Guernica, İspanyol ressam Pablo Picasso tarafından 1937 yılında yapılmıştır. Tabloda, aynı yıl 26 Nisan'da Nazi Almanyası'nın hava kuvvetleri tarafından İspanya İç Savaşı sırasında bombalanan Bask bölgesindeki Guernica kasabasının yıkımı konu edilmiştir. Eser, sanatçının siyasal tavır aldığı en önemli çalışmalardan biri olarak kabul edilmektedir.

Oluşum Süreci

İspanyol Cumhuriyetçi Hükûmeti, 1937 Paris Dünya Fuarı’ndaki İspanyol Pavyonu için Picasso’dan özel bir eser yapmasını talep etmiştir. Picasso, Guernica katliamından haberdar olduktan sonra tablo üzerinde çalışmaya başlamış ve eseri yaklaşık iki ayda tamamlamıştır. Tablo ilk kez Paris Fuarı'nda sergilenmiştir.

^{Guernica (Flickr)}

^Teknik Özellikler

Guernica, yaklaşık 3,5 x 7,8 metre boyutlarında, tuval üzerine yağlı boya tekniğiyle yapılmıştır. Renk olarak yalnızca siyah, beyaz ve gri tonları tercih edilmiştir. Renk kullanımının, dönemin siyah-beyaz basın geleneğiyle ilişkili olduğu ve savaşın karanlık atmosferine gönderme niteliği taşıdığı düşünülmektedir.

Temalar ve Anlam Dünyası

Eser, savaşın yıkıcı etkilerini ve sivillerin yaşadığı trajediyi yansıtmaktadır. Picasso, eserde herhangi bir siyasi veya doğrudan anlatıma başvurmamış; bunun yerine semboller aracılığıyla evrensel bir şiddet ve acı teması işlemiştir. Eserde yer alan figürler arasında boğa, yaralı at, ölü çocuk taşıyan kadın, çığlık atan kadınlar, kırık kılıçlı asker, kuş ve ışık tutan kadın yer almaktadır. Kompozisyondaki figürler, doğrudan fiziksel gerçeklikten çok, savaşın yol açtığı dehşeti temsil eden bir anlatı işlevi görmektedir.

Sembolik Yorumlar

Picasso, tablodaki sembollere ilişkin herhangi bir açık açıklama yapmamıştır. Bu durum, Guernica’nın farklı dönemlerde ve bağlamlarda yeniden yorumlanmasına olanak tanımıştır.

• Boğa, kimi yorumlara göre faşizmi temsil ederken kimi yorumlarda İspanyol halkının direncine gönderme yapmaktadır.
• Yaralı at, savaşın en ağır yükünü taşıyan halkı simgeler.
• Kırık kılıç ve çiçek, yıkım karşısındaki direnişin umudunu sembolize eder.
• Işık tutan göz şeklindeki lamba, tanıklık, gözetim veya hakikatin arayışı gibi çok katmanlı anlamlar barındırır.

Politik ve Toplumsal Etkiler

Guernica, yalnızca sanat çevresinde değil, politik alanda da geniş yankı uyandırmıştır. 20. yüzyıl boyunca savaş karşıtı bir sembol olarak benimsenmiş, faşizme karşı direnişin evrensel bir ifadesi hâline gelmiştir. Picasso’nun, Fransa’nın Nazi işgali sırasında tablonun reprodüksiyonlarını çoğaltarak dağıttığı ve bu yolla faşizme karşı halkı bilinçlendirmeye çalıştığı bilinmektedir.

^{Guernica (Flickr)}

Eserin Yolculuğu

Picasso, Guernica tablosunun, İspanya’da demokrasi yeniden tesis edilene kadar ülkesine iade edilmemesini vasiyet etmiştir. Bu nedenle eser, uzun yıllar boyunca New York’taki Museum of Modern Art (MoMA) koleksiyonunda kalmış, ardından 1981 yılında Madrid’e, Museo Nacional Centro de Arte Reina Sofía'ya taşınmıştır. Günümüzde hâlen aynı müzede sergilenmektedir.

Guernica Gobleni

Guernica’nın etkisi, yalnızca tablo ile sınırlı kalmamıştır. 1955 yılında Nelson A. Rockefeller, orijinal tablodan esinlenilerek bir goblen (duvar halısı) dokunmasını sipariş etmiştir. Goblen, Fransa'nın Var bölgesinde Atelier J. de la Baume-Durrbach tarafından dokunmuş, sanatçı Picasso tarafından da bizzat denetlenmiştir. Ölçüleri yaklaşık 10 x 22 feet (yaklaşık 3 x 6,7 metre) olan bu halı, 1985 yılında Rockefeller ailesi tarafından Birleşmiş Milletler’e ödünç verilmiştir.

13 Eylül 1985’te BM Güvenlik Konseyi Odası’nın girişine asılmış, 2021’de geçici olarak geri alınmış ve 5 Şubat 2022’de tekrar yerine yerleştirilmiştir. BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, goblenin barış mesajını taşıyan güçlü sembolik değerine dikkat çekmiştir. Goblen, savaşın dehşetini ve umudu aynı anda barındıran bir sanat eseri olarak uluslararası alanda değerlendirilmektedir.

^{Pablo Picasso,Guernica (SmartHistory)}