Değirmendere fındığı, Kocaeli ili Gölcük ilçesinde yetiştirilen ve Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından "mahreç işareti" olarak tescillenmiş bir tarım ürünüdür. Tescil tarihi 21.02.2025 olup dosya numarası C2022/000262’dir. Ürünün tescil ettireni Gölcük İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğüdür. Değirmendere Fındığı’nın tüm üretim aşamaları tescilli coğrafi sınırda gerçekleştirilmek zorundadır.
Ürün Özellikleri
Değirmendere fındığı, Corylus avellana L. türünün yassı badem çeşididir. Kabuklu meyvesi parlak kahverengi renkte, basık ve uzun şekillidir. Aroması yoğun değildir; fındık yağı tadı ve acı tat hissedilmez. Taze tüketim için uygun bir fındıktır.
Gölcük ilçesinin Marmara Bölgesi iklim özellikleri ve humusça zengin, killi-tınlı/tınlı toprak yapısı (pH değeri 5,0 ile 6,5 arası) sayesinde meyve lif yapısı azdır ve tüketilirken ağızda kolaylıkla dağılır. Yetiştiricilik 0-31 m rakım aralığında yapılır.
Fındığın meyve şekli üstten ve alttan basık, uzundur; tabladan genişleyerek daralır ve küt bir uçla sonlanır. İç kısmı dış kabuğun şekline uyum sağlamış ve kahverengi zarla kaplıdır. İç kısmın göbek boşluğu geniştir. Toplam yağ oranı %60-62 aralığındadır. Ortalama meyve büyüklüğü 17-20 mm, iç büyüklüğü 12-14 mm ve iç ağırlığı 1-1,4 g’dır. Meyve ağırlığı ise 2,20-2,50 g aralığındadır.
Üretim Metodu
Değirmendere Fındığı yetiştiriciliği ve üretim aşamaları aşağıda belirtilmiştir:
- Bahçe/Tarla Tesisi: 6-7 yıl arasında yetişme periyoduna sahip, çok yıllık bir bitkidir. Yetiştiricilikte yerel ve aşısız fidanlar (kök sürgünleri ile) kullanılır. Fidan dikimi açık alanda ve genellikle 15 Ekim ile 15 Kasım tarihleri arasında yapılır.
- Budama: Dikimde fidanların şekillendirilmesiyle başlar. Yıllık sürgün gelişimini sağlamak ve verimliliği artırmak amacıyla genellikle Eylül ve Kasım aylarında gerçekleştirilir. Kök sürgün temizliği ise yılda üç kez (Kasım, Mayıs ve Haziran) yapılır.
- Gübreleme: Organik maddece zengin çiftlik gübresi uygulanır. Toprak analiz sonuçlarına göre ticari gübre de kullanılabilir.
- Sulama: Bitkinin büyüme dönemlerine bağlı olarak, özellikle Haziran, Temmuz ve Ağustos aylarında yapılır. Genellikle 6-7 günlük aralıklarla ve günde en az 4-5 saat sulama yapılır.
- Zirai Mücadele: Daha çok kültürel mücadele şeklinde (bahçe temizliği, budama, çapalanma, gübreleme ve sulama) uygulanır.
- Hasat: Taze tüketim için üretildiğinden hasat, genellikle Temmuz ayının son haftasında elle yapılır ve makine kullanılmaz. Hasat, meyvenin iç olgunluğuna bakılarak ve meyve kabukları yeşilken, kurumadan gerçekleştirilir.
- Depolama: Hasat edilen ürün depolanmadan taze olarak tüketilir.
Coğrafi Sınır
Değirmendere fındığının coğrafi sınırı Kocaeli ili Gölcük ilçesidir. Ürünün tüm üretim aşamaları, coğrafi sınır ile ün bağı bulunması sebebiyle, belirtilen coğrafi sınırda gerçekleştirilir.
Denetim
Denetimler, Gölcük İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğünün koordinatörlüğünde, 4 kişilik bir denetim mercii tarafından yürütülür. Denetim merciinde Gölcük İlçe Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gölcük Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanlığı, Halıdere Tarımsal Kalkınma Kooperatifi ve İhsaniye Tarım Kredi Kooperatifinden konuda uzman birer kişi yer alır. Denetimler, düzenli olarak yılda bir kez yapılır. İhtiyaç duyulması ve şikâyet olması halinde ise denetimler her zaman gerçekleştirilebilir.