Hasanlar Baraj Gölü, Batı Karadeniz Bölgesi’nde yer alan Düzce ilinin doğu kesiminde, Yığılca ilçesi sınırlarında konumlanmaktadır. Baraj, Yığılca ilçe merkezine yaklaşık 16 kilometre, Düzce il merkezine ise yaklaşık 20 kilometre uzaklıktadır.Bu mesafeler, gölün hem yerel halk hem de dışardan gelen ziyaretçiler tarafından günübirlik ulaşılabilir olmasını sağlamaktadır. Ayrıca göl, Yedigöller Milli Parkı’na yaklaşık 35 kilometre uzaklıktadır; bu da onu bölgesel doğa turizmi ağının önemli bir düğüm noktası haline getirmektedir.
Hasanlar Barajı’na ulaşım, Düzce – Yığılca karayolu üzerinden sağlanmakta olup, Hasanlar Köyü içinden geçen stabilize yol aracılığıyla doğrudan baraj kıyısına ulaşmak mümkündür. Düzce İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün Yürüyüş Parkurları Kitapçığı’nda belirtildiği üzere, Hasanlar Baraj Gölü çevresi ve Hasanlar Köyü, doğa yürüyüşü rotalarının başlangıç noktalarından biridir. Bu özellik, barajı hem ulaşılabilir bir kırsal su kaynağı hem de yürüyüş turizmi açısından bir odak alanı haline getirmektedir.
Coğrafi olarak baraj, vadi içi bir çanak yapısına sahiptir. Bu özellik, hem su toplama kapasitesini artırmakta hem de göl çevresinde rüzgârdan korunaklı ve doğal sınırlarla çevrili bir mikroklima oluşmasını sağlamaktadır. Aynı zamanda, bu doğal sınırlar gölün etrafında doğal patika yolların oluşmasına olanak vermektedir.
Bölgedeki topoğrafik yapı, orta eğimli yamaçlardan oluşmakta ve gölün batı ve güney yamaçları, rekreatif kullanım (yürüyüş, gözlem, piknik) açısından daha yoğun kullanılmaktadır. Erişim açısından Hasanlar Baraj Gölü, Düzce merkezden araçla ortalama 30–40 dakikada ulaşılabilecek bir konumda yer almakta; bu da gölü, Düzce’nin “dört mevsim ulaşılabilir doğa alanı” stratejisi çerçevesinde önemli kılmaktadır.
Hasanlar Baraj Gölü (Düzce İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü)
Baraj ve Yönetim Amaçlarının Çoğul Kullanım İlkeleri Açısından Değerlendirilmesi
Hasanlar Barajı, klasik tek amaçlı barajlardan farklı olarak hem hidrolojik yönetim hem de sosyo-ekonomik kullanım hedeflerini birlikte barındıran çok işlevli bir altyapı projesidir. Barajın birincil amacı, Yığılca ve çevresinde tarımsal sulama ihtiyacını karşılamaktır. Tarımsal üretimin sürekliliği açısından özellikle yaz aylarında düşük yağış dönemlerinde barajın rezervuar kapasitesi, sulama sistemlerine destek sağlar. İkinci önemli işlevi ise taşkın kontrolüdür. Bölgenin yüksek yağış alma potansiyeli ve eğimli topoğrafyası, ani sel risklerini artırmaktadır. Hasanlar Barajı bu riski minimize ederek hem tarım alanlarının hem de yerleşim bölgelerinin korunmasına katkı sunar. Ayrıca gölün sınırlı da olsa hidroelektrik enerji üretimi potansiyeli de teknik planlamalarda değerlendirilmiştir.
Tüm bu yönetimsel işlevlerin yanında, baraj gölü çevresi kontrollü rekreasyon alanı olarak da değerlendirilmiştir. Bu planlama, Düzce İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün Yürüyüş Parkurları Kitapçığı’nda ve Tabiat Turizmi Uygulama Eylem Planı’nda yer alan önerilerle uyumludur. Rekreatif kullanımın kontrollü ve sürdürülebilir şekilde geliştirilmesi için kıyı kullanımına ilişkin yönlendirme levhaları, oturma alanları ve yürüyüş rotaları entegre edilmiştir.
Bu çok yönlü kullanım modeli, Hasanlar Barajı’nı yalnızca teknik bir su yapısı olmaktan çıkararak, aynı zamanda bölgesel kalkınmaya ve doğal kaynakların korunmasına katkı sunan stratejik bir çevresel yönetim aracı hâline getirmiştir.
Peyzaj Estetiği ve Mevsimsel Görsellik Unsurları
Hasanlar Baraj Gölü, sadece fonksiyonel değil aynı zamanda estetik ve görsel değer taşıyan bir doğal manzara bileşenidir. Göl çevresindeki arazi şekilleri, kıyı çizgisinin yer yer girintili yapısı ve suya yansıyan orman örtüsü, özellikle ilkbahar ve sonbahar aylarında çarpıcı bir görsel atmosfer oluşturur.
İlkbaharda tomurcuklanan kayın ve gürgen ağaçları ile gölün kenarında gelişen su bitkileri; yazın ise tam yapraklanan orman dokusu ve suyun parlak yansıması, fotoğrafçılar ve doğa gözlemcileri için ideal bir ortam sunar. Sonbaharda kızıl, sarı ve kahverengi tonlarının baskın hâle geldiği orman örtüsü, göl yüzeyinde yansıma ile birleştiğinde baraj gölünü pastoral bir tablo görünümüne kavuşturur.
Bu mevsimsel değişkenlik, Hasanlar Baraj Gölü’nü yalnızca yaz turizmine değil, aynı zamanda ilkbahar ve sonbahar odaklı foto-safari ve yürüyüş turizmine de uygun hâle getirmiştir. Kitapçıkta önerilen yürüyüş rotaları da bu görsel değerlerle senkronize edilmiştir. Özellikle Hasanlar Köyü–Baraj hattı boyunca yürüyen ziyaretçiler, kıyı boyunca değişen bitki örtüsünü ve mevsimsel manzara değişimlerini deneyimleme fırsatı bulur. Gölün estetik potansiyeli, yalnızca manzara algısı açısından değil, duyusal rahatlama ve stres azaltıcı etkisi ile de değerlidir. Bu nedenle, göl çevresinin peyzaj yönetimi yalnızca fiziksel kullanım değil, aynı zamanda çevresel psikoloji bağlamında da önem taşır.
Hasanlar Baraj Gölü (Düzce İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü)
Rekreatif Faaliyetler ve Su Sporlarının Alan Kullanımı
Hasanlar Baraj Gölü, Düzce ili genelinde su temelli rekreasyon faaliyetlerinin en yoğun biçimde gözlendiği alanlardan biridir. Gölün çevresel konfigürasyonu ve yüzey büyüklüğü, hem su sporlarına hem de kıyı temelli aktiviteler için uygun koşullar sunmaktadır. Düzce İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü’nün tanıtım kaynaklarında gölde kano, kürek, yelken, su bisikleti gibi pasif su sporlarının yapılabileceği açıkça belirtilmiştir.
Ayrıca gölde sportif olta balıkçılığı da yaygındır. Göl, sazan, yayın ve alabalık gibi balık türlerini barındırması nedeniyle amatör balıkçılar için cezbedici bir ortam oluşturmaktadır. Balıkçılık faaliyetleri, özellikle hafta sonları bölge halkı ve çevre illerden gelen ziyaretçiler tarafından sıklıkla tercih edilmektedir. Bu etkinliklerin kontrollü ve sürdürülebilir biçimde yürütülmesi için Düzce Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından zaman zaman bilgilendirme çalışmaları yapılmaktadır.
Göl çevresi aynı zamanda kıyı temelli rekreasyon faaliyetlerine de uygun yapıdadır. Ahşap oturma alanları, kıyıya inen doğal patikalar, gölge sağlayan ağaç kümeleri ve hafif eğimli çayırlar, piknik ve günübirlik dinlenme için kullanılır. Doğa yürüyüşü, kampçılık ve kuş gözlemciliği gibi etkinlikler de barajın doğu ve güneydoğu kıyılarında yaygındır. Bu bağlamda Hasanlar Baraj Gölü, çok işlevli bir rekreasyon alanı kimliği kazanmıştır.
Ekosistem ve Biyoçeşitlilik Unsurları
Hasanlar Baraj Gölü çevresi, Karadeniz iklim kuşağının özelliklerini taşıyan nemli orman ekosistemleri ve su kenarı biyotopları ile çevrilidir. Baraj gölü, bölgedeki flora ve fauna açısından hem geçiş hem de konaklama alanı niteliğindedir. Özellikle baraj çevresinde yer alan kayın, gürgen, meşe, kestane, kızılağaç ve çam türleri, doğal orman dokusunu oluşturur. Bu ağaç toplulukları, kuş türleri için yuvalama ve beslenme alanı sağlar. Göl kıyısında ve çevresinde gözlemlenen su kuşları, ördek, balıkçıl, karabatak ve çulluk gibi türlerden oluşmaktadır. Bu türler, gölün durgun yapısı sayesinde mevsimsel göç sırasında geçici olarak konaklamaktadır. Ayrıca, göl çevresi amfibi türler (kurbağa, semender) ve küçük memeliler (kirpi, sansar, sincap) açısından da önemlidir. Gölde bulunan planktonik canlılar ve su bitkileri, besin zincirinin temelini oluşturur.
Düzce Yürüyüş Parkurları Bilgilendirme Kitapçığı’nda, Hasanlar Köyü – Baraj Gölü parkurunun kayın ormanlarıyla çevrili olduğu ve zengin bitki örtüsünün ziyaretçiler tarafından gözlemlenebileceği belirtilmektedir. Bu özellikler, baraj gölünü yalnızca rekreatif bir alan değil, aynı zamanda ekolojik değer taşıyan bir biyolojik koridor hâline getirmektedir. Ayrıca Hasanlar Barajı, Düzce'nin 2013–2023 Tabiat Turizmi Uygulama Eylem Planı kapsamında "doğal değerlerin sürdürülebilir kullanımı ve izlenebilirliği açısından öncelikli alan" olarak belirlenmiştir. Bu durum, baraj çevresinde ekolojik gözlem çalışmalarının ve biyolojik izleme faaliyetlerinin artırılmasının önemine işaret etmektedir.
Yürüyüş Parkurlarıyla Entegrasyon
Hasanlar Barajı, yakın çevresindeki doğa yürüyüş parkurlarıyla sinerjik bir ilişkidedir. Hasanlar Köyü – Baraj Gölü parkuru yaklaşık 4 km uzunluğunda olup, orta düzeyde yürüyüşçü profiline yöneliktir. Parkur, kayın ormanları arasında ilerlerken gölün manzarasını sunar; yürüyüşçüler kaya tırmanışı da yapabilir.
Hasanlar Baraj Gölü (Düzce İl Turizm ve Kültür Müdürlüğü)
