Gaziantep öz çorba, diğer adıyla Antep öz çorba, Gaziantep mutfağına özgü, mahreç işaretiyle tescillenmiş geleneksel bir çorbadır. Bu çorba, hem besleyici içeriği hem de özgün lezzet bileşenleriyle Gaziantep’in mutfak kültüründe özel bir yere sahiptir. İçeriğindeki Antep fıstığı ve badem gibi yerel ürünler, hem görsel hem de tat profili açısından ayırt edici bir karakter kazandırır. Davet sofralarında sıklıkla yer alması ve her mevsim tüketilebilmesi, onun kültürel sürekliliğini pekiştirir.
6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında 29 Haziran 2020 tarihinden itibaren korunmak üzere, 9 Şubat 2021 tarihinde Gaziantep Büyükşehir Belediyesi tarafından tescil ettirilmiştir.
Mahreç işareti türündeki bu tescil, ürünün Gaziantep iliyle ün bağı taşıdığını ve üretiminin bu coğrafi sınır içinde gerçekleşmesi gerektiğini belirtir. Üretim süreci ustalık gerektirdiğinden, tüm aşamalar Gaziantep ili sınırları içinde yapılmalıdır.
Özellikleri
Gaziantep öz çorbanın temel bileşenleri dövme (aşurelik buğday), süzme yoğurt, tavuk suyu veya kemikli et suyu, Antep fıstığı ve bademdir. Bu çorba, Gaziantep mutfağının en bilinen çorbalarından biri olup özellikle davet sofralarında ikram edilir ve yılın her döneminde tüketilir.
Dövme, süzgeçten geçirilerek ezilir; bu işlem sonucunda elde edilen buğday özü, çorbanın temelini oluşturur. Antep fıstığı ve badem gibi yerel ürünlerin kullanımı, çorbanın ayırt edici karakterini pekiştirir.
Üretim Metodu
4–5 porsiyonluk üretim için gereken malzemeler şunlardır:
- Dövme (100–150 g)
- Kemikli et suyu veya tavuk suyu (1–1,5 lt)
- Süzme yoğurt (480–500 g)
- Yumurta (1 adet)
- Sadeyağ veya tereyağı (40–60 g / 20–40 g)
- Antep Fıstığı (30–50 g)
- Badem (15–20 g)
- Tarçın (isteğe bağlı)
Dövme bir gece önceden ıslatılır, ertesi gün süzülerek kaynatılır ve piştikten sonra ezilerek süzgeçten geçirilir. Elde edilen buğday özü, et suyu ile karıştırılarak kaynatılır. Ayrı bir kapta yoğurt, yumurta ve yağ karıştırılıp pişirilir; ardından bu karışım buğday özüne eklenir. Antep fıstığı ve badem haşlanıp soyulur, yağda kavrularak çorbaya eklenir. İsteğe bağlı olarak tarçınla birlikte kalan yağ çorbanın üzerine gezdirilerek servis edilir.
Kullanım Biçimi
"Gaziantep Öz Çorba / Antep Öz Çorba" ibaresi ve mahreç işareti amblemi, ürünün kendisi veya ambalajı üzerinde yer almalıdır. Bu mümkün değilse, işletmede kolayca görülebilecek şekilde bulundurulması gerekir.
Denetim
Denetimler, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi koordinasyonunda, Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü, Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Gaziantep Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliği’nden uzman kişilerin katılımıyla oluşturulan üç kişilik bir merci tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; şikâyet veya ihtiyaç halinde ise her zaman gerçekleştirilebilir. Denetimlerde ürünün malzemeleri, üretim metodu ve işaret kullanımı kontrol edilir.
