Grönland Buz Kütlesi, Antarktika’dan sonra Dünya’daki en büyük ikinci buz örtüsüdür ve yaklaşık 1.71 milyon km²'lik bir alanı kaplamaktadır. Bu buz örtüsü, küresel deniz seviyesinin yaklaşık 7.4 metre yükselmesine neden olabilecek miktarda tatlı su rezervi barındırmaktadır. Buz kütlesi, yüzey erimeleri, buzulların denize doğru hareketi ve buz dağlarının kopması gibi süreçlerle kütle kaybı yaşamaktadır.
Fiziksel Özellikler
Grönland Buz Kütlesi'nin ortalama kalınlığı 2.000 metredir ve bazı bölgelerde bu kalınlık 3.000 metreyi aşmaktadır. Buz örtüsü, deniz seviyesinden oldukça yüksek platolarda yer almakta ve yüzey erimeleri, buz akıntıları ve buz dağlarının kopması gibi süreçlerle kütle kaybı yaşamaktadır.
İklim Değişikliği ve Kütle Kaybı
Grönland Buz Kütlesi, 1990’lı yıllardan bu yana artan oranda kütle kaybı yaşamaktadır. Uydu ölçümleri ve yer tabanlı gözlemler, bu kaybın büyük oranda artan hava ve deniz sıcaklıklarıyla ilişkili olduğunu göstermektedir. NASA'nın verilerine göre, Grönland Buz Kütlesi 2002–2023 yılları arasında yaklaşık 5.5 trilyon ton buz kaybetmiştir. Bu kayıp, küresel deniz seviyesinin yaklaşık 1.4 santimetre yükselmesine neden olmuştur.
Grönland Buz Kütlesi (AA)
2019 yılında tespit edilen kütle kaybı, uydu gözlemlerinin başladığı 1978’den bu yana yıllık bazda ölçülen en büyük ikinci erime olarak kayıtlara geçmiştir. Bu yıl içinde, Grönland yaklaşık 532 milyar ton buz kaybetmiştir.
2023 ve Öncesinde Gözlemlenen Anomaliler
2023 yılı, Grönland açısından olağandışı sıcaklıklara sahne olmuştur. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Daires'nin (NOAA) Arktik Rapor Kartı’na göre, Eylül 2023'te Grönland'ın ortalama yüzey sıcaklıkları uzun dönem ortalamalarının 2°C üzerine çıkmıştır. Bu durum, 2023 yazında ve sonbaharında yüzey erimesinin alışılmadık derecede yüksek seviyelere ulaşmasına neden olmuştur.
Ayrıca, 2019 yılında tespit edilen kütle kaybı, uydu gözlemlerinin başladığı 1978’den bu yana yıllık bazda ölçülen en büyük ikinci erime olarak kayıtlara geçmiştir. Bu yıl içinde, Grönland yaklaşık 532 milyar ton buz kaybetmiştir.
Küresel Sonuçlar ve Geri Besleme Mekanizmaları
Grönland Buz Kütlesi'nin erimesi, sadece deniz seviyelerini yükseltmekle kalmamakta, aynı zamanda okyanus akıntılarında, atmosferik sirkülasyon sistemlerinde ve Arktik bölge ekosistemlerinde önemli değişikliklere yol açmaktadır. Buz kaybı, yüzeyin daha koyu ve daha az yansıtıcı hale gelmesine (albedo azalması) neden olmakta, bu da daha fazla ısınmayı teşvik etmektedir. Bu durum, pozitif geri besleme döngüleri aracılığıyla erimenin hızlanmasına katkıda bulunmaktadır.
Grönland Buz Kütlesi (AA)
Gözlem ve Ölçüm Yöntemleri
Grönland Buz Kütlesi üzerindeki değişimler, NASA’nın GRACE (Gravity Recovery and Climate Experiment) ve ICESat görevleri gibi uydu tabanlı ölçüm sistemleriyle yakından izlenmektedir. Ek olarak, Ulusal Kar ve Buz Veri Merkezi (NSIDC) ve NOAA gibi kurumlar, buz örtüsünün kalınlığı, yüzey erimesi, albedo değerleri ve diğer iklimsel parametreleri sürekli olarak raporlamaktadır.
