Küre Dağları Millî Parkı, Türkiye'nin Kastamonu ve Bartın illeri sınırları içerisinde yer almaktadır. 7 Temmuz 2000 tarihinde 24268 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak Türkiye’nin 34. millî parkı olarak ilan edilmiştir. Millî park yaklaşık 37.753 hektarlık bir alana sahiptir. Bu alanın 27.000 hektarı Kastamonu, 10.753 hektarı Bartın il sınırlarında yer almaktadır. Millî parkı çevreleyen ve tampon bölge olarak tanımlanan alan ise 134.366 hektardır.
Küre Dağları Milli Parkı (TC.Tarım ve Orman Bakanlığı)
Coğrafi Özellikleri
Küre Dağları, Karadeniz kıyısı boyunca doğu-batı doğrultusunda uzanan sarp ve dağlık bir arazi yapısına sahiptir. Millî park sınırları içindeki topoğrafya karstik özellikler gösterir ve çok sayıda vadi, kanyon, mağara, düden ve dolin gibi jeomorfolojik oluşumlara sahiptir. En yüksek noktaları arasında 1.998 metre yüksekliğindeki Yaralıgöz Dağı ile Göynük Dağı yer almaktadır. Derin vadiler ve dik yamaçlar, bölgenin karakteristik doğal unsurları arasında yer alır.
Küre Dağları Milli Parkı (TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
İklim
Bölgede Karadeniz iklimi hâkimdir. Yıl boyunca düzenli yağış alan bir iklim yapısı söz konusudur. Kıyıya yakın kesimlerde nem oranı yüksekken, iç kesimlere doğru gidildikçe geçiş iklimi özellikleri görülmektedir. Bu iklim koşulları, orman örtüsünün gelişmesine olanak sağlamaktadır.
Bitki Örtüsü ve Biyolojik Çeşitlilik
Küre Dağları Millî Parkı, Avrupa ve Ortadoğu’nun önemli bitki çeşitliliği merkezlerinden biridir. Avrupa’nın biyolojik çeşitlilik açısından en zengin ve en fazla tehdit altında bulunan 100 orman sıcak noktasından biri olarak kabul edilmiştir. Millî park alanı, orman ekosistemleri bakımından büyük çeşitlilik barındırır.
Bölgede kayın ,göknar, sarıçam, meşe, gürgen, ıhlamur ve kestane gibi ağaç türlerinden oluşan karışık ormanlar görülür. Ayrıca endemik ve nesli tehlike altındaki bitki türlerine de ev sahipliği yapmaktadır.
Küre Dağları Millî Parkı (TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Yaban Hayatı
Küre Dağları Millî Parkı, zengin yaban hayatı ile dikkat çeker. Alanda memeli, kuş, sürüngen ve omurgasız türleri bakımından büyük bir çeşitlilik söz konusudur. Memeliler arasında boz ayı, kurt, vaşak, yaban kedisi, yaban domuzu ve karaca gibi türler bulunmaktadır. Bölgede ayrıca çeşitli yırtıcı ve ötücü kuş türleri gözlemlenmektedir.
Jeolojik Yapı ve Karstik Oluşumlar
Millî parkın jeolojik yapısı büyük oranda kireçtaşı ve dolomitlerden oluşmaktadır. Bölge, Türkiye’nin en gelişmiş karstik alanlarından biri olarak tanımlanır. Karstik yapılar, yer altı su sistemleri ve mağara oluşumları açısından zengindir. Valla Kanyonu, Horma Kanyonu ve Ilgarini Mağarası gibi doğal oluşumlar, bu yapının belirgin örnekleridir.
Küre Dağları Millî Parkı (TC.Tarım ve Orman Bakanlığı)
Koruma Statüleri ve Uluslararası Önemi
Küre Dağları Millî Parkı, ulusal düzeyde "Milli Park" statüsündedir ve uluslararası düzeyde de çeşitli koruma programlarına dahil edilmiştir. WWF tarafından Avrupa Ormanlarının Sıcak Noktası olarak tanımlanan bölge, Pan-Avrupa B7iyolojik ve Peyzaj Çeşitliliği Stratejisi (PEBLDS) kapsamında belirlenen 100 öncelikli alan arasında yer almaktadır. Türkiye’de Pan Parks sertifikasına sahip ilk ve tek alandır. Bu sertifika, 2007 yılında alınmış, ancak Pan Parks ağı 2014’te sona ermiştir.
Yerleşim ve İnsan Etkisi
Millî park sınırları içinde sürekli yerleşim bulunmamaktadır. Ancak çevresindeki tampon bölgede çok sayıda kırsal yerleşim yeri mevcuttur. Yerel halk, ormancılık, hayvancılık, arıcılık, tarım ve odun dışı orman ürünlerinin toplanması gibi geçim faaliyetlerinde bulunmaktadır. Sürdürülebilir kullanım esaslarına dayalı olarak yerel halkın katılımıyla yürütülen projeler uygulanmaktadır.
Ekoturizm ve Rekreasyon
Küre Dağları Millî Parkı, doğa temelli turizm açısından çeşitli olanaklar sunmaktadır. Doğa yürüyüşü, fotoğrafçılık, kuş gözlemciliği, kampçılık gibi etkinlikler için uygun koşullara sahiptir. Valla Kanyonu, Horma Kanyonu, Ilıca Şelalesi ve Ersizlerdere Tabiat Parkı gibi alanlar ziyaretçi çeken doğal cazibe merkezleridir.
Küre Dağları Millî Parkı (TC.Kültür ve Turizm Bakanlığı)
Yönetim ve Planlama
Millî parkın yönetimi, Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü tarafından yürütülmektedir. Parkın korunması ve kaynaklarının sürdürülebilir şekilde kullanılması amacıyla uzun vadeli yönetim planları uygulanmaktadır. Yönetimde, merkezî kamu otoriteleriyle birlikte yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve yerel halk da sürece dâhil edilmektedir.
