Caproni Ca.60 Transaero, 1920'lerin başında İtalya'da tasarlanan ve geliştirilen, devasa boyutlarda bir uçan tekne prototipidir. Gianni Caproni'nin mühendislik vizyonunun bir ürünü olan Ca.60, Atlantik Okyanusu üzerinde ticari yolcu seferleri düzenleme hedefiyle inşa edilmiştir. Uçağın dokuz kanadı, sekiz motoru ve gemi benzeri gövdesi, onun döneminin mühendislik tasarım anlayışının ürünü olduğunu göstermektedir.

Geliştirilme Amacı ve Tarihçesi

Caproni Ca.60'ın geliştirilme amacı, Atlantik Okyanusu üzerinde yolcu taşımacılığı yapabilecek büyük bir sivil uçan tekne üretmekti. Proje, I. Dünya Savaşı'nın ardından büyük uçak tasarımlarına olan ilgiyi yansıtmaktaydı. Uçak, 1921 yılında İtalya'nın Maggiore Gölü kıyısında bulunan Sesto Calende'de inşa edildi. Amacına uygun olarak, 100 yolcu taşıyabilecek kapasitede olması öngörülüyordu. Ca.60, sadece kısa bir uçuş gerçekleştirebildi ve bu uçuşun ardından proje durduruldu.

^{Caproni Ca.60 (Aviation videos archives part1 1900-1935)}

Tasarım ve Teknik Özellikleri

Caproni Ca.60, özgün tasarımı şu şekildedir:

• Kanat Yapısı: Uçağın en belirgin özelliği, üç adet ana kanat setinden oluşan toplam dokuz kanatlı (üç tandem üç kanatlı) biplane konfigürasyonuydu. Bu kanat setleri, gövdenin önünde, ortasında ve arkasında konumlandırılmıştı.
• Motorlar: Her bir kanat seti üzerinde, toplam sekiz adet Liberty L-12 V-12 motoru bulunuyordu. Bu motorların bir kısmı itici (pusher), bir kısmı ise çekici (tractor) pervaneleri çalıştırıyordu. Her motor 400 beygir gücü üretiyordu.
• Gövde: Uçağın gövdesi, dönemin büyük yolcu gemilerinden esinlenilmiş, çift gövdeli ve deniz operasyonlarına uygun tasarlanmış büyük bir tekne formundaydı. Bu gövde, yolcu kabinlerini ve mürettebat alanlarını barındırıyordu.
• Boyutlar: Yaklaşık 23 metre (75 fit) uzunluğa ve 30 metre (98 fit) kanat açıklığına sahipti. Boş ağırlığı 14.000 kg (30.865 libre) civarındaydı.
• İç Yapı: Gövde içinde iki güverteye yayılmış koltuklarla 100 yolcu kapasitesine ulaşılması hedeflenmişti.

Operasyonel Durum ve Akıbeti

Caproni Ca.60 Transaero, Maggiore Gölü üzerinde sadece bir kısa deneme uçuşu gerçekleştirebildi. 4 Mart 1921 tarihinde yapılan bu ilk ve tek uçuşunda, yerden kısa bir süre havalandıktan sonra burnunu yukarı kaldırarak kontrolü kaybetti ve göle çakıldı. Kazanın ardından uçak ciddi hasar gördü ve kısa süre sonra yangınla tamamen kullanılamaz hale geldi. Bu olaydan sonra Caproni, projeyi durdurma kararı aldı.

Önemi ve Mirası

Caproni Ca.60, 1921 yılında İtalyan mühendis Gianni Caproni tarafından tasarlanan deneysel bir çok kanatlı uçaktır. Dokuz kanatlı yapısı ve sekiz motorlu konfigürasyonuyla dikkat çeken bu uçak, transatlantik yolcu taşımacılığına yönelik erken dönem vizyonlardan birini temsil eder. Yaklaşık 100 yolcu taşıması planlanan Ca.60, büyük ölçekli sivil hava taşımacılığına dair ilk mühendislik girişimlerinden biri olmuştur. Operasyonel başarı elde edememiş olsa da Caproni Ca.60, havacılık tarihinde cesur ve deneysel tasarımların bir örneği olarak anılmakta, teknolojik sınırları zorlama çabalarının sembolü olarak değerlendirilmektedir.