Hatay Sarısı İpeği, Hatay iline özgü, dut yaprağı (Morus alba L.) ile beslenen Bombyx mori L. türü ipek böceğinin kozalarından elde edilen bir elyaftır. Doğal sarı rengi ile ayırt edilir ve bu rengi alması için herhangi bir boyama işleminden geçmez. 16 Eylül 2025 tarihinde menşe adı olarak tescillenmiştir. Tescil ettiren kurum Hatay Valiliği (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı)'dır.

Ürün Tanımı ve Ayırt Edici Özellikleri

Hatay Sarısı İpeği, dut yaprağı ile beslenen Bombyx mori L. türü ipek böceğinin ürettiği kozalardan elde edilen doğal bir ipek elyafıdır. Ürünün en belirgin ayırt edici özelliği, doğal sarı renkte olmasıdır; bu renk için ek bir boyama işlemi uygulanmaz. Bu doğal renginden dolayı "altın iplik" olarak da anılmaktadır.

Üretim ve Yetiştirme Koşulları

Üretim süreci ipek böcekçiliği (koza üretimi) ve ipek çekimi (iplik üretimi) olmak üzere iki temel aşamadan oluşur. İpek böceklerinin beslenmesi, Hatay ilinin sahip olduğu dut ağacı varlığı ile sağlanır. Bu ağaçların yaprakları, böceklerin temel besin kaynağıdır. Böceklerden elde edilen kozalar, "haspela" olarak adlandırılan bir düzenek kullanılarak işlenir. Bu yöntemde kozalar, kaynar su içerisinde çözülerek liflerine ayrılır ve iplik haline getirilir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Hatay Sarısı İpeği'nin üretimi, ipekböcekçiliği ve ipek çekimi süreçlerinin tamamı Hatay ili sınırları içerisinde gerçekleştirilir. Ürünün coğrafi işaret tesciline uygunluğunun denetimi, Hatay Valiliği (Yatırım İzleme ve Koordinasyon Başkanlığı) koordinasyonunda yürütülür.

Denetim mercii; Hatay Valiliği, Mustafa Kemal Üniversitesi (Ziraat Fakültesi Biyosistem Mühendisliği Bölümü), İskenderun Teknik Üniversitesi (Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi) ve Antakya Ticaret ve Sanayi Odası temsilcilerinden oluşur. Denetimler, yılda en az bir kez yapılır ve tescil belgesinde belirtilen kriterlere uygunluk kontrol edilir.