Kır incirkuşu, incirkuşugiller (Motacillidae) familyasına ait, göçmen özellikler gösteren böcekçil bir kuş türüdür. Avrupa, Asya ve Kuzey Afrika’da geniş bir yayılış alanına sahiptir.

Tanımı ve Fiziksel Özellikleri

Kır incirkuşu, diğer incir kuşlarından iriliği, alt kısmında çizgilerin olmaması, belirgin beyaz kaş çizgisi ve orta kanat örtülerindeki siyah tüylerle ayırt edilir. Erginlerin baş, ense ve sırt kısımları gri-kahverengi üzerine açık renk çizgilidir. Göz pınarından başlayıp göze ve yanağa doğru uzanan koyu renkli ince bir çizgi bulunur. Kuyruk sokumu gri, kuyruk tüyleri kahverengidir. Alt tarafı genellikle çizgisizdir.

Bacakları açık sarı ile açık kahverengi arasında olup arka tırnağı parmağın yarısı uzunluğundadır. Büyük kanat örtülerinin açık kenarları beyaz kanat çizgisi oluşturur. Gaga uzun, ince ve dikkat çekicidir. Genç bireylerde göğüs daha belirgin çizgilidir; görünüm bakımından mahmuzlu incirkuşuna benzerler fakat daha zayıf yapılıdırlar.

^{Kır İncirkuşu (pexels)}

Habitat

Taşlık, kurak ve boş arazilerde; çayırlarda, tarım alanlarında, seyrek bitkili bozkırlarda, fundalıklarda ve kumullarda yaşar. Açık ve güneşli alanları tercih eder, 2500 metreye kadar yüksekliklerde gözlenebilir. Üreme bölgeleri genellikle kurak, açık alanlardır. Yuvayı yere açılan bir çukura yapar; içini yosunlarla kaplar ve kuru yaprak veya bitki parçalarıyla gizler.

Yayılış

Türkiye’nin büyük bölümünde yaz göçmeni veya geçit türü olarak görülür. Karadeniz kıyılarında çoğunlukla geçit türüdür. En yoğun gözlemlendiği yerler arasında Büyük Menderes Deltası bulunmaktadır. Avrupa’da İspanya, Macaristan ve Bulgaristan’da; ayrıca Fransa, İsveç ve Danimarka gibi kuzey bölgelere kadar uzanan geniş bir dağılım gösterir.

Kışlama bölgeleri Batı Afrika, Arabistan, Afganistan’ın güneyi ve Hindistan’a kadar uzanır. Akdeniz havzasında ve Türkiye’de kışlayan bireyler de gözlenmiştir.

Beslenme

Böcekçil bir türdür. Çoğunlukla yerde beslenir; sinekleri koşarak yakalar ve ardından kısa süre gözlem yaparak avına yönelir. Nadiren sıçrayarak ya da kısa mesafe uçarak böcek yakalar. Küçük tohumlarla da beslenebilir.

Biyoloji ve Üreme

Yuvanın yapımında çoğunlukla erkek birey aktiftir. Yuvanın açık kısmı genellikle doğu veya kuzeye bakacak şekilde inşa edilir. Yumurtalar beyaz, sarımsı veya grimsi tonlarda olup yoğun koyu beneklerle kaplıdır. Kuluçkaya yalnızca dişi yatar.

Davranış

Kır incirkuşu açık alanlarda çoğunlukla yerde beslenir. Beslenme sırasında kısa mesafelerde koşar, avını yakalarken zaman zaman sıçrayarak ya da kısa uçuşlarla böcekleri toplar. Uçuşu düz ve güçlüdür; yere konarken kanatlarını kapatarak hızla alçalır. Çoğunlukla alçak ve açık arazilerde dikkat çekici ötüşüyle fark edilir.

Popülasyon

Avrupa’da üreme döneminde 2,1 ila 3,9 milyon bireyin bulunduğu tahmin edilmektedir. Küresel ölçekte geniş yayılış alanına ve yüksek birey sayısına sahip olduğundan IUCN Kırmızı Listesi’nde “Asgari Endişe (Least Concern)” kategorisinde yer alır. Bununla birlikte bazı bölgelerde habitat kayıpları ve tarımsal faaliyetler nedeniyle yerel düzeyde azalma gözlenmiştir.