İstanbul’un Haliç kıyısında saklı kalmış bir zarafeti temsil eden Aynalıkavak Kasrı’nı ziyaret ettim. Adımımı kasrın bahçe kapısından içeri attığım anda, şehrin uğultusu geride kaldı; sanki zaman perdesi aralandı ve 18. yüzyıla doğru bir yolculuğa çıktım. Kuş cıvıltılarının eşlik ettiği huzurlu bir sessizlik, insanın içini derin bir dinginlik ile sarıp sarmalıyor burada. Belki de bu his, III. Selim’in ruhunun hâlâ bu bahçede dolaşıyor olmasından...
Aynalıkavak Kasrı (Fotoğraf: Esra Ebrar Taşkın)
Her Padişahın Bir Sanatı Vardı
Osmanlı saray hayatı sadece devlet işlerinden ibaret değildi. Her padişahın kendi şahsına münhasır bir sanat dalı, bir meşgalesi vardı. Bu ilgi alanları, onların bireysel yönlerini anlamamız için paha biçilemez ipuçları sunar:
- Çelebi Mehmed yay ve kiriş ustasıydı.
- II. Bayezid, III. Murad, IV. Murad ve III. Ahmed hat sanatıyla meşguldü.
- Yavuz Sultan Selim ve Kanuni Sultan Süleyman ise hem şairlikleriyle hem de ziynet eşyaları tasarlayıp üretmeleriyle ön plana çıkmaktaydı.
- III. Mehmed ve I. Ahmed kaşık oyar,
- I. Mahmud oyma sanatıyla uğraşır,
- II. Osman (Genç Osman) saraç ustalığı yapardı.
Ve bunların arasında özellikle biri var ki, hem sanat hem duygu dünyasıyla Osmanlı'nın en zarif padişahlarından biri olmuştur: III. Selim.
Aynalıkavak Kasrı (Fotoğraf: Esra Ebrar Taşkın)
III. Selim: Şair ve Bestekâr Padişah
III. Selim, Osmanlı tahtında sadece bir padişah değil, aynı zamanda bir şair ve bestekârdı. Aynalıkavak Kasrı, onun en sevdiği mekânlardan biriydi. Bu kasırda yazdığı şiirler, bestelediği eserler hâlâ Türk musikisinde yankılanmaya devam ediyor. Musikiyi sadece bir hobi değil, adeta bir yaşam biçimi olarak benimsemişti.
Aynalıkavak’ın zarif mimarisi ve sakin bahçeleri, onun üretken ruhuna ilham vermiş olmalı. Gözünüzü kapatıp bir süre durduğunuzda, sanki içeriden hafif bir tambur sesi geliyor, III. Selim kendi yazdığı güfteyi usul usul mırıldanıyor gibi…
Aynalıkavak Kasrı (Fotoğraf: Esra Ebrar Taşkın)
Sonsöz Yerine
Aynalıkavak Kasrı ziyaretim sırasında, kasrın yüksek tavanları, zarif ahşap işlemeleri, vitraylar ile ahenk kazanmış pencereleri ve mütevazı ama etkileyici mobilyalarıyla karşılaştım. Fakat beni en çok etkileyen şey, binanın değil, atmosferinin derinliği oldu. Aynalıkavak, bir zamanlar burada yaşanmış duyguların, düşüncelerin ve sanatın kokusunu hâlâ taşıyor.
Bugün burada geçirdiğim zaman, sadece tarihî bir yapıyı gezmekten öteye geçti. Bu, bir padişahın sanatla, şiirle, müzikle kurduğu kişisel dünyasına yapılan özel bir yolculuktu.
“Gerçek sanat, ruhun sesidir.”
– III. Selim