Tanım

Göz pencere (Oculus), isim 

1. Bir binanın çatısında ya da duvarında genellikle yuvarlak veya oval şekilli, ışık ve hava girişine olanak sağlayan pencere açıklığı.

Köken 

Latince oculus (göz) kelimesinden türetilmiştir. Antik Roma mimarisinde yapıların tepe kısmında yer alan yuvarlak açıklıklara bu isim verilmiştir. Türkçede “göz pencere" olarak bilinir.

Kullanım Alanları

• Mimarlık: Tarihsel ve modern yapılarda, mekânın ışık almasını sağlamak amacıyla kullanılan estetik ve işlevsel bir unsurdur. Örneğin, Pantheon'un kubbesindeki büyük oculus mimaride ikonik bir örnektir.
• Sanat Tarihi: Dekoratif amaçlarla kullanılmıştır. Genellikle dini yapıların estetiğini artırır.

Farklı Alanlardaki Kullanımı

Astronomi: Tarihsel olarak, belirli günlerde güneş ışığının belirli bir açıyla içeri girmesini sağlamak için gözlem yapma amacıyla tasarlanmıştır.

Örnek Cümleler

• "Pantheon'un kubbesindeki oculus, yapıya giren ışığın yönünü ve yoğunluğunu belirler.”
• "Yeni inşa edilen müze binasının tavanında modern bir göz pencere tasarımı kullanıldı."

İlgili Terimler

• Pencere
• Kubbe açıklığı

^{Pantheon'un kubbesi, Roma (Fotoğraf: Paul Morgan)}