Tanım

1. Bir devletin askeri, siyasi ve ekonomik sırlarını başka bir devlet hesabına gizlice öğrenmekle görevli kimse, ajan.
2. Başkalarına ait sırları belli bir maksatla ve başkası hesabına araştırıp öğrenen ve haber veren kimse.

Köken

"Casus" kelimesinin kökeni Arapça "cāsūs" (جاسوس) kelimesine dayanır. "cāsūs," Arapçada bilgi toplayan veya istihbarat sağlayan kişi anlamında kullanılır. Bu kelime, zamanla Türkçeye de geçerek "casus" şeklinde dilimize yerleşmiştir ve yine benzer şekilde bir devlet veya organizasyon adına gizli bilgi toplayan kişi anlamında kullanılmaktadır. Hem Farsça hem de Osmanlı Türkçesinde de benzer şekilde kullanılmıştır.

Kulanım Alanları

• Askeri İstihbarat: Ülkeler, savaş zamanlarında veya kriz anlarında düşman kuvvetleri hakkında bilgi toplamak için casuslar kullanır. Bu bilgiler, askeri stratejilerin belirlenmesinde kritik öneme sahiptir.
• Siyasi İstihbarat: Ülkelerin veya politik grupların, rakiplerinin planlarını veya politikalarını öğrenmek amacıyla casusluk yapmaları. Bu tür bilgiler, diplomatik ilişkilerde veya karar alma süreçlerinde avantaj sağlamak için kullanılır.
• Ekonomik Casusluk: Şirketler veya devletler, rakiplerinin ticari sırlarını, endüstriyel yeniliklerini veya stratejik planlarını öğrenmek için casusluk faaliyetlerine başvurabilirler. Bu tür faaliyetler, rekabet avantajı elde etmek için yapılır.
• Teknolojik Casusluk: Yenilikçi teknolojiler geliştiren veya önemli Ar-Ge çalışmaları yapan kurumların hedef alındığı casusluk türü. Bu alanda elde edilen bilgiler, teknolojik kazanç sağlamak için kullanılabilir.
• Siber Casusluk: Dijital ortamda gerçekleştirilen casusluk faaliyetleridir. Verileri ele geçirmek, ağları sızdırmak veya dijital sistemlere zarar vermek amacı taşır. Günümüzde bu, en yaygın casusluk türlerinden birisidir.
• Endüstriyel Casusluk: Bir şirketin, rakiplerinin ticari sırlarını çalmak için yaptığı faaliyetlerdir. Genellikle ürün formülleri, müşteri listeleri veya pazarlama stratejileri gibi bilgilere ulaşmayı hedefler.

Örnek Cümleler

• Düşman hattının ardında görev yapan casus, önemli stratejik bilgileri kendi ülkesiyle paylaştı.
• Casus, rakip devletin planlarını deşifre ederek hükümete büyük bir avantaj sağladı.
• Şirketin bilgisayar sistemine sızan siber casus, hassas verileri çalmayı başardı.
• Büyük teknoloji firması, rakiplerinden bilgi çalmaya çalışan casusun faaliyetlerini ortaya çıkardı.