İşitme kaybı veya sağırlık, bir kişinin sesleri tam ya da kısmen algılayamaması durumudur. İşitme sistemi içerisindeki herhangi bir sorun nedeniyle gelişebilir ve bireyin yaşam kalitesini önemli ölçüde etkiler. İşitme kaybı, doğuştan olabileceği gibi zamanla yaşlanma, hastalıklar veya çevresel etkenlerle de sonradan ortaya çıkabilir.

İşitme Kaybının Türleri ve Dereceleri

İşitme kaybı üç ana gruba ayrılır:

• İletimsel İşitme Kaybı: Sesin dış kulaktan orta kulağa iletilmesindeki sorunlardan kaynaklanır. Kulak zarında hasar, orta kulakta sıvı birikimi veya enfeksiyonlar buna örnektir.
• Sensörinöral İşitme Kaybı: İç kulaktaki (koklea) ya da işitsel sinirlerde meydana gelen hasar sonucu oluşur. Bu tip genellikle kalıcıdır ve en sık rastlanandır.
• Karma Tip İşitme Kaybı: Hem iletimsel hem sensörinöral tip özelliklerini bir arada taşır.

İşitme kaybının dereceleri ise hafif, orta, ağır ve çok ağır olarak sınıflandırılır. Bu sınıflandırma, desibel (dB) cinsinden ölçülen işitme eşiğine göre yapılır ve tedavi planının belirlenmesinde önem taşır.

Nedenleri ve Risk Faktörleri

İşitme kaybının başlıca nedenleri arasında genetik faktörler, yaşlanma , uzun süreli yüksek sese maruz kalma, enfeksiyonlar, kulak travmaları ve bazı ilaçların toksik yan etkileri yer alır. Özellikle yaşlılık döneminde işitme kaybı sık görülür ve genetik faktörler, çevresel etmenlerle birleşerek kaybın şiddetini artırabilir.

Genetik işitme kayıpları, sendromik ve sendromik olmayan olarak ikiye ayrılır. Sendromik işitme kaybı, işitme sorununa ek olarak farklı sistemlerde belirtiler içeren hastalıklarla birlikte görülür. Örneğin, Pendred sendromu işitme kaybı ve tiroit hastalıklarını, Usher sendromu ise işitme kaybı ile görme kaybını bir arada barındırır.

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri

İşitme kaybının en yaygın belirtileri; konuşmaları anlamada güçlük, özellikle yüksek frekanstaki sesleri duyamama, kulak çınlaması (tinnitus) ve sosyal ortamlarda iletişim zorluklarıdır. Bu durumlar, kişide sosyal izolasyona ve ruhsal problemlere yol açabilir. Tanıda odyometri gibi işitme testleri kullanılır. Erken tanı, özellikle çocuklarda dil ve iletişim becerilerinin gelişimi açısından hayati önem taşır.

Tedavi ve Rehabilitasyon

İşitme kaybının tedavisi, kaybın tipi ve derecesine göre değişir. İletimsel kayıplarda cerrahi müdahale veya ilaç tedavisi uygulanabilir. Sensörinöral işitme kayıplarında ise işitme cihazları ve koklear implantlar en etkili seçeneklerdir. Bunun yanı sıra, işitme engelli bireylerin sosyal ve iletişim becerilerini desteklemek için işaret dili eğitimi ve psikososyal destek programları önemlidir.

^{Çeşitli İşitme Cihazları (Yapay Zeka İle Oluşturulmuştur)}

Yaşam Kalitesi ve Sosyal Etkiler

İşitme kaybı, bireyin günlük yaşamını ve sosyal etkileşimlerini zorlaştırır. İletişim güçlükleri, yalnızlık ve depresyon riskini artırabilir. Bu nedenle, işitme kaybının erken tanısı ve uygun müdahalesi, hem sağlık hem de sosyal açıdan önemlidir. Ayrıca, toplumda işitme engellilere yönelik farkındalığın artırılması ve erişilebilir iletişim yöntemlerinin yaygınlaştırılması gereklidir.

Önleme

İşitme kaybını önlemek için özellikle yüksek desibelli seslere maruziyetin sınırlandırılması gerekir. İş yerlerinde koruyucu ekipman kullanımı, düzenli işitme testleri ve bilinçlendirme eğitimleri, işitme sağlığının korunmasında kritik rol oynar. Ayrıca, genetik risk taşıyan bireylerin takibi ve erken müdahale programları da önem taşır.

^{Endüstriyel Sağırlığa Karşı Alınan Önlem (abihearing)}