Güdül, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde yer alan ve Ankara iline bağlı olan bir ilçedir. Ankara il merkezine yaklaşık 90 kilometre uzaklıkta bulunan ilçe, ilin kuzeybatı yönünde konumlanmaktadır. Doğusunda Ayaş, batısında Beypazarı, kuzeyinde Kızılcahamam ve güneyinde Polatlı ilçeleriyle komşudur. Yüzölçümü yaklaşık 540 km² olan Güdül, nüfus bakımından Ankara’nın en küçük ilçeleri arasında yer almaktadır.
Ankara, Güdül - Genel Görünüm (Güdül Belediyesi)
Tarihçe
Güdül ve çevresi, tarih boyunca çeşitli medeniyetlerin yerleşim alanı olmuştur. Arkeolojik bulgular, bölgede yerleşimin Neolitik Çağ’a kadar uzandığını göstermektedir. Kirmir Vadisi çevresinde yer alan kaya oyma yapılar ve mağaralar, erken dönem yerleşim izlerini barındırmaktadır. Frigler, Galatlar, Romalılar ve Bizanslılar bölgede egemenlik kurmuş başlıca uygarlıklardır. Roma dönemine ait mezar yapıları ve sarnıçlar, Güdül’ün bu dönemde önemli bir yerleşim yeri olduğunu ortaya koymaktadır. Bizans dönemini takiben Anadolu Selçuklu Devleti ve ardından Osmanlı İmparatorluğu bölgeyi hâkimiyeti altına almıştır. Osmanlı döneminde Ankara Sancağı'na bağlı bir nahiye olarak kayıtlarda yer almıştır.
Güdül, 1926 yılında Cumhuriyet dönemiyle birlikte ilçe statüsü kazanmıştır. Göç hareketleri nedeniyle nüfusunda azalma gözlemlenmiş; buna karşın tarihî ve kültürel yapısını korumaya devam etmiştir.
Coğrafya ve İklim
Güdül, engebeli ve dağlık bir topografyaya sahiptir. İlçe, ormanlık ve bozkır alanların yoğun olduğu bir yapıya sahiptir. İlçeden geçen Kirmir Çayı, Sakarya Nehri’nin bir koludur ve bulunduğu vadi ile birlikte önemli bir doğal peyzaj oluşturmaktadır. Kirmir Vadisi, jeolojik özellikleri nedeniyle mağaralar, kaya oluşumları ve fosil yatakları bakımından değerlidir. Vadi çevresinde yer alan doğal oyuklarda antik yerleşim izleri ve kaya mezarları mevcuttur.
Ankara, Güdül - Kirmir Çayı (Güdül Kaymakamlığı)
İlçede İç Anadolu Bölgesi’ne özgü karasal iklim hâkimdir. Yazlar sıcak ve kurak, kışlar ise soğuk ve kar yağışlıdır. İlkbahar ve sonbahar aylarında yağış miktarında artış görülmektedir. Bu iklim koşulları hububat tarımı ve meyve yetiştiriciliği için uygun ortam sağlamaktadır.
Nüfus ve Demografik Yapı
Güdül Kaymakamlığı'nın verilerine göre ilçenin nüfusu 8.521 kişidir. Güdül’ün nüfusu, özellikle 1950’li yıllardan itibaren büyükşehirlere göç nedeniyle azalmıştır. İlçeye bağlı 31 mahalle bulunmaktadır. İlçe merkezi dışında yaklaşık 20 köy yer almakta olup, bu yerleşimlerin büyük bölümünde yaşlı nüfus oranı yüksektir.
Ankara, Güdül Haritası (Ankara Valiliği)
Ekonomi
İlçe ekonomisi büyük oranda tarım ve hayvancılığa dayalıdır. Buğday, arpa, nohut ve mercimek gibi ürünlerin yanı sıra elma, armut ve üzüm gibi meyveler de yetiştirilmektedir. İlçeye özgü Güdül elması, yerel pazarlarda talep görmektedir. Küçükbaş hayvancılık, özellikle koyun ve keçi yetiştiriciliği, ekonomik faaliyetler arasında önemli yer tutmaktadır.
Son yıllarda doğal ve organik ürünlere yönelik ilgi artmıştır. Bal, pekmez, köy ekmeği ve ev yapımı salçalar gibi ürünler ilçe ekonomisinde katkı sağlayan yerel üretim kalemleri arasındadır.
Turizm, Kültür ve Mutfak
Güdül, doğa turizmi, yürüyüş rotaları ve kültürel geziler açısından çeşitli olanaklara sahiptir. Kirmir Vadisi boyunca yer alan doğal güzellikler ve yürüyüş parkurları; Güdül Mağaraları, Roma dönemine ait kaya mezarları ve geleneksel mimari özelliklere sahip Güdül evleri turistik açıdan önem taşımaktadır. İlçede düzenlenen yerel festivaller ve panayırlar, kültürel etkinlik takvimi içerisinde yer almaktadır.
İlçe merkezine yaklaşık 1 kilometre uzaklıkta bulunan İnönü Mağaraları, Kirmir Vadisi üzerinde konumlanmıştır. Yumuşak kaya yapısına sahip yamaçlara oyulmuş odalardan oluşan mağaralar, Kapadokya bölgesindeki kaya yerleşimlerine benzer nitelikler taşımaktadır.
Ankara, Güdül - İnönü Mağaraları (Güdül Belediyesi)
Güdül’de geleneksel Anadolu kültürüne ait çeşitli ögeler yaşatılmaktadır. El sanatları, halk oyunları, geleneksel düğün uygulamaları ve yöresel yemekler kültürel mirasın parçalarıdır.
İlçenin mutfak kültürü, İç Anadolu Bölgesi’ne özgü yemeklerle şekillenmiştir. Tarhana çorbası, etli nohut, keşkek, tandır kebabı ve köy ekmeği yaygın olarak tüketilen yemeklerdendir. Ayrıca dut pekmezi, cevizli sucuk, erişte ve kuru bakliyat ürünleri hem günlük tüketimde hem de yerel pazarlarda satışa sunulmaktadır.
