Dijital çağda küresel internet bağlantısının büyük bir kısmı, deniz altına döşenen fiber optik kablolar tarafından sağlanmaktadır. Günümüzde dünya çapında 1,4 milyon kilometreden fazla okyanus altı kablo bulunmaktadır ve bu kablolar, internet veri trafiğinin %99'unu taşımaktadır. Bu açıdan denizaltı internet kabloları Dünya sivil ve askeri haberleşmesinin temel yapıtaşı olup yapılarını tam olarak kavramak önem arz etmektedir.
Denizaltı İnternet Kabloları Haritası, Submarine Cable Map
Deniz Altı Kablolarının Çalışma Prensibi
Deniz altı kabloları, veri aktarımını fiber optik teknolojisi ile gerçekleştirir. Bir ucundan lazer ışığı ile gönderilen veri, ince cam lifler içinde ilerleyerek diğer uçta bir alıcı tarafından okunur. Deniz altı kablolarının temel bileşenleri şunlardır:
- Çekirdek fiber optik kablo: Veriyi ışık hızında taşır.
- Yalıtım ve su geçirmez kaplamalar: Kablonun dış etkenlerden korunmasını sağlar.
- Güçlendirilmiş zırh ve çelik teller: Özellikle sığ sularda aşınmaya ve kopmalara karşı direnç sağlar.
- Amplifikatörler (Tekrarlayıcılar): Işık sinyallerinin uzun mesafelerde zayıflamasını önlemek için yaklaşık 50-100 km aralıklarla yerleştirilir.
Teknik özellikler:
- Veri Aktarım Hızı: Modern fiber optik deniz altı kabloları 100 Tbps'e kadar veri iletebilir.
- Gecikme Süresi (Latency): Kıta bağlantıları arasında <60 ms gecikme sağlanabilir.
- Kablo Ömrü: Ortalama 25 yıl boyunca çalışacak şekilde tasarlanmıştır.
Denizaltı Kablolarının Yapısı, Navegalo
Deniz Altı Kablolarının Tarihçesi
Deniz altı telekomünikasyon kablolarının tarihi 1858 yılına, ilk transatlantik telgraf hattına kadar uzanmaktadır. 1980’lerden itibaren fiber optik teknolojisi kullanılmaya başlanmıştır.
Önemli olaylar:
- 1866: İlk başarılı transatlantik telgraf kablosu döşendi.
- 1988: İlk fiber optik okyanus altı kablosu, TAT-8, devreye alındı.
- 2011 Japonya Depremi: Tsunami nedeniyle birçok deniz altı kablosu zarar gördü, Japonya’nın küresel internet erişimi ciddi şekilde etkilendi.
- 2022 Balıkçı Gemisi Kazası: Tayvan açıklarında bir geminin çapası deniz altı kablolarını kopardı ve Dünya çapında internet bağlantılarında büyük kesintiler yaşandı.
Köpek balıkları Google'a ait olan denizaltı kablolarını kemiriyor, Hürriyet
Türkiye ve Deniz Altı Kablo Ağı
Türkiye, Avrupa, Asya ve Orta Doğu arasında stratejik bir konuma sahiptir ve bu nedenle kritik bir geçiş noktasıdır.
Türkiye’ye bağlı önemli deniz altı kabloları şunlardır:
- KAFOS: İstanbul'dan başlayarak Türkiye’yi Karadeniz üzerinden Romanya ve Bulgaristan’a bağlayan sistem.
- MedNautilus Submarine System: İstanbul'dan başlayarak Türkiye'yi İtalya, Yunanistan, İsrail ve Kıbrıs'a bağlayan en büyük Akdeniz deniz altı kablo ağı.
- SeaMeWe-5: Asya, Afrika ve Avrupa'yı birbirine bağlayan bu geniş kapsamlı kablo sistemi, Türkiye'ye Muğla'nın Marmaris ilçesinden çıkan kablo ile bağlanır.
- Turcyos-1: Türkiye ile Kıbrıs arasında bağlantı sağlar. Mersin'in Bozyazı ilçesinden başlayarak Kıbrıs'ın Girne ilçesine bağlanır
- Turcyos-2: Türkiye ile Kıbrıs arasında bağlantı sağlar. Hatay'ın Samandağ ilçesinden başlayarak Kıbrıs'ın İskele ilçesine bağlanır.
Türkiye Denizaltı İnternet Kabloları Haritası, Submarine Cable Map
Türkiye’de Yaşanan Önemli Olaylar
- 2015 İstanbul-Bodrum Deniz Altı Kablo Kesintisi: MedNautilus kablosunda yaşanan hasar, Türkiye'nin uluslararası internet trafiğinde büyük gecikmelere neden oldu.
- 2020 İzmir Depremi: Ege Denizi’ndeki kabloların bir kısmında fiziksel hasar meydana geldi, bazı bölgelerde kesintiler yaşandı.
Güvenlik Riskleri ve Jeopolitik Gerilimler
Deniz altı kabloları jeopolitik çatışmaların merkezinde yer almaktadır. Örneğin, ABD ile Çin arasındaki teknoloji savaşı, bu kritik altyapının stratejik bir hedef haline gelmesine neden olmuştur.
Tehditler:
- Siber saldırılar: Kablolar üzerinden veri trafiğinin dinlenmesi veya yönlendirilmesi mümkün olabilir.
- Fiziksel kesintiler: Balıkçılık, gemi çapaları veya doğal afetler nedeniyle kablolar zarar görebilir.
- Askeri müdahaleler: Bazı ülkeler, rakip ülkelerin deniz altı kablo altyapısını hedef alabilir.
SeaMeWe-5 kablolarının bakımı yapılıyor, Dailysun
Gelecek Beklentileri
Öngörülen gelişmeler:
- 1 Pbps hızına ulaşan kablolar: 2025 sonrası için planlanan ultra yüksek bant genişliği yatırımları.
- Kuantum güvenlikli veri iletimi: Şifreleme ve veri güvenliği için kuantum teknolojilerinin entegre edilmesi.
- Otonom kablo onarım sistemleri: Arızalanan kabloları insan müdahalesine gerek kalmadan düzeltebilen robotlar.
