Gestalt terapi, bireyin farkındalığını, kişisel sorumluluğunu ve "şimdi ve burada" deneyimini vurgulayan bir psikoterapi yöntemidir. 1940’larda Fritz Perls, Laura Perls ve Paul Goodman tarafından geliştirilmiştir. Bu terapi yaklaşımı, bireyin düşünceleri, duyguları ve davranışları arasındaki bütünlüğü anlamasına yardımcı olmayı amaçlar.

Gestalt terapi, Gestalt psikolojisi ve fenomenoloji gibi felsefi ve bilimsel temellere dayanır. Fritz Perls ve Laura Perls, psikanalizin bazı yönlerinden koparak bireyin doğrudan deneyimlerine odaklanan bir yaklaşım geliştirmiştir. 1951 yılında Paul Goodman ile birlikte Gestalt terapinin temel prensiplerini ortaya koymuşlardır.

Temel İlkeler

Şimdi ve Burada: Gestalt terapi, bireyin geçmiş ve gelecekle değil, mevcut anla bağlantı kurmasını teşvik eder.

Farkındalık: Terapinin temel amacı bireyin kendini ve çevresini bilinçli bir şekilde fark etmesini sağlamaktır.

Bütünsellik: Birey, düşünceleri, duyguları ve bedeniyle bir bütün olarak ele alınır.

Deneyim ve Sorumluluk: Bireyin kendi davranışlarının sorumluluğunu alması teşvik edilir.

Diyalog ve İlişki: Terapist ve danışan arasındaki etkileşim, terapinin önemli bir parçasıdır.

Teknikler ve Uygulamalar

Boş Sandalye Tekniği: Danışan, hayali bir kişiyle veya kendisinin farklı bir yönüyle diyaloğa girer.

^{Boş Sandalye Tekniği - Yandex görseller}

Beden Farkındalığı: Danışanın fiziksel duyumlarına ve beden diline odaklanması sağlanır.

Duyguların İfade Edilmesi: Bastırılmış duyguların fark edilmesi ve dışa vurulması teşvik edilir.

Deneysel Teknikler: Bireyin yaşadığı sorunları dramatize etmesi, role girerek deneyimlemesi sağlanır.

Bireysel Gestalt Terapisi

Bireysel Geştalt terapisinde hasta, duygularını ve deneyimlerini ifade eder. Terapist, hastanın farkındalığını artırması için aktif bir rol oynar. Bu süreçte rol oynama, farkındalık çalışmaları ve bilinçli düşünme teknikleri kullanılabilir. Terapist, hastayı cesaretlendirerek ve gerekirse kesin uyarılarda bulunarak terapiyi yönlendirir. Terapist soru sormak, açıklamalar yapmak ve öneride bulunmak dışında, terapi sürecine doğrudan katılır.

Grup Gestalt Terapisi

Grup Geştalt terapisinde, bireylerin grup içindeki etkileşimleri teşvik edilir. Terapist, bireyin dikkatini gruptan uzaklaştırarak kişinin kendi içsel düşüncelerine odaklanmasını sağlar. Grup oturumlarında, hasta ve terapist bireysel çalışma yaparken, diğer grup üyeleri genellikle pasif gözlemci rolünde olur. Ancak terapist bazen grup üyelerinden katılım talep edebilir.

Kullanım Alanları ve Etkinliği

Shephard'a göre, Geştalt terapisi sosyal olarak baskı altında olan, içsel kısıtlamalar nedeniyle fonksiyonları sınırlı veya tutarsız olan bireyler için etkilidir. Bu bireyler genellikle yaşamdaki zevklerini kaybetmiş olup, terapi ile farkındalıklarını artırabilirler. Ancak Geştalt teknikleri, psikotik bozuklukları olan hastalar için uygun değildir. Bu hastalar, terapi sürecinde yaşanan yoğun duygusal deneyimleri kaldıramayabileceği için öncelikle destekleyici yaklaşımlara ihtiyaç duyarlar.

Terapistin Görevleri

Terapistin görevleri esas olarak beş temelde toplanmıştır.

Örüntüleme: Terapistin kafasında, hastanın anlattıkları ve kendi gözlemleri sonucunda hasta ile ilgili bir örüntü meydana gelir. Kişi bir bütün olarak ele alınır ve bu bütünlüğün bozulması hastalık sebebi olarak görülür. Terapist, kendi kişisel becerisiyle hastayı ve çevresini tanımalıdır.

Kontrol: Terapist, hastanın istenilen biçimde davranması için dirençlerinin nedenini sorgular ve hastayı bu direncin anlamsızlığı konusunda ikna etmeye çalışır.

Kendini Adama: Terapist, insanı anlama yeteneğini geliştirmek ve mesleğine ilgisini korumak için bilime ve hastalarına kendisini adamalıdır.

Güç: Terapist, hastaya tedavi için gerekli olan öz saygı ve öz güven kazandırmak konusunda yardımcı olur.

İnsanlık: Tedavi sürecinde gerekli olduğu durumlarda terapist, kendi duygusal yaşamını paylaşarak hastaya olumlu bir model olabilmelidir.

Gestalt Terapinin Faydaları

• Bireyin farkındalığını artırarak kendini daha iyi tanımasını sağlar.
• Kişisel sorumluluk alma ve bağımsız karar verebilme yetisini geliştirir.
• Bastırılmış duyguların işlenmesine yardımcı olur.
• Kişilerarası ilişkileri güçlendirmeye katkıda bulunur.

Günümüzde Gestalt Terapi

Günümüzde Gestalt terapi bireysel, grup ve çift terapilerinde kullanılmaktadır. Klinik psikoloji, danışmanlık ve kişisel gelişim alanlarında yaygın bir şekilde uygulanmaktadır. Ayrıca, iş dünyası ve organizasyonel psikoloji alanlarında da bireylerin farkındalıklarını artırmak için tercih edilmektedir.