Konya balık çokratması, Konya ilinin mutfak kültüründe yer eden ve 28 Ocak 2025 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından mahreç işareti olarak tescillenen geleneksel bir yemektir. Bu ürün, sazan balığının baş ve gövde kısımları kullanılarak; soğan, sarımsak, tereyağı, zeytinyağı, salça, su ve tuz bileşenleriyle hazırlanır. Genellikle soğuk kış aylarında hazırlanıp sıcak olarak tüketilmesiyle bilinir. Yemeğin yapımında sazan balığı başlarının kullanılması, ürünü Konya'ya özgü kılan özelliklerdendir ve coğrafi sınırla ün bağını kanıtlar.

Ürün Özellikleri

Ürün, sazan balığı ana bileşeni etrafında şekillenir. İçeriğinde halka şeklinde doğranmış soğan, sarımsak, domates salçası, tuz, su, zeytinyağı ve tereyağı bulunur. Hazırlanan yemek, sıcak tüketilen bir tür olup, isteğe bağlı olarak limon suyu ve maydanoz ile servis edilebilir. Konya yöresine has üretim şartları barındıran bu yemek, mutfak geleneğinde önemli bir konuma sahiptir.

Üretim Metodu

Yemeğin hazırlanışı şu adımlardan oluşur:

• Zeytinyağı ve tereyağı bir kapta eritilir.
• Halka şeklinde doğranmış soğanlar karışıma eklenir.
• Soğan ve sarımsak kavrulduktan sonra salça ve tuz ilave edilir.
• Sazan balığı başları ve etleri karışıma yerleştirilir.
• Sıcak su eklenip karıştırılarak pişirilir.
• Pişen yemek, servis sırasında tercihe göre limon suyu ve maydanoz eklenerek sıcak olarak sunulur.

Tüm üretim aşamalarının, ürünün ün bağı nedeniyle Konya coğrafi sınırı içinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.

Coğrafi Sınır ve Denetim

Konya balık çokratmasının coğrafi üretim alanı Konya ilidir. Ürünün uzun geçmişi ve yerel mutfak kültürüyle kurduğu güçlü bağ nedeniyle, üretimin her aşaması bu coğrafi sınır içinde tamamlanmalıdır.

Denetimler, Konya Büyükşehir Belediyesi koordinatörlüğünde oluşturulan dört kişilik bir denetim mercii tarafından sağlanır. Bu merci; Konya Büyükşehir Belediyesi, Konya Gastronomi ve Turizmciler Derneği, Konya İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ve Necmettin Erbakan Üniversitesi Turizm Fakültesi'nden uzman katılımcılar içerir.

Denetimler; üretimde kullanılan malzeme miktarları ve bileşenlerin uygunluğu, üretim metodunun doğruluğu ile mahreç işareti amblemi ve "Konya Balık Çokratması" ibaresinin kullanım uygunluğunu kapsar. Denetim, yılda en az bir kez düzenli olarak yapılır; şikâyet veya gereklilik durumunda ise sıklığı artırılabilir. Tescil ettiren kurum, yasal hakların korunması için gerekli hukuki süreçleri yürütmekle yükümlüdür.