Dünya Sanat Günü, her yıl 15 Nisan tarihinde kutlanan ve sanatın geliştirilmesini, yayılmasını ve toplumsal yaşamda değerini vurgulamayı amaçlayan uluslararası bir gündür. Gün, sanatın yaratıcılığı, kültürel çeşitliliği, bilgi paylaşımını ve toplumsal diyaloğu destekleyen rolünü ön plana çıkarır. UNESCO, bu gün aracılığıyla sanatçılar, kültürel profesyoneller ve toplumlar arasında sanatsal ifadelerin önemini tanıtmayı hedefler.

^{Sanat (Anadolu Ajansı)}

Tarihçe

Dünya Sanat Günü, 2019 yılında UNESCO’nun 40. Genel Konferansı tarafından resmî olarak ilan edilmiştir. Bu karar, 40 C/65 numaralı dokümanın incelenmesi sonucunda alınmıştır. Kararda, sanatın bilginin yayılmasına katkısı, yaratıcılığı, yeniliği ve kültürel çeşitliliği beslemedeki önemi kabul edilmiş ve daha gelişmiş, özgür ve huzurlu bir dünyaya ulaşmak için sanatın gelişiminin desteklenmesi gereği vurgulanmıştır.^【1】 

UNESCO Genel Konferansı, bu kapsamda 15 Nisan tarihini Dünya Sanat Günü olarak ilan etmiş ve Genel Direktör’ü üye devletler ile sivil toplum kuruluşlarını sanatın değerini tanıtan etkinlikler düzenlemeye teşvik etmeye yetkilendirmiştir. Bu etkinlikler, sanat hakkında bilginin yayılmasını sağlamak ve sanatçıların çalışmalarını ile koşullarını görünür kılmak amacı taşımaktadır.

Amaç ve Önemi

Dünya Sanat Günü’nün temel amacı, sanatın toplumsal yaşam, eğitim ve kültürel çeşitlilik üzerindeki etkilerini görünür kılmaktır. Sanat, yaratıcılığı ve yenilikçiliği besler, farklı kültürler arasında bilgi paylaşımını teşvik eder ve toplumsal diyaloğu güçlendirir. UNESCO, sanatın eğitim ve öğretim süreçlerinde merkezî bir rol oynamasını destekler; öğrencilerin duygusal zekâ, eleştirel düşünme ve yaratıcılık becerilerinin geliştirilmesini amaçlar. Ayrıca, farklılıklara değer verme bilincinin erken yaşta kazandırılması da bu çerçevede ele alınır.

Sanatın toplumsal ve kentsel yaşam üzerindeki rolü, UNESCO Yaratıcı Şehirler Ağı aracılığıyla desteklenir. 100’ü aşkın ülkede 350 yaratıcı şehir, el sanatları, dijital sanatlar, tasarım, film, gastronomi, edebiyat ve müzik gibi alanlarda kültür ve sanatı teşvik ederek toplum gelişimine katkı sağlar.

Kültürel Miras ve Sanatın Korunması

UNESCO, kültürel mirasın ve sanatsal ifadelerin korunmasına yönelik çalışmalar yürütür. İnsanlığın Somut Olmayan Kültürel Miras Temsili Listesi’nde 145 ülkeden 730 kültürel unsur yer almakta olup, 2023 yılında bu listeye 55 yeni unsur eklenmiştir. Bu çalışmalar, kültürel değerlerin gelecek nesillere aktarılmasını ve yenilenip yeniden şekillendirilmesini sağlamayı hedefler.

Sanatın kriz ve acil durumlar sırasında korunması da UNESCO’nun öncelikleri arasındadır. UNESCO-Aschberg Sanatçılar ve Kültürel Profesyoneller Programı, sanatçıların ve kültürel profesyonellerin statü ve geçimlerini korumaya yöneliktir. Bu çerçevede, sanatın korunması ile ilgili konular uluslararası platformlarda gündeme getirilir ve uygulamalarla desteklenir.

Sanatın Toplumsal Etkisi

Dünya Sanat Günü sanatın toplumları birleştirme, ilham verme, iyileştirme ve paylaşma gücünü vurgular. Pandemi ve diğer uluslararası kriz dönemlerinde sanat, toplumsal bağları güçlendirme ve dayanışmayı teşvik etme işlevi görmüştür. UNESCO’nun sanat koleksiyonu, Mircea Cantor gibi sanatçıların eserlerini içeren 1.800’den fazla parçayla, sanatın tarih ve mekân ötesi etkisini gösterir.

Kutlama ve Faaliyetler

Dünya Sanat Günü, tartışmalar, konferanslar, atölyeler, kültürel etkinlikler, sergiler ve sunumlar gibi çeşitli faaliyetlerle kutlanır. Bu etkinlikler, sanatın toplumsal yaşam, sürdürülebilir kalkınma ve kültürel çeşitlilik üzerindeki katkılarını görünür kılmayı hedefler. UNESCO, dünya genelindeki bireyleri ve toplulukları bu etkinliklere katılmaya teşvik ederek, sanatın birleştirici ve dönüştürücü rolünü ön plana çıkarır.