Cemil Cahit Toydemir, Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti’nde görev yapmış asker ve siyasetçidir. Trablusgarp, Balkan ve I. Dünya Savaşları ile Millî Mücadele’ye katılmış, Cumhuriyet döneminde orgeneralliğe kadar yükselmiş ve Millî Savunma Bakanlığı görevinde bulunmuştur.

Hayatı

Cemil Cahit Toydemir, 1883 yılında İstanbul’da dünyaya geldi. Babası, Çerkes sürgünüyle İstanbul’a göç eden askeri kaymakam Mehmet Cahit Bey, annesi ise Fatma Vasfiye Hanım’dır. Askerî öğrenimine 14 Mart 1900 tarihinde Harp Okulu’nda başlayan Toydemir, 6 Aralık 1902’de teğmen rütbesiyle mezun oldu.

Askerî Kariyeri

Harp Okulu’ndan mezuniyetinin ardından Beyrut’taki 9. Nişancı Taburu’nda ve Hicaz Şimendifer Hat Komiserliği’nde görev yaptı. 1909 yılında Yemen’de 49. Alay, 3. Tabur, 2. Bölük Komutanlığı’na atanan Cemil Cahit Bey, 1911-1912 Trablusgarp Savaşı’na katıldı. Bunu takiben Balkan Savaşları’nda da görev aldı. I. Dünya Savaşı sırasında çeşitli cephelerde bulunan Toydemir; 53. Alay Komutanlığı, 33. Tümen Komutan Vekilliği ve 1. Kafkas Tümeni Komutanlığı gibi önemli görevlerde bulundu. 28 Temmuz 1918’de yarbay rütbesine terfi etti ve aynı yıl Bakü Mevkii Komutanlığı görevine getirildi.

Millî Mücadele Dönemi

Cemil Cahit Bey, Millî Mücadele’nin ilk günlerinden itibaren Mustafa Kemal Paşa’nın yanında yer aldı. 15 Temmuz 1919’da Anadolu’ya geçerek 5. Kafkas Tümeni Komutanlığı’na atandı. Sivas Kongresi’ne ve Amasya Görüşmeleri’ne katıldı. Pontus, Zile ve Yozgat ayaklanmalarının bastırılmasında rol oynadı. II. İnönü, Aslıhanlar-Dumlupınar ve Sakarya Muharebeleri’nde görev aldı. Sakarya Meydan Muharebesi’ndeki başarısından ötürü soyadı kanunu sonrasında “Toydemir” soyadını aldı. 12 Eylül 1921’de albaylığa, 30 Ağustos 1927’de tuğgeneralliğe, 1933’te korgeneralliğe ve 1942’de orgeneralliğe yükseldi.

Cumhuriyet Dönemi Görevleri

Cumhuriyet’in ilanından sonra çeşitli askeri birliklerin komutanlıklarını yürüten Cemil Cahit Toydemir, 1932’de Millî Savunma Bakanlığı Kara Müsteşarlığı görevine getirildi. 1936’da Askerî Yargıtay 2. Başkanlığı, 1939’da Jandarma Genel Komutanlığı, 1940’ta 20. Kolordu Komutanlığı yaptı. 1942 yılında orgeneralliğe yükseldi ve aynı yıl Askerî Yargıtay Başkanlığına atandı. 1943 yılında 1. Ordu Komutanlığı’na getirilen Toydemir, bu görevi 1946’ya kadar sürdürdü. II. Dünya Savaşı yıllarında Almanya Devlet Başkanı Adolf Hitler’in daveti üzerine Almanya’da askerî incelemelerde bulundu.

Siyasi Hayatı

Askerlikten 1946 yılında emekli olan Toydemir, aynı yıl yapılan genel seçimlerde Cumhuriyet Halk Partisi’nden İstanbul milletvekili seçildi. 7 Ağustos 1946 – 5 Eylül 1947 tarihleri arasında Recep Peker Hükümeti’nde Millî Savunma Bakanı olarak görev aldı. Görev süresi boyunca ordu teşkilatında modernleşme ve reform çalışmaları yapmaya çalıştı. Ancak orduda ve siyasî çevrelerde bu girişimler bazı tepkilere yol açtı ve Bakan Toydemir kendi isteğiyle görevinden ayrıldı. 1950 seçimleriyle milletvekilliği de sona erdi ve siyasi hayatını noktaladı.

Katıldığı Savaşlar

• Trablusgarp Savaşı (1911-1912)
• Balkan Savaşları (1912-1913)
• I. Dünya Savaşı (1914-1918)
• Türk Kurtuluş Savaşı (1919-1922)

Ödül ve Nişanları

Cemil Cahit Toydemir, askeri başarıları dolayısıyla Osmanlı Devleti ve Türkiye Cumhuriyeti tarafından çeşitli nişan ve madalyalarla taltif edildi. Kırmızı Şeritli İstiklal Madalyası başta olmak üzere, Beşinci Rütbeden Mecidi Nişanı, Dördüncü Rütbeden Kılıçlı Mecidi Nişanı, Harp, Gümüş Muharebe Liyakat ve Gümüş Muharebe İmtiyaz Nişanları ile ödüllendirildi.

Ölümü

Cemil Cahit Toydemir, 14 Temmuz 1956 tarihinde İstanbul’da vefat etti. Önce Edirnekapı Şehitliği’ne defnedildi. 25 Ekim 1988 tarihinde naaşı Devlet Mezarlığı’na nakledildi.