Kamış bülbülü, ötleğengiller (Cettiidae) familyasından, yoğun çalılık ve sazlıklarda yaşayan böcekçil bir kuş türüdür.

Tıknaz yapılı, kısa kanatlı ve geniş, yuvarlak uçlu kuyruğa sahiptir. Kuyruğunu genellikle kalkık veya yarı açık tutar. Tepesi, sırtı, kanat ve kuyruk üstü kızıl-kahverengi, alt kısmı kirli beyazdır. Kanat kenarları ve böğrü pas sarısı renkte olup gri-beyaz belirgin bir kaş çizgisi bulunur. Kuyruğu diğer birçok kuşun aksine 12 yerine 10 telekten oluşur. Ayakları ve gagası sarı ya da pembemsi tonlardadır. Dişi ve erkekler görünüm bakımından ayırt edilemez, ancak erkekler yüksek tondaki ötüşleri ile tanınır. Tür, adını İtalyan zoolog Francesco Cetti’den almıştır.

^{Kamış Bülbülü (flickr)}

Habitat ve Yayılış

Yoğun kamışlıklar, sazlıklar ve su kenarındaki çalılıklar kamış bülbülünün temel yaşam alanlarıdır. Hızlı akmayan akarsular, göl ve bataklık kıyıları özellikle tercih edilen üreme ve barınma bölgeleridir. Yuvasını saz ve kamışların arasına, bazen de sık bitki örtüsü içine yapar. Türkiye’nin tamamında, uygun habitatlarda görülebilir. Marmara, Ege, Akdeniz, Güneydoğu Anadolu, İç Anadolu’nun batısı ve Karadeniz kıyılarında yıl boyunca yerleşiktir. Diğer bölgelerde ise yaz göçmeni olarak bulunur. Dünya genelinde Güney Avrupa, Kuzeybatı Afrika ve Asya’da Afganistan’a kadar olan bölgede üreme gösterir.

Beslenme ve Üreme

Böcekçil bir türdür. Çeşitli böcekler, larvalar ve küçük omurgasızlarla beslenir. Haziran ayı ortalarında üreme dönemine girer. Yuvayı kök, sap ve bitki parçalarından kase biçiminde yapar, iç kısmını tüy, kıl ve bataklık bitkileriyle döşer. Yumurtaları parlak kestane kızılı renktedir ve koyu lekeler içerir. Kuluçkaya yalnızca dişi yatar. Yavrular yaklaşık 15 gün içinde yuvadan ayrılır.

Göç ve Popülasyon

Kamış bülbülleri bulundukları coğrafyaya göre göçmen veya yerleşik olabilir. Batı ve Akdeniz popülasyonları genellikle yerleşik iken, Güneybatı Asya’daki bireyler kışın daha alçak bölgelere iner. Doğu popülasyonu ise büyük ölçüde göçmendir. Avrupa’da 1,2 ila 3,3 milyon birey bulunduğu tahmin edilmektedir.

Davranış

Görülmesi zor, gizli yaşam süren bir türdür. Sık çalılıklar arasında hızlı ve maharetli hareket eder. Erkeklerin güçlü ötüşü türün en dikkat çekici özelliği olup gözlemciler tarafından çoğunlukla sesiyle fark edilir. Dişi ötmediği için gözlem sırasında ayırt edilmesi güçtür.

IUCN Koruma Durumu

Kamış bülbülü (Cettia cetti), Uluslararası Doğa Koruma Birliği’nin (IUCN) Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe” (Least Concern, LC) kategorisinde yer almaktadır. Bu sınıflandırma, türün geniş dağılım alanına, yüksek birey sayısına ve popülasyonunun genel olarak istikrarlı ya da artış eğiliminde olmasına dayanmaktadır. Habitat kaybı ve sulak alanlardaki değişimler yerel ölçekte tehdit oluştursa da, küresel ölçekte türün yakın gelecekte yok olma riski bulunmamaktadır.