Eğilme dayanımı, bir malzemenin eğilme yükü altında kırılmadan önce dayanabildiği maksimum gerilmedir. Bu özellik, özellikle yapı, inşaat, kompozit ve tekstil malzemelerinde kritik öneme sahiptir. Eğilme dayanımı, genellikle üç noktalı veya dört noktalı eğme deneyleri ile belirlenir. Malzeme numunesi, belirli mesnetler üzerine yerleştirilir ve ortadan ya da belirli aralıklardan yük uygulanarak kırılma noktası tespit edilir.

Akma dayanımı ise, bir malzemenin plastik deformasyona uğramadan önce dayanabileceği en yüksek gerilme miktarıdır. Özellikle metaller ve kompozitlerde önemli bir mekanik özellik olup, yapısal güvenliğin temel göstergelerinden biridir.

Eğilme Dayanımı Üzerine Ölçüm Yöntemleri

Üç Noktalı Eğme Deneyi

Bu deneyde, silindirik veya prizmatik bir numune iki mesnet üzerine yerleştirilir ve tam ortasından yük uygulanır. Eğilme dayanımı formülleri:

Silindirik numune

$σ e ​ = F⋅L ​/ π⋅R ^3$

Prizmatik numune

$σ e ​ = 3F⋅L / 2bd ​ ^2$

Burada F kırılma anındaki kuvvet, L mesnetler arası mesafe, b genişlik, d kalınlık ve R yarıçaptır

Dört Noktalı Eğme Deneyi

Bu yöntemde, numune üzerine iki eşit yük uygulanır ve saf eğilme durumu elde edilir. Ölçüm sonuçları daha gerçekçi ve güvenilirdir, ancak karmaşık hesaplamalar gerektirir.

Kompozit Malzemelerde Eğilme ve Akma Dayanımı

Poliester bazlı kompozitlerde eğilme dayanımı, reçine tipi (izoftalik veya ortoftalik), başlatıcı oranı (örneğin MEKP), katalizör miktarı (örneğin kobalt oktaoat) gibi parametrelerle doğrudan ilişkilidir. Yapılan deneylerde, izoftalik reçine içeren kompozitlerin ortoftalik bazlılara göre daha yüksek eğilme ve çekme dayanımlarına sahip olduğu gözlemlenmiştir.

Örneğin:

• Eğilme dayanımı (izoftalik reçine, %1 MEKP): ~85.5 MPa
• Akma dayanımı (Singh vd., %1 MEKP ve kobalt oktaoat): 10.59 MPa

Tekstil Malzemelerinde Eğilme Dayanımı

Tekstil ürünlerinde eğilme dayanımı, kumaşın sertlik ve esnekliğini belirleyen başlıca faktördür. Filament ipliklerin punta sayısı gibi üretim parametreleri kumaşın eğilme dayanımını önemli ölçüde etkiler. Örneğin, yapılan çalışmalarda iplikteki punta sayısının artması kumaşın eğilme direncini (sertliğini) düşürmüştür.

Uygulama Alanları

Eğilme ve akma dayanımı, malzeme mühendisliğinden tekstil ve yapı mühendisliğine kadar birçok alanda kritik mekanik özelliklerdir. Bu parametreler, malzemenin hangi koşullarda kullanılabileceğini belirlerken; üretim sürecinde reçine, başlatıcı ve katkı maddelerinin oranlarının doğru seçilmesiyle optimize edilebilir.