Derinkuyu, Nevşehir ilinin güneyinde yer alan bir ilçedir. Doğuda Kayseri ve Yeşilhisar, güneyde Niğde, batıda Acıgöl, kuzeydoğuda Ürgüp ve kuzeyde Nevşehir şehir merkezine komşudur. İlçe, Erciyes, Hasan Dağı ve Melendiz Dağları arasında volkanik kökenli Misli Ovası içinde konumlanmıştır. Rakımı 1.300 metre olup, arazi genellikle düzdür ve ormanlık alan bulunmamaktadır. Bölgedeki toprak yapısı kumlu ve volkanik olup, erozyon etkisi yüksektir. İlçede akarsu ve göl bulunmaz, ancak geniş yeraltı su kaynakları mevcuttur. Bitki örtüsü ise ilkbahar yağışlarıyla yeşeren ve yaz ortasında kuruyan bozkır türündendir.

^{Derinkuyu (Derinkuyu Milli Eğitim Müdürlüğü)}

Tarihî Geçmiş ve Medeniyetler

Derinkuyu’nun tarihi M.Ö. 3000’li yıllara kadar uzanmaktadır. İlçenin eski adı Malakopi olup, ilk sakinleri Asur kolonilerine dayanır. Bölge, Roma ve Bizans dönemlerinden önemli kalıntılar taşımaktadır. Kapadokya bölgesinin merkezi olan Derinkuyu, tarih boyunca birçok medeniyete ev sahipliği yapmış, farklı kültürlerin etkisiyle şekillenmiştir. Türkler, 1071 Malazgirt Meydan Muharebesi’nden sonra ilçeye yerleşmiş, özellikle doğu yaylalarında hayvancılıkla uğraşmışlardır.

Tarihî Dini Yapılar

İlçede Bizans döneminden kalma Aya Maryeros Yeraltı Manastırı bulunmaktadır; burası dünyanın ilk akıl hastanesi olarak kabul edilir. Osmanlı dönemine ait Aziz Theodoros Trion Kilisesi (Üzümlü Kilise) ve Baş Melekler Kilisesi de ilçedeki önemli dini yapılardandır. Baş Melekler Kilisesi, 1924 yılında ibadete kapatılmış, 1949’da camiye çevrilmiş ve günümüzde Derinkuyu Cumhuriyet Camii olarak kullanılmaktadır.

Ekonomi ve Tarım

Derinkuyu’nun ekonomik yaşamı büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçede en çok yetiştirilen ürün patatestir. Ayrıca bölge, Kapadokya turizminin önemli merkezlerinden biri olarak ziyaretçi çekmekte, özellikle yeraltı şehirleri sayesinde kültür turizmine katkı sağlamaktadır.

Kültürel ve Sosyal Alanlar

İlçede, heykeltıraş Hakkı Atamulu’nun adını taşıyan Hakkı Atamulu Kültür Parkı bulunmaktadır. 100.000 m²’lik alanıyla Türkiye’nin önemli sanatsal parklarından biridir. Parkta, Ortadoğu’nun en büyük Atatürk heykeli yer almakta olup, sosyal yaşamın canlanmasına önemli katkı sağlamaktadır. Parkta amfi tiyatro, yüzme havuzu, kütüphane, çocuk bahçesi ve spor sahaları gibi çeşitli sosyal alanlar mevcuttur.

Ulaşım ve İletişim

Derinkuyu, Nevşehir-Niğde karayolu üzerinde stratejik bir konuma sahiptir. Nevşehir’e 30 km, Niğde’ye 50 km, Kayseri’ye 110 km ve Aksaray’a 80 km uzaklıkta olup, bu illere doğrudan karayolu bağlantıları mevcuttur. Bu ulaşım avantajı ilçenin ekonomik ve turistik gelişimine katkı sağlamaktadır.