Kalecik, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, Ankara iline bağlı bir ilçedir. Ankara şehir merkezine yaklaşık 70 kilometre uzaklıkta bulunan Kalecik, ilin kuzeydoğusunda, Kızılırmak Nehri kıyısında yer almaktadır. İlçenin kuzeyinde Çankırı ili, doğusunda Kırıkkale'nin Keskin ilçesi, güneyinde Akyurt ilçesi ve batısında Elmadağ ilçesi bulunmaktadır. Yüzölçümü yaklaşık 1.104 km² olan Kalecik, yüzölçüm açısından Ankara’nın orta büyüklükteki ilçeleri arasında yer almaktadır.
Ankara, Kalecik - Genel Görünüm (Kalecik Belediyesi)
Tarihçe
Kalecik ilçesinin tarihi oldukça eski dönemlere dayanmaktadır. Bölgede yapılan arkeolojik araştırmalar, yerleşimin Hititler dönemine kadar uzandığını göstermektedir. İlçenin adı, merkezde bulunan ve Roma-Bizans dönemine ait olduğu düşünülen kaleden gelmektedir.
Kalecik, tarih boyunca Frig, Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetinde kalmıştır. Osmanlı döneminde Ankara Sancağı’na bağlı önemli bir yerleşim yeri olan Kalecik, özellikle 17. ve 18. yüzyıllarda bağcılığı ve ticari potansiyeliyle öne çıkmıştır. Cumhuriyetin ilanından sonra gelişimini sürdüren Kalecik, 1929 yılında ilçe statüsüne kavuşmuştur.
Coğrafya ve İklim
Kalecik ilçesinin rakımı yaklaşık 725 metredir. İlçenin coğrafyası, İç Anadolu’ya özgü bozkır ve dalgalı arazi yapısıyla şekillenmiştir. Kalecik, Kızılırmak Nehri boyunca uzanan verimli tarım arazilerine sahiptir. İlçede üzüm bağları, buğday ve bakliyat ekili araziler yaygındır. Ayrıca Kalecik Dağları ve kırsal alanlarda tarım dışı doğal yaşam da mevcuttur.
İklim, İç Anadolu Bölgesi'nin tipik karasal iklim özelliklerini taşır: yazları sıcak ve kurak, kışları ise soğuk ve kar yağışlıdır. Ancak Kızılırmak Vadisi'nde mikroklimatik farklılıklar da gözlemlenmektedir.
Nüfus ve Demografik Yapı
Kalecik ilçesinin toplam nüfusu, TÜİK 2024 verilerine göre 13.012 kişidir. Bu nüfusla Kalecik, Ankara'nın nüfus bakımından orta ölçekli ilçelerinden biri konumundadır. Nüfusun büyük bir kısmı ilçe merkezinde yaşarken, ilçeye bağlı 50’nin üzerinde mahalle ve köyde daha düşük yoğunluklu yerleşimler bulunmaktadır. Son yıllarda ilçe dışına göç nedeniyle genç nüfus oranı düşmüş, ancak Ankara Üniversitesi Kalecik Meslek Yüksekokulu sayesinde öğrenci nüfusunda artış görülmektedir.
Ekonomi
Kalecik ekonomisi büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanmaktadır. İlçenin en önemli tarım ürünü, Kalecik Karası Üzümü adı verilen siyah üzüm çeşididir. Bu üzümden üretilen şaraplar ulusal ve uluslararası alanda tanınmaktadır. Ayrıca buğday, arpa, mercimek, ayçiçeği gibi ürünler yaygın olarak yetiştirilir. Kızılırmak sayesinde verimli sulama olanakları da bulunmaktadır.
Ankara, Kalecik Karası Üzümü (Kalecik Belediyesi)
Hayvancılıkta küçükbaş ve büyükbaş hayvan yetiştiriciliği yapılmakta, tavukçuluk ve arıcılık da ekonomik faaliyetler arasında yer almaktadır. Tarıma dayalı sanayi ve ev yapımı ürünlerin satışı (üzüm pekmezi, cevizli sucuk, reçel) ilçede ekonomiye katkı sunmaktadır.
Turizm, Kültür ve Mutfak
Kalecik, hem doğal güzellikleri hem de tarihî yapılarıyla kültürel ve kırsal turizm açısından önemli bir potansiyele sahiptir. İlçede yer alan Kalecik Kalesi, Tarihi Taş Köprü, eski Osmanlı evleri, camiler, hamamlar ve üzüm bağları ziyaretçilerin ilgisini çekmektedir.
Her yıl düzenlenen Kalecik Karası Üzüm Festivali, ilçenin kültürel kimliğini yansıtan en önemli etkinliklerdendir. Festivalde üzüm yarışmaları, halk oyunları, yöresel müzikler ve el sanatları sergileri düzenlenmektedir. Ayrıca el dokumaları, ahşap oymacılığı gibi geleneksel sanatlar da yerel kültürün parçaları arasındadır.
Ankara, Kalecik Karası Üzüm Festivali Broşürü (Kalecik Belediyesi)
Kalecik mutfağı, İç Anadolu lezzetlerini barındırır. Tarhana çorbası, keşkek, etli nohut yemekleri, tandır kebabı, ev yapımı erişte ve reçel gibi ürünler öne çıkmaktadır. Üzüm pekmezi, cevizli sucuk ve ev şarapları ilçeye özgü ürünler arasında yer almaktadır.
