Konklav, Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri ve Vatikan Şehir Devleti’nin başkanı olan Papa’nın seçilmesi amacıyla düzenlenen bir toplantıdır. Bu toplantı, Sistine Şapeli’nde toplanan ve dış dünya ile tüm bağlantıları kesilen kardinallerin gizli oylama yapmalarıyla gerçekleşir. Seçimin sonucu, bacadan çıkan dumanın rengiyle duyurulur.
Sistine Şapeli (AA)
Vatikan
Vatikan Şehir Devleti, 1929 tarihli Lateran Antlaşması ile İtalya Krallığı ve Katolik Kilisesi arasında imzalanan anlaşma sonucu kurulan bağımsız bir şehir devletidir. Roma’nın içinde yer alan bu teokratik mutlak monarşi, sadece 0,49 km² yüzölçümü ve yaklaşık 800 kişilik nüfusuyla dünyanın en küçük bağımsız devleti ünvanına sahiptir. Devlet başkanı, aynı zamanda Katolik Kilisesi’nin ruhani lideri olan Papa’dır. Vatikan, Aziz Petrus Bazilikası, Sistine Şapeli ve Vatikan Müzeleri gibi önemli dinî ve kültürel mekânlara ev sahipliği yapmaktadır.
Vatikan Şehir Devleti (AA)
Papalık Seçimi Süreci
Konklav
Konklav, Papa seçmek için toplanan kardinaller meclisidir. Latince “cum clave” (anahtarla kilit altında) deyiminden gelir. Seçime yalnızca yaşı 80’in altında olan kardinal seçmenler katılabilir. Sistine Şapeli’nde bir araya gelen kardinaller, dış dünya ile bağlantıları kesilerek burada kalır ve yeni Papa seçilene kadar toplantıdan çıkamaz. Her gün sabah ve öğleden sonra olmak üzere iki tur oylama yapılır.
Kardinaller Meclisi (AA)
Duman Uygulaması
Seçim sonuçları geleneksel şekilde Sistine Şapeli’nin bacasından çıkan dumanla duyurulur:
- Siyah Duman (fumata nera): Oylamalarda yeterli çoğunluk sağlanamadığını belirtir.
- Beyaz Duman (fumata bianca): Yeni Papa'nın seçildiğini gösterir.
Papa'nın Seçilemediğini Belirten Siyah Duman (AA)
Papa'nın Seçildiğini Belirten Beyaz Duman (AA)
Papalık Seçim Sistemi ve Kuralları
- Seçime yalnızca 80 yaşın altındaki kardinaller katılabilir.
- Papa seçilebilmek için, 3’te 2 oy çoğunluğu gerekir.
- Oylamalar gizli yapılır.
- Her tur oylama sonunda pusulalar yakılarak baca dumanı hazırlanır.
- Seçilen kardinal, seçim sonrası Aziz Petrus Bazilikası’ndan halka ilan edilir.
Aziz Petrus Bazilikası ve Papalık Seçimleri
Aziz Petrus Bazilikası, Katolik inancına göre ilk Papa kabul edilen Aziz Petrus’un mezarı üzerine inşa edilmiştir. Papalık seçimlerinin ardından, yeni Papa Aziz Petrus Bazilikası’ndaki balkon (loca) üzerinden “Habemus Papam” (Bir Papa’mız var!) anonsuyla halka takdim edilir.
Solda Aziz Petrus Bazilikası (AA)
Konklav Tarihinde Önemli Detaylar
İlk Papalık seçimleri 11. yüzyılda Papalık seçimlerinde reform amacıyla geliştirilmiştir.
1271 yılında Papa X. Gregorius’un ölümünden sonra 3 yıl boyunca Papa seçilememesi üzerine, kardinallerin dış dünya ile bağlantısının kesildiği konklav uygulaması zorunlu hâle getirilmiştir.
Tarihte en uzun konklav 1268–1271 yılları arasında, en kısa konklav ise 1503 yılında 10 saat sürmüştür.
Tamamlanmış son modern konklavlar şunlardır:
2005: Papa XVI. Benediktus seçimi,
2013: Papa Franciscus seçimi,
2025: Amerikalı Kardinal Prevost seçimi.