HAVELSAN, Türkiye’de savunma teknolojileri alanında faaliyet gösteren kamu şirketlerinden biridir. Şirketin projelerinden biri olan BARKAN İnsansız Kara Aracı, HAVELSAN’ın dijital birlik konsepti kapsamında geliştirilen bir platformdur. BARKAN’ın geliştirilme süreci, sahip olduğu teknolojik özellikler ve görev tanımları, Türkiye’nin savunma sanayisindeki çalışmaları ve bu tür platformların modern savaş alanındaki işlevleri açısından değerlendirilmiştir.
BARKAN İnsansız Kara Aracının Geliştirme Süreci
HAVELSAN tarafından geliştirilen BARKAN İnsansız Kara Aracı’nın (İKA) geliştirme süreci, Türkiye'nin yerli ve milli savunma teknolojileri üretim hedefleri doğrultusunda ilerlemiştir. BARKAN projesi, ilk kez 2021 yılında kamuoyuna tanıtılmıştır. Bu dönemde HAVELSAN, “dijital birlik” konsepti kapsamında insansız hava, kara ve deniz araçlarının entegre sistemler olarak birlikte çalışmasını hedeflemiştir. BARKAN, bu konseptte kara unsurlarını temsil eden ilk platform olarak konumlandırılmıştır.
Geliştirme sürecinin ilk aşamasında, farklı görev senaryolarına uyum sağlayabilecek modüler bir platform oluşturulması amaçlanmıştır. Bu kapsamda hem uzaktan komuta edilen hem de belirli düzeyde otonom hareket kabiliyetine sahip bir yapı geliştirilmiştir. Tasarım aşamasında çeşitli testler ve simülasyonlar gerçekleştirilmiş, zorlu arazi koşullarında performans ve dayanıklılık analizleri yapılmıştır.
BARKAN prototipi, 2022 yılında sahada test edilmiştir. Testlerde sensör entegrasyonu, hedef tespiti, yön bulma algoritmaları ve uzaktan kontrol sistemleri değerlendirilmiştir. Ayrıca, Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) talepleri doğrultusunda araç üzerine entegre edilecek silah sistemlerinin uyumluluğu da test edilmiştir.
2023 yılında, BARKAN’ın Türk Silahlı Kuvvetleri envanterine girmesi amacıyla üretim sürecine geçilmiştir. Aynı yıl, sınırlı sayıda araç aktif birliklere teslim edilmiştir. Böylece, geliştirme süreci prototip aşamasından seri üretim aşamasına geçmiştir ve BARKAN, Türkiye’nin aktif İKA portföyüne dahil olmuştur.
Barkan'ın Arazideki Görseli (Havelsan)
Teknik Özellikler
BARKAN insansız kara aracı, taktik seviyede görev yapabilen orta sınıf bir İKA olarak tasarlanmıştır. Bu sınıflandırma, aracın hem mobilite hem de taşıma kapasitesi açısından çok yönlü kullanımını mümkün kılar. Teknik bileşenleri, görev senaryolarına göre modüler yapıdadır ve farklılaştırılabilir.
Fiziksel Özellikler
BARKAN, yaklaşık 2 metre uzunluğa ve 1 metre yüksekliğe sahiptir. Ağırlığı, taşıdığı yük kapasitesine bağlı olarak yaklaşık 500 kilogram civarındadır. Zırh yapısı, balistik tehditlere karşı koruma sağlamak amacıyla güçlendirilmiştir. Şasi tasarımı, zorlu arazi koşullarında denge ve dayanıklılığı destekleyecek şekilde yapılmıştır.
Hareket Kabiliyeti
Araç, paletli sistem yerine 4x4 tekerlekli yapıya sahiptir. Bu özellik, BARKAN’ın hem şehir içi hem de kırsal alanlarda esnek hareket kabiliyeti sunmasını sağlar. Maksimum hızı saatte 13 ila 15 kilometre arasında değişmektedir. Tam şarjla yaklaşık 6 saat görev yapabilmektedir. Yokuş çıkma kapasitesi, %60 eğime kadar çıkabilme özelliği ile uyumludur. Ayrıca, engel aşma ve hendek geçme testlerinde askeri standartlara uygunluk göstermiştir.
Sensör ve Silah Sistemleri
BARKAN, çeşitli elektro-optik sistemler, termal kameralar, gece görüş sensörleri ve LIDAR teknolojileri ile donatılmıştır. Bu sensörler, çevresel algılama, hedef tespiti ve navigasyon fonksiyonlarını yerine getirir. Araca ASELSAN tarafından geliştirilen SARP-L uzaktan komutalı silah sistemi entegre edilmiştir. Bu sistem, 7.62 mm veya 5.56 mm makineli tüfek ile donatılabilir. Ayrıca, kullanıcı talebine bağlı olarak sis bombası fırlatıcı gibi destek sistemleri de entegre edilebilmektedir.
Barkan'ın Arazideki Başka Bir Görseli (Havelsan)
Otonomi ve Yazılım Bileşenleri
BARKAN, yarı otonom bir platform olarak tasarlanmıştır. Belirlenmiş güzergâhlarda kendi kendine hareket edebilmekte, engelleri algılayarak durabilmekte ve alternatif rotalar belirleyebilmektedir. Üzerindeki yazılım altyapısı, HAVELSAN tarafından geliştirilen yapay zekâ destekli karar sistemlerini içermektedir. Bu sistemler, görev planlamasının optimizasyonunu ve risk analizini sağlamaktadır. Ayrıca, BARKAN dijital birlik konseptine uygun şekilde insansız hava araçları ve komuta-kontrol sistemleri ile entegre çalışabilmektedir.
Kullanım Alanları ve Operasyonel Rolü
BARKAN, Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterine dahil edilmesinin ardından çeşitli taktik görevlerde kullanılmak üzere sahaya intikal ettirilmiştir. Orta sınıf insansız kara aracı olarak sınıflandırılan bu platform hem bağımsız hem de diğer insansız sistemlerle koordineli görev yapabilecek şekilde tasarlanmıştır. Kullanım alanları, operasyonel ihtiyaçlara bağlı olarak çeşitlilik gösterebilmektedir.
Devriye ve Gözetleme Görevleri
BARKAN, özellikle sınır bölgeleri ve çatışma riski bulunan alanlarda insansız devriye görevlerinde kullanılmaktadır. Aracın üzerindeki optik sensör sistemleri, gündüz ve gece koşullarında keşif yapılmasına olanak sağlamaktadır. Ayrıca hareketli hedeflerin algılanması ve operatöre gerçek zamanlı görüntü aktarımı mümkün olmaktadır. Bu görevler, insan unsuru riske atılmadan geniş alanların gözetlenmesini sağlar.
Farklı özellikli 2 adet Barkan arazide (Havelsan)
Lojistik ve Destek Operasyonları
BARKAN, belirli ağırlıktaki mühimmat, erzak veya teçhizatı ön hat bölgelerine taşıma kapasitesine sahiptir. Bu özelliği nedeniyle lojistik destek aracı olarak da kullanılabilmektedir. Özellikle çatışma bölgelerinde insanlı taşıma faaliyetlerinin riskli olduğu durumlarda, güvenli rotalar üzerinden yük taşıma görevini yerine getirebilir.
Sıcak Temas Durumunda Ateş Desteği
Araçta entegre silah sistemi bulunması nedeniyle sınırlı kapsamda ateş desteği sağlama yeteneğine sahiptir. Önceden belirlenmiş hedeflere ateş açma veya manuel komutla tepki verme senaryolarında görev alabilir. Bu özellik, yakın mesafedeki düşman unsurlarına karşı hızlı müdahale imkânı sunmaktadır.
Barkan roketleme sistemi (Havelsan)
Ortak Operasyonlarda Görev Alma
BARKAN, HAVELSAN’ın “dijital birlik” konsepti kapsamında geliştirilmiş olup komuta kontrol sistemleri ve insansız hava araçları (İHA) ile entegre çalışabilme yeteneğine sahiptir. Bu entegrasyon hem hava hem kara unsurları arasında bilgi alışverişine olanak tanımakta ve koordineli operasyonlarda görev yapmasını mümkün kılmaktadır. Örneğin, bir İHA tarafından belirlenen hedefin BARKAN’a yönlendirilmesi, sahada çok katmanlı harekât yapısının uygulanmasını sağlamaktadır.
Şehir İçi Operasyonlara Uygunluk
Düşük hız, yüksek manevra kabiliyeti ve dar alanlarda faaliyet gösterebilme özellikleri, BARKAN’ın şehir içi operasyonlarda kullanımına imkân vermektedir. Özellikle meskun mahal operasyonlarında öncü keşif aracı olarak riskli bölgelerde ilerlemesi, güvenlik güçlerine potansiyel tehditlerin önceden tespiti konusunda destek sağlamaktadır.
Barkan'ın arazideki başka bir görseli (Havelsan)
Güncel Durum ve Gelecek Projeksiyonları
BARKAN, 2023 yılı itibarıyla Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) envanterine resmî olarak dahil edilmiştir. Bu durum, Türkiye’de İnsansız Kara Araçları (İKA) teknolojisinin prototip aşamasını geçerek sahada kullanılabilir sistemlere dönüştüğünü göstermektedir. İlk parti teslimatları, Kara Kuvvetleri Komutanlığı'nın belirli birliklerinde test ve değerlendirme amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu süreçte, BARKAN’ın görev performansı ve saha uyumu takip edilmiş, gerektiğinde yazılım ve donanım güncellemeleri uygulanmıştır.
HAVELSAN, BARKAN platformunun geliştirilmesini sürdürmektedir. Bu kapsamda “BARKAN 2” adı verilen yeni nesil versiyonun geliştirme süreci başlatılmıştır. BARKAN 2, önceki versiyona göre daha yüksek taşıma kapasitesi, gelişmiş otonomi seviyesi ve artırılmış silah entegrasyon seçenekleriyle tanıtılmıştır. Ayrıca, daha karmaşık görevleri yerine getirebilecek yapay zekâ destekli karar sistemleri ile donatılması planlanmaktadır.
BARKAN platformu, yalnızca Türkiye içinde değil, ihracat potansiyeli açısından da değerlendirilmektedir. Yurt dışındaki savunma fuarlarında farklı konfigürasyonları sergilenmiş ve bazı ülkelerle teknik iş birliği görüşmeleri yapılmıştır. Platformun NATO uyumlu sistemlerle entegre çalışabilecek standartlara göre geliştirildiği de belirtilmektedir.
HAVELSAN’ın stratejik hedefleri arasında, BARKAN gibi İKA’ların “ağ merkezli harp” doktrinine uygun olarak diğer unsurlarla birlikte çalışabilir şekilde geliştirilmesi yer almaktadır. Bu doğrultuda, BARKAN’ın gelecekte daha gelişmiş sensör sistemleri, modüler görev paketleri ve yapay zekâ destekli grup operasyonu yetenekleriyle donatılması planlanmaktadır.
BARKAN, Türkiye’nin savunma sanayisinde insansız kara araçları alanındaki teknolojik birikimini yansıtan orta sınıf taktik bir İKA platformudur. Otonom hareket kabiliyetleri, gelişmiş sensör teknolojileri ve entegre silah sistemleriyle farklı görev profillerini yerine getirebilecek şekilde tasarlanmıştır.
Geliştirme süreci, ihtiyaçlara dayalı olarak planlanmış ve prototip aşamasından saha testlerine, ardından aktif birliklerde kullanım aşamasına geçilmiştir. BARKAN’ın keşif, gözetleme, destek ve devriye görevlerinde kullanılması, taktik operasyonlarda tamamlayıcı bir unsur olarak değerlendirilmiştir. Entegre çalışabilirlik özelliği sayesinde diğer insansız sistemlerle koordineli görev yürütebilmesi, dijital harp sahası konsepti açısından önemli bir unsurdur.
Güncel durumda TSK envanterine giren ve yeni versiyonları geliştirilmeye devam edilen BARKAN, Türkiye’nin insansız kara sistemleri alanındaki teknolojik ilerlemesini temsil etmektedir. Gelecekte, daha gelişmiş versiyonlarının farklı operasyonel alanlarda kullanılması planlanmaktadır.
