İslahiye biberi, Türkiye’nin Gaziantep iline bağlı İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde yetiştirilen, Capsicum annuum L. türüne ait, orta derecede acılığa sahip bir biber çeşididir. Taze haldeyken yeşil renkte olan bu bitki, olgunlaştığında bayrak kırmızısı tonuna ulaşır. 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu kapsamında menşe adı olarak tescillenmiş ve 05 Ocak 2022 tarihinde coğrafi işaret koruması altına alınmıştır. Tescil işlemi Gaziantep Ticaret Borsası tarafından yürütülmüştür.

Coğrafi Sınır ve İklimsel Etkenler

İslahiye biberi yalnızca Gaziantep ili sınırları içindeki İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde, kuzeyde Amanos ve Nurdağı dağları ile güneyde Suriye sınırına kadar uzanan alanda yetiştirilmektedir. Bölgenin sıcak ve ılıman iklimi, özellikle nisan ve mayıs aylarında don olayının görülmemesi, biberin gelişimi için elverişli bir ortam sağlar. Amanos Dağları’nın rüzgâr yönü ve hızı sayesinde nemli hava yüzeyden uzaklaşır; bu durum bitkinin nem kaynaklı bozulmalardan korunmasına ve karakteristik kalitesini kazanmasına katkı sunar.

İslahiye biberi hem taze hem de kuru olarak tüketilebilir. Kuru formu isot, acı pul biber ve acı toz biber üretiminde kullanılır. Ürünün besin değerleri yaş ve kuru formuna göre değişiklik gösterir.

Üretim Süreci

Tohumlar, bir önceki sezonda kurutulmuş biberlerden elde edilir ve mart ayında ekilir. Nisan sonuna kadar sabah-akşam sulanarak çimlendirilir. Mayıs ayının ilk haftasında fide oluşur; ikinci haftasında ise dikim gerçekleştirilir. Sulama ve yabancı ot mücadelesi ağustos başına kadar sürer.

Hasat dönemi ağustos ortasında başlar ve ekim sonuna kadar dört aşamada tamamlanır. İlk iki hasatta güneş ışığında doğal kurutma tercih edilirken, son iki hasatta mevsim koşulları nedeniyle kurutma makineleri kullanılır. Kurutma işlemi Türk Gıda Kodeksi Baharat Tebliği’ne uygun şekilde, toprakla doğrudan temas etmeyen platformlarda gerçekleştirilir.

İşleme Teknikleri

• İsot Üretimi: Olgun biberler sap ve tohumlarından ayrılır, dilimlenir ve dört aşamalı bir işlemden geçirilir: ön kurutma, torbalarda terletme, son kurutma ve öğütme. Tavlama ve kepertme işlemleriyle rutubet oranı düşürülür, ardından yağ ve tuz ilavesiyle son ürün elde edilir.
• Acı Pul Biber Üretimi: Biberler yıkanır, ayıklanır, parçalanır ve iki aşamalı doğal kurutma ile rutubet oranı %15’e indirilir. Öğütme işlemiyle 1–3 mm çapında pul biber haline getirilir.
• Acı Toz Biber Üretimi: Sap ve çekirdekleri ayrılan biberler kurutulur, değirmenlerde un formuna getirilir. Doğal kurutma tercih edildiğinde öğütme sonrası güneş altında bekletilerek renk esmerleştirilir. Bayrak kırmızısı tona ulaştığında zeytinyağı eklenerek paketlenir.

Denetim ve Koruma

Denetim süreci Gaziantep Ticaret Borsası koordinasyonunda, Gaziantep İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ile İslahiye Ziraat Odasının görevlendirdiği uzmanlar tarafından yürütülür. Denetimler yılda en az bir kez yapılır; gerektiğinde numune alınarak laboratuvar analizleri gerçekleştirilir. Denetimlerde ürünün yetiştirildiği yer, fiziksel özellikleri, üretim metodu ve kullanım biçimi kontrol edilir. Tescil ettiren kurum, hukuki süreçleri yürütme yetkisine sahiptir.