Diriyah, Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’a 15 dakikalık mesafede yer alan, ülkenin siyasal ve kültürel tarihinde merkezi bir konuma sahip yerleşim alanıdır. 15. yüzyılda Wadi Hanifah Vadisi çevresinde kurulan bu yerleşim, 18. yüzyılda ilk Suudi devletinin merkezi olmuş, 1818 yılında Osmanlı kuvvetlerinin müdahalesiyle siyasi önemini yitirmiştir. Buna rağmen Al Saud hanedanı için simgesel değerini korumayı sürdürmüştür. 2010 yılında UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alınan At-Turaif bölgesi, Diriyah’ın tarihî çekirdeğini oluşturmaktadır. Suudi Arabistan’ın modern devlet inşası sürecinde bu alan, kurucu kimliğin bir göstergesi olarak değerlendirilmiştir.

Bugün Diriyah, kamu-özel sektör iş birliği çerçevesinde geliştirilen büyük ölçekli bir kalkınma projesi kapsamında yeniden yapılandırılmaktadır. Projenin mülkiyet ve yatırım sorumluluğu, ülkenin egemen varlık fonu olan Public Investment Fund’a (PIF) devredilmiş, uygulama ve koruma süreçleri Diriyah Gate Development Authority (DGDA) tarafından yürütülmektedir.

^{Diriyah. (Vision 2030)}

Kültürel Koruma, Turizm ve İletişim Politikaları

Diriyah’ın yeniden inşası yalnızca fiziksel bir restorasyon değil, aynı zamanda bir tarih anlatısının yeniden kurgulanmasını hedeflemektedir. Proje kapsamında, ziyaretçilere hem tarihî mimarinin hem de sosyal yaşamın farklı yönlerini tanıtmayı amaçlayan beş müze ve bir araştırma merkezi inşa edilmesi planlanmıştır. Söz konusu merkez, 18. yüzyılın önemli dinî figürlerinden Muhammed bin Abdulvahhab’ın düşünce mirasını ele alacaktır. Bu yapı, yerli halk için geleneksel değerlerin yorumlanmasına olanak sağlarken, yabancı ziyaretçiler için ülkenin tarihsel ve dinî arka planını kamu diplomasisi bağlamında aktaracak bir platform olarak değerlendirilmiştir.

Diriyah projesi, aynı zamanda Suudi Arabistan’ın turizm vizyonunun bir parçası olarak değerlendirilmektedir. Özellikle 2030 Vizyonu kapsamında tarihî ve doğal alanlara yönelik açılımlar, ülkenin yumuşak güç kapasitesini artırmayı ve dış kamuoyunda imaj dönüşümünü hedeflemektedir. Bu bağlamda, Diriyah’daki müze ve yürüyüş yollarının bir açık hava müzesi niteliğinde tasarlanması planlanmakta; ziyaretçilere tarihî bir dokuda modern konfor sunulması hedeflenmektedir.

^{Diriyah. (Vision 2030)}

Sosyoekonomik Dönüşüm ve Kentleşme Stratejisi

Diriyah projesi, kültürel mirasın korunması ile ekonomik kalkınma arasında denge kurmayı hedefleyen bir yapıda tasarlanması amaçlanmıştır. Projenin toplam maliyetinin 62,2 milyar dolar olduğu bildirilmekte; bu kapsamda konut, otel, restoran, eğitim, sağlık ve rekreasyon alanları entegre bir planlama ile bir arada geliştirilmektedir. Diriyah, yalnızca tarihî bir alan değil, aynı zamanda kentleşme ve yaşam kalitesi bakımından bir çekim merkezi olarak kurgulanmaktadır. Planlamaya göre, bu yeni kentsel merkez tamamlandığında yaklaşık 400 bin kişiye ev sahipliği yapması öngörülmektedir.

Yerel halk için istihdam yaratma, yaşam standartlarını artırma ve sürdürülebilir şehircilik ilkeleri ile hareket etme, projenin ana hedefleri arasında yer almaktadır. 100% yaya öncelikli tasarımı, enerji ve su tasarrufu odaklı altyapısı ve kültürel peyzajla uyumlu planlama anlayışı, projenin sürdürülebilirlik kriterlerini karşılamasını amaçlamaktadır.