Enigma makinesi, 20. yüzyılın başlarında icat edilen ve özellikle II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası tarafından kullanılan elektromekanik bir şifreleme cihazıdır. Karmaşık yapısı ve değiştirilebilir bileşenleri sayesinde yüz milyarlarca kombinasyon üretilebilen bu cihaz, dönemin en güvenli haberleşme aracı olarak görülmüştür. Ancak Müttefikler, makinenin mantığını çözerek savaşın gidişatını önemli ölçüde değiştirmiştir.

^{Enigma Makinesi (Enigma Museum)}

Tarihçe

Enigma'nın ilk versiyonu, 1918 yılında Alman mühendis Arthur Scherbius tarafından tasarlanmış ve 1919’da patentlenmiştir. İlk başta ticari amaçlarla üretilse de, 1920’lerin sonunda Alman ordusu tarafından satın alınarak askerî amaçlarla kullanılmaya başlandı. 1930'lar boyunca Alman Hava Kuvvetleri (Luftwaffe), Donanması (Kriegsmarine) ve Kara Kuvvetleri (Heer) kendi versiyonlarını geliştirerek operasyonel şifreleme için bu cihazı kullandı.

Teknik Yapı ve Çalışma Prensibi

Enigma makinesi; kullanıcıdan harf girişi alarak, bu harfi elektromekanik yollarla şifreli bir harfe dönüştürür. Şifreleme işlemi, aşağıdaki temel bileşenlerle gerçekleştirilir:

• Klavye

QWERTZ düzenindeki klavye aracılığıyla harfler girilir.

•  Rotorlar (Walzen)

Her biri 26 harf için farklı bağlantı yolları içerir. Her tuşa basıldığında rotorlar döner, bu da şifreleme kombinasyonunu sürekli değiştirir. Tipik bir Enigma makinesinde 3 veya 4 rotor kullanılır.

• Reflektör (Reflector)

Şifreleme sinyalini rotorlar üzerinden geri döndürerek çift yönlü bir şifreleme sağlar. Bu sayede aynı ayarla yapılan şifreleme ve çözme işlemleri birbirini tamamlar.

• Fiş Tahtası (Steckerbrett)

Rotorların ürettiği şifrelemeye ek olarak harfleri çiftler halinde değiştirir. Bu, kombinasyon sayısını büyük ölçüde artırır.

• Lamba Paneli

Girilen harfin hangi harfe dönüştüğünü gösterir.

Bu mekanizma sayesinde Enigma’nın üretebileceği kombinasyon sayısı trilyonları aşmaktadır. Örneğin, üç rotorlu bir modelde rotor sıralaması, başlangıç pozisyonları ve fiş tahtası ayarları hesaba katıldığında yaklaşık 150 kentilyon farklı ayar mümkündür.

Enigma Makinesi Diyagramı

^{Enigma Makinesi Diyagramı (Enigma Museum)}

(43) Light Bulbs – Ampulller

(44) Rotor Contacts – Rotor Temasları

(45) Bypass Contacts for Unused Jack Panel Sockets – Kullanılmayan Jak Paneli Yuvaları için Baypas Temasları

(46) Key Contacts N. O. (Normally Open) – Normalde Açık Tuş Temasları

(47) Key Contacts N. C. (Normally Closed) – Normalde Kapalı Tuş Temasları

(48) Lamp Contacts – Ampul Temas Noktaları

(49) Lamp Contact Springs – Ampul Temas Yayları

(50) Jacks in Patch Panel – Fiş Tahtasındaki Jaklar

^{Basitleştirilmiş Enigma Modeli (USNA)}

Şifrenin Kırılması

Enigma'nın çözülmesi ilk olarak Polonyalı matematikçiler (özellikle Marian Rejewski) tarafından 1930’larda mümkün kılındı. Polonya, elde ettiği istihbaratla bu başarıyı İngiltere ve Fransa ile paylaşarak savaş öncesinde büyük bir adım atılmasına katkı sağladı.

Daha sonra İngiltere'deki Bletchley Park’ta çalışan Alan Turing, Gordon Welchman ve diğer kriptologlar, “Bombe” adını verdikleri elektromekanik makinelerle Enigma şifrelerini sistemli olarak kırmayı başardı. Bu gelişme, Müttefiklere büyük istihbarat avantajı sağladı ve savaşın tahmini olarak 2 yıl daha erken bitmesine neden oldu.

Modern Yorum ve Önemi

Bugün Enigma makinesi, sadece bir şifreleme aracı değil; aynı zamanda modern kriptografi ve bilgisayar biliminin temeli olarak kabul edilir. Alan Turing’in bu süreçteki katkısı, çağdaş bilgisayar kavramlarının doğuşunu etkilemiştir.