Köken
Çocuk sözcüğü, Eski Türkçedeki çocuk biçiminden gelmektedir ve başlangıçta “yavru”, özellikle “domuz yavrusu” anlamında kullanılmıştır. Kelimenin kökeni, doğrudan çocuk dilinden türeyen bir ekspresif (duygusal ve ses yansılı) sözcüktür. Eski Türkçedeki çıçamuk (“küçük parmak”) ve çıpçık/çıpçuk (“serçe kuşu”) örneklerinde olduğu gibi, kelimenin kökü küçüklüğü, sevimliliği ve narinliği çağrıştıran ses tekrarlarından oluşur. Türkçede zamanla anlam genişlemesine uğrayarak genel olarak “yavru insan” ve “ergenlik öncesi birey” anlamlarını kazanmıştır.
Kullanım Alanları
- Toplum ve aile: Aile içinde evlat kavramını, korunma ve bakım ihtiyacı olan bireyi tanımlamak için kullanılır.
- Edebiyat: Masal, hikâye ve romanlarda saflığın, masumiyetin veya büyüme sürecinin sembolü olarak yer alır.
- Dilbilim: Türkçede ses yansımalı ve duygusal ifade kökenli kelimelerin tarihsel gelişimini gösteren önemli örneklerden biridir.
- Günlük dil: Hem gerçek anlamıyla küçük bireyleri belirtmekte hem de mecaz yoluyla deneyimsiz veya saf kişiler için kullanılmaktadır.