yardımcısı.
• Kiefer Sutherland: Lt. Jonathan Kendrick – Olayda adı geçen bir diğer subay.
• James Marshall: Pfc. Louden Downey – Cinayetle suçlanan askerlerden biri.
• J.T. Walsh: Lt. Col. Matthew Andrew Markinson – Üs içinde tanıklık edebilecek kıdemli subay.
• Wolfgang Bodison: Lance Cpl. Harold W. Dawson – Diğer sanık asker.

Ödüller ve Adaylıklar

Film, aralarında Oscar, Altın Küre ve MTV Film Ödülleri’nin de bulunduğu çok sayıda ödüle aday gösterildi ve bazılarını kazandı:

• Oscar Adaylıkları (1993): En İyi Film, En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Jack Nicholson), En İyi Kurgu, En İyi Ses.
• Altın Küre Adaylıkları: En İyi Film (Drama), En İyi Yönetmen (Rob Reiner), En İyi Erkek Oyuncu (Tom Cruise), En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu (Jack Nicholson), En İyi Senaryo (Aaron Sorkin).
• MTV Movie Awards: En İyi Film (kazandı), Tom Cruise ve Jack Nicholson’a bireysel adaylıklar.
• Diğer Ödüller: Chicago Film Eleştirmenleri, National Board of Review, Southeastern Film Critics Association gibi kuruluşlardan Jack Nicholson'a En İyi Yardımcı Erkek Oyuncu ödülleri verildi.

Gişe Hasılatı

Film, yaklaşık 41 milyon dolarlık bir bütçeyle çekilmiş ve dünya genelinde 243 milyon dolardan fazla hasılat elde etmiştir. Yalnızca ABD ve Kanada gişelerinde 141 milyon doların üzerinde gelir elde etmiştir. Açılış haftasında 15,5 milyon dolar kazanarak güçlü bir başlangıç yapmıştır.

Filmin Önemi

Birkaç İyi Adam, hukuk temelli anlatımı, disiplin ile adalet arasındaki çizgiyi sorgulayan yapısıyla dikkat çeken bir yapımdır. Film, askeri sistem içinde emir almanın ve uygulamanın sorumluluğuna dair etik tartışmaları gündeme getirmiştir. Özellikle mahkeme sahnesinde geçen “Gerçeği istiyorum!” – “Gerçekle baş edemezsin!” repliği sinema tarihinin en bilinen diyaloglarından biri olmuştur.