Yeni Murabba, Suudi Arabistan’ın "Vizyon 2030" kapsamında başkent Riyad’da planladığı büyük ölçekli bir kentsel dönüşüm projesidir. Proje, 2023 yılında Veliaht Prens Muhammed bin Selman tarafından duyurulmuş ve ülkenin ekonomik çeşitlenme hedefleri doğrultusunda tasarlanmıştır. Yaklaşık 19 km² alana yayılan proje, 25 milyon m²’lik inşaat kapasitesiyle konut, ticaret, kültür ve eğlence işlevlerini bir araya getirmeyi amaçlamaktadır. Proje dahilinde 100.000 konut, oteller, alışveriş alanları ve kamuya açık sosyal tesisler yer almaktadır. Alanın merkezinde yer alan Mukaab adlı yapı, proje ile özdeşleşen simgesel bir mimari unsur olup, hacimsel büyüklüğü ve teknolojik altyapısıyla dikkat çekmektedir.

^{Yeni Murabba-Vision 2030 (Kaynak: New Murabba)}

Yeni Murabba Projesinde Kentsel Tasarım Yaklaşımları

Yeni Murabba, insan merkezli tasarım ilkeleri temelinde planlandığı belirtilen bir projedir. Proje, 15 dakikalık şehir modeline uygun olarak, temel ihtiyaçların kısa yürüme mesafesiyle karşılanabileceği kompakt bir planlamayla geliştirilmiştir. Alanın %25’i yeşil alan olarak ayrılmıştır; bu oran, projeye entegre edilen parklar, açık alanlar ve ekolojik geçiş yolları ile desteklenmektedir. Ayrıca, su yönetimi, atık geri dönüşümü, enerji verimliliği ve karbon emisyonlarının azaltımı gibi çevresel sürdürülebilirlik unsurları merkeze alınmıştır. Projede hedeflenen yenilikler arasında, tüm kamusal ulaşım araçlarının elektrikli olması, sulamada tamamen arıtılmış atık su kullanımı ve atıkların %90’ının kaynağında ayrıştırılması yer almaktadır.

^{Yeni Murabba (2030 Vision) Kaynak: New Murabba}

Ekonomik Katkı ve Stratejik Hedefler

Yeni Murabba Projesi'nin yalnızca kentsel değil, aynı zamanda ekonomik ve kültürel ölçekte de etkili olması hedeflenmektedir. Suudi Arabistan Kamu Yatırım Fonu tarafından desteklenen proje tamamlandığında, ülkenin petrol dışı gayri safi yurt içi hasılasına (GSYİH) 180 milyar riyal (yaklaşık 48 milyar ABD doları) katkı sağlaması öngörülmektedir. Ayrıca, proje kapsamında yaklaşık 334.000 doğrudan ve dolaylı istihdam yaratılması planlanmaktadır. İçerisinde teknoloji ve tasarım odaklı bir üniversite, müze, interaktif tiyatro salonları ve 80’i aşkın kültürel ve sosyal tesis yer alacaktır. Böylece Yeni Murabba, Riyad’ın ekonomik, kültürel ve dijital gelişiminde merkezi bir rol üstlenmesi hedeflenen yeni bir kent alt bölgesi olarak tanımlanmaktadır.